'Cần nguồn tiền rất lớn để di dời hộ dân ra khỏi phố cà phê đường tàu'
Dẫn thực tế nhiều công trình hiện hữu như 'phố cà phê đường tàu' ở Hà Nội kinh doanh dịch vụ, du lịch rất nhộn nhịp, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội Nguyễn Thanh Hải cho rằng phải có nguồn tiền rất lớn để di dời hộ dân ra khỏi hành lang an toàn đường sắt.
Sáng 10/3, tại Phiên họp 43, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Luật Đường sắt (sửa đổi).
Khuyến khích tham gia đầu tư hạ tầng đường sắt
Trình bày tờ trình, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy cho biết, dự thảo luật sửa đổi đã lược bỏ quy định 20% số lượng thủ tục hành chính và 33% điều kiện kinh doanh so với luật hiện hành, đáp ứng yêu cầu đơn giản hóa, cắt giảm thủ tục hành chính và điều kiện kinh doanh.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy
Về đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt, lần sửa đổi này đã bổ sung quy định để huy động tối đa nguồn lực của địa phương, các thành phần kinh tế khác tham gia đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng đường sắt. Trong đó, có quy định về việc khuyến khích tất cả các tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt thông qua nhiều hình thức hợp đồng (BT, BOT, BTO...).
Đồng thời, dự thảo cũng bổ sung quy định địa phương được dùng ngân sách của mình để tham gia công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư, đầu tư xây dựng một số hạng mục thuộc kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia.
Về quản lý, khai thác kết cấu hạ tầng đường sắt, dự thảo đã sửa đổi, bổ sung quy định về phân loại hệ thống đường sắt Việt Nam, bao gồm đường sắt quốc gia, đường sắt địa phương và đường sắt chuyên dùng. Theo ông Huy, quy định này nhằm giải quyết yêu cầu thực tiễn của các địa phương như Bình Dương, Tây Ninh, Thanh Hóa... có nhu cầu đầu tư đường sắt thông thường (không phải đường sắt đô thị).
Cơ quan soạn thảo cũng cho biết, lần sửa đổi này cũng bổ sung quy định danh mục dịch vụ, hàng hóa công nghiệp đường sắt được giao nhiệm vụ hoặc đặt hàng; tiêu chí lựa chọn tổ chức, doanh nghiệp nhà nước được giao nhiệm vụ hoặc tổ chức, doanh nghiệp Việt Nam được "đặt hàng"...Do đầu tư phát triển công nghiệp đường sắt đòi hỏi nguồn vốn đầu tư rất lớn, việc bổ sung quy định này sẽ đảm bảo thị trường đầu ra cho các doanh nghiệp đi tiên phong yên tâm trong việc đầu tư phát triển công nghiệp đường sắt trong nước.
Vì sao đường sắt Việt Nam chậm phát triển?
Cho ý kiến về dự thảo, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh tinh thần sửa luật làm sao có sự phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho địa phương về quản lý đường sắt, đảm bảo tính thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp
Chủ tịch Quốc hội đặt vấn đề, vì sao đã có luật nhưng đường sắt Việt Nam vẫn chậm phát triển? Do chúng ta chưa quan tâm đúng mức, chưa có nguồn kinh phí đầu tư, hay chỉ chú ý tới giao thông đường bộ, hàng không?
Dẫn chứng Hà Nội có đường sắt Cát Linh - Hà Đông nhưng phải làm 10 năm, còn tuyến metro ở TP HCM cũng rất chậm, ông băn khoăn phải chăng do tầm nhìn, tư duy, tiền đầu tư không đủ nên cứ làm chắp vá?
Chủ tịch Quốc hội đề nghị nghiên cứu, sửa luật sao cho thật gọn và hiệu quả, để bứt phá. Phát triển đường sắt tốc độ cao và đường sắt đô thị cần quy định thành chương riêng, với cơ chế ưu tiên về nguồn lực, công nghệ và đào tạo nhân lực chuyên sâu, học hỏi kinh nghiệm quốc tế.
Thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật – Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho rằng so với luật hiện hành, dự thảo luật quy định khái quát hơn về hoạt động đường sắt nói chung, từ đó chưa làm rõ chính sách đặc thù với đường sắt tốc độ cao và đường sắt đô thị.
“Dự thảo Luật quy định đường sắt tốc độ cao và đường sắt đô thị chỉ là cấp kỹ thuật đường sắt mà chưa thấy được những loại hình đường sắt đặc thù, đặc biệt nổi bật cần đầu tư trọng tâm, trọng điểm”, ông Hoàng Thanh Tùng nói và đề nghị làm rõ hơn phạm vi điều chỉnh của dự thảo luật đối với đường sắt đô thị, đường sắt tốc độ cao.
Cùng quan tâm đến công tác đầu tư các dự án đường sắt đô thị, đường sắt tốc độ cao, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Lê Quang Mạnh đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo làm rõ việc cụ thể hóa các chính sách quy định trong dự thảo luật hoặc các luật khác có liên quan về chính sách của Nhà nước về phát triển đường sắt và ưu đãi, hỗ trợ trong hoạt động đường sắt.
Đối với ưu đãi, hỗ trợ trong hoạt động đường sắt, ông Lê Quang Mạnh đề nghị cần có đánh giá tác động cụ thể để bảo đảm tính khả thi và công bằng trong áp dụng chính sách ưu đãi.
Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội Nguyễn Thanh Hải quan tâm về cấm hành vi "lấn, chiếm hành lang an toàn giao thông đường sắt, phạm vi bảo vệ công trình đường sắt" nhằm hướng đến với công trình mới.
Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải
Dẫn thực tế những công trình hiện hữu như "phố cà phê đường tàu" ở Hà Nội kinh doanh dịch vụ, du lịch rất nhộn nhịp, bà cho rằng phải có nguồn tiền rất lớn để di dời những hộ dân ra khỏi hành lang an toàn đường sắt.
Dẫn thực tế khu vực dân cư dọc đường Giải Phóng (Hà Nội) nhà san sát cạnh đường tàu, bà Nguyễn Thanh Hải cho rằng luật nghiêm cấm việc lấn, chiếm hành lang an toàn giao thông đường sắt, nhưng đối với những công trình hiện hữu nên cân nhắc có khoản kinh phí để tạo khu tái định cư cho những hộ dân này.
