TP.HCM tìm cách đồng nhất hai quy hoạch lớn về phân vùng phát triển

Mới đây, Sở Xây dựng TP.HCM đã có báo cáo gửi UBND TP về các nội dung cần xin ý kiến Ban Thường vụ Thành ủy TP phục vụ công tác lập đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TP.HCM đến năm 2040, tầm nhìn 2060 (gọi tắt là quy hoạch chung TP.HCM).

Theo đó, Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TP.HCM với Quy hoạch TP.HCM thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 chưa đồng nhất về cách xác định phân vùng, thành phố.

6 phân vùng cho đô thị

Theo Sở Xây dựng TP.HCM, dựa trên tờ trình của Ban Cán sự Đảng UBND TP.HCM và kết luận của Ban Thường vụ Thành ủy, định hướng đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TP.HCM đến năm 2040, tầm nhìn 2060 hình thành và phát triển 5 phân vùng.

Cụ thể là phân vùng đô thị trung tâm; phân vùng đô thị phía Đông; phân vùng đô thị phía Bắc - Tây Bắc; phân vùng đô thị phía Tây; phân vùng đô thị phía Nam.

Trước đó, Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định phê duyệt quy hoạch TP.HCM thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn 2050 hồi cuối năm 2024.

Theo quyết định này, sau năm 2030, TP.HCM sẽ bắt đầu xây dựng các đô thị theo mô hình thành phố đa trung tâm, bao gồm 6 đô thị: Khu vực đô thị trung tâm; đô thị Thủ Đức; đô thị Củ Chi - Hóc Môn; đô thị Bình Chánh; đô thị Quận 7 - Nhà Bè; đô thị Cần Giờ.

Ranh giới chính thức của các đô thị được xác định theo quyết định thành lập đô thị được cấp thẩm quyền phê duyệt. Đến năm 2050, TP.HCM sẽ hoàn thành việc xây dựng mô hình thành phố đa trung tâm.

TP.HCM sẽ có 6 phân vùng theo đồ án quy hoạch chung TP.HCM. Ảnh:Như Ngọc

Trên cơ sở đó, để xây dựng các đô thị theo mô hình thành phố đa trung tâm từ sau năm 2030 đồng nhất cho 2 quy hoạch, phương án phân vùng không gian trong Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TP.HCM, Sở Xây dựng đề xuất thành 6 phân vùng (chứ không theo 5 phân vùng).

Cụ thể gồm: Phân vùng đô thị trung tâm (khu vực đô thị trung tâm), ranh giới phía Bắc và Tây giáp Vành đai 2, phía Nam giáp kênh Đôi - kênh Tẻ, phía Đông giáp sông Sài Gòn. Khu vực này gồm các quận 1, 3, 4, 5, 6, 8, Bình Thạnh, Phú Nhuận, Tân Bình, Tân Phú, Gò Vấp, Bình Tân và một phần quận 12.

Phân vùng đô thị phía Đông (đô thị Thủ Đức), theo ranh giới hiện tại của TP Thủ Đức.

Phân vùng đô thị phía Bắc - Tây Bắc (đô thị Củ Chi - Hóc Môn), gồm huyện Củ Chi, huyện Hóc Môn và một phần quận 12.

Phân vùng đô thị phía Tây (đô thị Bình Chánh), chủ yếu bao gồm huyện Bình Chánh.

Phân vùng đô thị phía Nam (đô thị Quận 7 - Nhà Bè), gồm quận 7 và huyện Nhà Bè.

Phân vùng Cần Giờ, bao gồm toàn bộ huyện Cần Giờ và khu đô thị biển Cần Giờ với định hướng phát triển khu đô thị sinh thái biển Cần Giờ.

2 đồ án quy hoạch không “chỏi nhau”

Trao đổi với PV PLO, TS Võ Kim Cương - nguyên Phó Kiến trúc sư trưởng TP.HCM, nhận định rằng 2 đồ án quy hoạch của TP.HCM chỉ khác biệt đôi chút chứ không "chỏi nhau" trong cách phân chia vùng phát triển.

Theo ông Cương, mặc dù có sự tương đồng nhưng tính chất của hai đồ án quy hoạch lại có những khác biệt nhất định. Quy hoạch TP.HCM đến năm 2030, tầm nhìn 2050 chủ yếu là quy hoạch kinh tế - xã hội, tập trung vào việc xác định các chỉ tiêu phát triển kinh tế và xã hội, phân vùng chủ yếu dựa trên các yếu tố định lượng, ít chú trọng đến chức năng hay không gian.

Trong khi đó, đồ án quy hoạch chung TP.HCM, theo Luật Quy hoạch, lại chú trọng vào việc định hướng không gian phát triển. Về bản chất, phát triển kinh tế - xã hội luôn là yếu tố tiên phong và không gian phát triển sẽ được xây dựng để phục vụ mục tiêu đó.

“Tuy nhiên, cách phân vùng trong hai đồ án quy hoạch không hề mâu thuẫn mà chỉ có sự phân tách rõ ràng, đặc biệt là ở khu vực phía Nam. Cụ thể, vùng Cần Giờ được tách riêng ra vì không gian phát triển của khu vực này có tính độc lập cao, trong khi phần không gian còn lại của phía Nam vẫn được phân chia riêng biệt” – ông Cương nhận định.

Do đó, theo ông để tập trung vào phát triển không gian sẽ tuân theo định hướng của quy hoạch chung, còn các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế - xã hội sẽ được điều chỉnh theo quy hoạch TP.HCM. Dĩ nhiên, cũng có thể tiến hành điều chỉnh sao cho hai quy hoạch hài hòa, bởi dù quy hoạch chung đi trước nhưng quy hoạch TP.HCM lại đóng vai trò quan trọng hơn trong việc thực thi.

Việc phân chia các khu vực phát triển giúp khai thác quỹ đất tốt hơn. Ảnh: Như Ngọc

Cùng chung quan điểm, KTS Khương Văn Mười - nguyên Chủ tịch Hội Kiến trúc sư TP.HCM, khẳng định rằng hai đồ án quy hoạch của thành phố không hề mâu thuẫn mà chỉ khác nhau về cách thức phân chia và tên gọi các vùng phát triển. Dù vậy, mục tiêu cuối cùng vẫn là phát triển đồng đều các khu vực ngoại vi.

“Các khu vực như TP Thủ Đức, Củ Chi, Nhà Bè, Cần Giờ... không chỉ là những đơn vị lãnh thổ trong vùng TP.HCM mà còn đóng vai trò then chốt trong chiến lược thu hút đầu tư, nhằm giảm tải áp lực cho khu trung tâm và thúc đẩy sự phát triển bền vững trên toàn thành phố” – ông Mười nói.

Theo ông Mười, trong bối cảnh trung tâm thành phố đã gần như chật cứng, không còn đủ không gian để phát triển theo xu hướng toàn cầu, việc mở rộng ra các khu vực ngoại vi trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Những khu vực xung quanh sẽ trở thành điểm tựa bổ sung các công trình, chức năng mà trung tâm chưa đáp ứng được. Với quỹ đất còn rộng mở, những vùng ngoại vi không chỉ tạo ra những dấu ấn độc đáo, mang tính riêng biệt cho thành phố mà còn là nguồn lực quan trọng để giải quyết vấn đề việc làm, nâng cao đời sống cho người dân.

"Đồ án quy hoạch chung TP.HCM chính là bản đồ chiến lược, vạch ra lộ trình pháp lý và định hướng rõ ràng, giúp thành phố tiến bước vững chắc trên con đường phát triển bền vững" - ông Mười nói.

NHƯ NGỌC