Cần lộ trình, chiến lược quy hoạch dài hơi với cán bộ cấp xã

Trong bối cảnh sáp nhập tỉnh, bỏ cấp huyện, sắp xếp lại cấp xã, yêu cầu đặt ra cho công chức, cán bộ cấp xã phải cao hơn rất nhiều cũng là điều đương nhiên. Cụ thể là năng lực, trình độ cao hơn, bản lĩnh chính trị vững vàng hơn, đáp ứng tốt các yêu cầu của vị trí việc làm sau khi sắp xếp.

Đảm bảo năng lực như công chức cấp huyện trở lên

Để xác định các yêu cầu về trình độ, năng lực, phẩm chất của cán bộ, công chức sau sắp xếp, tôi cho rằng cần rà soát lại chức năng, nhiệm vụ và vị trí việc làm để hoàn thiện lại bảng mô tả công việc. Từ đó xác định tiêu chuẩn chức danh cho các vị trí việc làm theo yêu cầu mới.

Như vậy, với bối cảnh bỏ cấp huyện, chủ trương nâng cao chất lượng cán bộ, công chức cấp xã và tăng tính thống nhất về năng lực, linh hoạt trong sử dụng, luân chuyển, bổ nhiệm cán bộ, công chức thì công chức cấp xã sắp tới phải đảm bảo yêu cầu của công chức từ cấp huyện (hiện nay) trở lên. Điều này đòi hỏi phải sửa đổi Luật Cán bộ, công chức hiện hành, từ đó có quy định mới cho vấn đề này.

Thời gian tới có thể nghiên cứu áp dụng chính sách lương cứng đủ sống và chế độ thu nhập tăng thêm cho cán bộ cấp xã ở tất cả địa phương. Ảnh minh họa: THUẬN VĂN

Một vấn đề phải quan tâm nữa là ứng dụng chuyển đổi số mạnh mẽ trong hoạt động hành chính công để sắp xếp tổ chức, đơn vị hành chính, tinh giản biên chế vẫn đảm bảo và đảm bảo tốt hơn nữa về năng suất cũng như hiệu quả công việc. Và như vậy thì cần nghiên cứu, đề xuất chuẩn hóa về năng lực số đối với cán bộ, công chức nói chung và cấp xã nói riêng.

Nhân sự cấp xã nên hoạt động chuyên trách

Một điều cần nhấn mạnh rằng công tác nhân sự khi sắp xếp tổ chức, sáp nhập địa giới hành chính phải được xác định theo lộ trình. Trước mắt, việc bố trí sẽ được cơ quan có thẩm quyền trong công tác cán bộ nghiên cứu theo các nhóm chức năng chính của cấp xã sau sắp xếp, sau đó rà soát, đánh giá lại để bố trí cho phù hợp hoặc đào tạo lại để đáp ứng yêu cầu mới.

Tuy nhiên, với chức năng, nhiệm vụ nhiều hơn, khối lượng công việc nhiều hơn sau khi bỏ cấp huyện thì các chức danh của cấp xã sẽ thay đổi theo hướng lập tổ/bộ phận tương ứng với mảng công việc của từng lĩnh vực.

Ngoài ra, cũng phải có phương án đối với chức danh của những người hoạt động không chuyên trách theo quy định hiện hành. Hiện nay, việc duy trì với những chức danh này để đảm bảo sự ổn định có thể là cần thiết nhưng về lâu dài nên đặt ra yêu cầu nhân sự ở cấp xã là công chức và hoạt động chuyên trách.

Những vấn đề này cần có đánh giá tác động để đưa ra phương án cụ thể, phù hợp. Các địa phương hiện đang khảo sát nhu cầu của cán bộ, công chức và đánh giá kết quả ba năm liền kề làm cơ sở cho công tác sắp xếp, tinh gọn - đây là một chủ trương đúng, hợp tình, hợp lý. Dù vậy, cần chú ý đến các yêu cầu khác để đánh giá và lựa chọn cán bộ, công chức phù hợp với yêu cầu của tiến trình phát triển cũng như quy hoạch chiến lược nhân sự dài hơi cho các địa phương.

ThS Đậu Ngọc Linh, Giảng viên khoa Nhà nước và pháp luật, Học viện Cán bộ TP.HCM.

Về số lượng cán bộ, công chức cần cho cấp xã sau tinh gọn cần đặt ra yêu cầu bố trí theo quy mô dân số, diện tích, tình hình kinh tế - xã hội và các yếu tố đặc thù khác (nếu có).

Ngoài ra, trong bối cảnh hiện nay, tâm lý, tư tưởng của cán bộ, công chức là điều cần quan tâm sâu sắc, bởi có lẽ điều mà cán bộ, công chức mong muốn là thấy được một tương lai rõ ràng kể cả “người ra đi” cũng như “người ở lại”. Do đó, việc nghiên cứu các phương án sắp xếp, bố trí cần phải nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng và đảm bảo công khai, quán triệt rõ trong đội ngũ.

Như đã phân tích ở trên, tinh giản nhân sự đặt ra yêu cầu phải có lộ trình để tránh ảnh hưởng quá lớn đến khả năng vận hành của bộ máy và người lao động mất việc sau quá trình sắp xếp.

Cùng với đó là nghiên cứu xây dựng hệ thống trả lương cho công chức theo cơ chế mới, có thể áp dụng chính sách lương cứng “đủ sống” và chế độ thu nhập tăng thêm ở tất cả các địa phương. Song điều này phải dựa tốc độ tăng trưởng kinh tế và mức đóng góp ngân sách của địa phương để tạo động lực phát triển.

ThS ĐẬU NGỌC LINH, Giảng viên khoa Nhà nước và pháp luật, Học viện Cán bộ TP.HCM