Cân nhắc thời điểm bỏ quỹ bình ổn

PGS.TS Đinh Trọng Thịnh.

PV: Thưa ông, mới đây Bộ Tài chính đưa ra Dự thảo sửa đổi Luật Giá, trong đó có nội dung, muốn bỏ Quỹ bình ổn giá xăng dầu? Quan điểm của ông về vấn đề này?

PGS.TS ĐINH TRỌNG THỊNH: Hiện nay xăng dầu là mặt hàng chiến lược, có tầm quan trọng đối với sản xuất và tiêu dùng của nền kinh tế. Chúng ta đang xây dựng nền kinh tế thị trường hiện đại, hội nhập quốc tế, vận hành đầy đủ, đồng bộ theo các quy luật của kinh tế thị trường, có sự quản lý của nhà nước và xăng dầu cũng vậy. Điều này có nghĩa là, giá xăng dầu cần bình ổn. Và Quỹ bình ổn giá là một công cụ để nhà nước thực hiện công việc này.

Vấn đề quan trọng hiện nay là chúng ta xem Quỹ bình ổn là gì. Trên thực tế, khi giá xăng dầu thế giới tăng sốc, nhờ Quỹ BOG, giá xăng dầu giảm mức tăng. Chức năng của Quỹ BOG nhằm giảm bớt mức tăng giảm giá xăng nhưng không thay đổi được thực tế diễn biến giá xăng dầu. Chúng ta cần phải ghi nhận tác dụng của Quỹ bình ổn chứ không thể phủ nhận hoàn toàn tác dụng của quỹ được. Ngay trong khoảngthời gian cuối năm 2021, đầu năm 2022 cả Hiệp hội xăng dầu thế giới cũng thừa nhận rằng, nhờ Quỹ BOG mà giá xăng dầu trong nước đã tăng thấp hơn giá xăng dầu thế giới khoẳng 12%.

Theo tôi, chúng ta chỉ nên bỏ Quỹ BOG xăng dầu khi chúng ta có thị trường xăng dầu đúng nghĩa, tức là nhà nước không còn can thiệp vào giá xăng dầu nữa.

Nếu bỏ Quỹ BOG xăng dầu ở thời điểm hiện nay thì sẽ có những tác động gì lên người tiêu dùng và việc điều hành thị trường của các cơ quan quản lý, thưa ông?

- Quỹ BOG xăng dầu hiện nay vẫn còn có tác dụng đối với giá xăng dầu. Chúng ta chưa vận hành được giá xăng dầu theo cơ chế thị trường, xăng dầu của chúng ta vẫn phải nhập khẩu. Chúng ta chỉ tự túc được một phần chứ không phải tất cả. Vì thế cho nên bây giờ mà bỏ Quỹ BOG xăng dầu sẽ tác động ngay đến đời sống người dân. Do đó chúng ta cần phải cân nhắc thời điểm bỏ quỹ. Tôi vẫn nhắc lại rằng, cơ quan quản lý cần phải có một cơ chế khác để điều chỉnh. Muốn giá xăng dầu vận động hoàn toàn theo cơ chế thị trường thực sự là một vấn đề lớn.

Thưa ông, nhiều người dân cho rằng họ không biết Quỹ BOG xăng dầu vận hành như thế nào. Quỹ này lại đặt ở doanh nghiệp nên không biết công tác trích lập ra sao?

- Trong vài ba năm lại đây, liên Bộ Tài chính và Công thương đã điều hành tương đối công khai minh bạch giá xăng dầu, cũng như Quỹ BOG xăng dầu. Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 103/2021/TT-BTC hướng dẫn phương thức trích lập, chi sử dụng, quản lý Quỹ BOG xăng dầu chi tiết.

Thưa ông, làm sao để Quỹ bình ổn giá xăng dầu vận hành tốt hơn mà không gây tranh cãi trong dư luận?

- Theo tôi chúng ta phải xem xét biến động thị trường xăng dầu đến đâu, đưa ra các chính sách điều hành phù hợp, do nhiều người dân còn hoài nghi về tính minh bạch của Quỹ BOG xăng dầu. Thay vì báo cáo công tác thu chi hàng quý thì rút ngắn thời gian lại.

Trân trọng cảm ơn ông!

T.Hằng (thực hiện)