Cần nhanh chóng cấp sổ hồng cho người dân, xem xét xử lý hình sự chủ đầu tư chây ì

Trong phiên họp Quốc hội ngày 9/11, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà trả lời câu hỏi của đại biểu Đinh Duy Vượt (tỉnh Gia Lai) về vấn đề quy hoạch treo và cấp quyền sử dụng đất, sở hữu nhà ở tại các dự án đô thị, khu chung cư.

Quy hoạch treo ảnh hưởng tiêu cực tới cuộc sống người dân

Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho hay, quy hoạch treo là loại quy hoạch đã được lọc và phê duyệt nhưng tổ chức thực hiện chậm hoặc không thực hiện được toàn bộ hoặc một số các nội dung quy hoach, hoặc không thực hiện được một số dự án, nhất là các dự án hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội theo tiến độ đã được xác định trong tiến độ quy hoạch.

Quy hoạch treo ảnh hưởng tiêu cực tới quyền lợi hợp pháp và cuộc sống của người dân, thể hiện chủ yếu ở hai mặt: ảnh hưởng đến việc làm, sinh kế và việc xây dựng, cải tạo nhà ở của người dân; đồng thời làm giảm hiệu quả, chất lượng phát triển đô thị, lãng phí tài nguyên và gây bức xúc cho người dân.

Bộ trưởng khẳng định: "Để bảo đảm quyền lợi của người dân trong vùng quy hoạch treo về vấn đề nhà ở, trong sửa đổi, bổ sung Luật Xây dựng 2014 đã có quy định: Nếu kế hoạch sử dụng cấp huyện đã được công bố mà 3 năm sau không thực hiện, người dân được cấp phép xây dựng có thời hạn để cải tạo, thậm chí xây mới nhà ở, có thời hạn được ghi trong giấy phép cụ thể".

"Nếu hết thời hạn này quy hoạch vẫn không thực hiện thì người dân tiếp tục được thực hiện giấy phép đã được cấp về cải tạo và xây dựng mới về nhà ở. Chúng tôi nghĩ đây là quy định bước đầu giải quyết một phần yêu cầu về cải tạo và xây dựng nhà ở của người dân trong vùng quy hoạch treo", Bộ trưởng Phạm Hồng Hà nhấn mạnh.

Bộ trưởng Phạm Hồng Hà nhận định, một trong số nguyên nhân chủ yếu là chất lượng quy hoạch thấp, thiếu tầm nhìn, xác định một số vấn đề chiến lược trong quy hoạch chưa chính xác, không lập đầy đủ các loại quy hoạch liên quan theo quy định, đặc biệt là quy hoạch hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và quy hoạch chi tiết 1/500; không xác định chi tiết nguồn lực đầu tư, chưa quản lý nghiêm túc, công khai quy hoạch lộ trình thực hiện, không kịp thời rà soát, đánh giá, điều chỉnh quy hoạch; năng lực chủ đầu tư yếu kém, không thực hiện được dự án được giao...

Về giải pháp đã thực hiện, sau phiên trả lời chất vấn trước Quốc hội và sau khi Quốc hội có Nghị quyết, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 05 ngày 01/03/2019, về tăng cường chấn chỉnh công tác quy hoạch xây dựng quản lý phát triển đô thị theo quy hoạch được duyệt, trong đó đã giao công việc cụ thể cho các bộ, ngành và địa phương.

Bộ Xây dựng cũng đã ban hành một số quy chuẩn cốt lõi như: Quy chuẩn 01 về quy hoạch xây dựng, quy chuẩn về nhà ở, quy chuẩn về hạ tầng, kỹ thuật,... đủ để phục vụ cho công tác quy hoạch, bảo đảm chất lượng. Bộ cũng đã hoàn thành xây dựng Cổng thông tin quy hoạch Quốc gia theo Nghị quyết số 83 của Quốc hội; sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Xây dựng 2014, đã có quy định để đảm bảo sự đồng bộ giữa các loại quy hoạch, quy định số nội dung, trình tự, việc lập, điều chỉnh quy hoạch, bãi bỏ một số quy hoạch xây dựng không còn phù hợp, bãi bỏ giấy phép xây dựng, chứng chỉ quy hoạch,...

Hiện nay, các địa phương đã tích cực rà soát lại quy hoạch, tăng cường đầu tư hạ tầng kỹ thuật, thu hồi dự án treo.

TP.HCM thu hồi 176 dự án treo, Đà Nẵng 201 dự án treo, Hà Nội rà soát 67 quy hoạch chi tiết, Quảng Nình rà soát hơn 1.000 quy hoạch chậm triển khai để có phương hướng xử lý.

Tuy nhiên, đây mới là kết quả bước đầu. Các địa phương cần có lộ trình cụ thể, lập kế hoạch đầu tư phải bố trí đủ nguồn lực; bổ sung tiêu chuẩn quy chuẩn liên quan đến quy hoạch, thực hiện đầy đủ lấy ý kiến người dân, chuyên gia trong quá trình lập quy hoạch, tăng cường giám sát thực hiện...

Cần nhanh chóng cấp sổ hồng cho người dân

Về việc một số chủ đầu tư chậm cấp quyền sử dụng đất, sở hữu nhà ở cho người dân, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà phát biểu: "Theo quy định pháp luật, 50 ngày sau khi bàn giao nhà ở cho người mua nhà, chủ đầu tư phải thực hiện việc làm các thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và sở hữu nhà ở cho người dân. Pháp luật đã quy định chế tài xử phạt, có thể lên tới 1 tỷ đồng đối với những chủ đầu tư chậm trễ thực hiện điều này".

Dù vậy, theo tình hình thực tế quả thực có hiện tượng như đại biểu Quốc hội Đinh Duy Việt đã nêu, dù số lượng không lớn. Theo thống kê, đối với nhà chung cư, tranh chấp về vấn đề này chỉ chiếm khoảng 2% trong tổng số các tranh chấp về nhà chung cư, tuy nhiên số lượng người dân, hộ dân chịu ảnh hưởng thì rất lớn, do đó đây là vấn đề cần được tập trung giải quyết.

Theo Bộ trưởng, nguyên nhân xảy ra tình trạng này là do chủ đầu tư thực hiện chưa đầy đủ các thủ tục để cấp quyền sử dụng đất và sở hữu nhà ở; hoặc có thể do đã thực hiện thủ tục cấp sổ đỏ nhưng vẫn cố tình chậm trễ, chây ì trong việc làm các thủ tục cấp quyền cho người dân.

Để giải quyết vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà cho hay, như đã trao đổi trước đó với Bộ trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường, về những loại dự án đã thực hiện xong thủ tục nhưng chủ đầu tư vẫn cố tình chây ì, đề nghị địa phương tập trung xử lý nghiêm khắc theo xử phạm vi phạm hành chính; nếu chủ đầu tư vẫn cố tình thì chuyển hồ sơ tới các cơ quan điều tra để xem xét và xử lý theo quy định pháp luật hình sự.

Đối với các dự án còn thiếu một số thủ tục pháp lý về cấp quyền sử dụng đất và sở hữu nhà ở, cần phải giải quyết đồng thời, song song hai việc: giải quyết các thủ tục pháp lý mà chủ đầu tư chưa thực hiện và đồng thời thực hiện ngay việc cấp quyền sử dụng đất và sở hữu nhà ở cho người dân.

Bên cạnh đó, đề nghị các địa phương có báo cáo, rà soát đánh giá cụ thể và trao đổi ý kiến với Bộ Tài nguyên Môi trường, Bộ Xây dựng để có thể phối hợp giải quyết. Điều chỉnh quy định pháp luật về nghiệm thu nhà ở, công trình xây dựng, sửa đổi, bộ sung một số điểm của Nghị định hướng dẫn Luật Kinh doanh bất động sản để đảm bảo quyền sở hữu cho người dân, quy định chuyển nhượng chặt chẽ hơn.

Linh Chi