Cần nhanh chóng chuyển đổi hệ thống lương thực, thực phẩm

Sau 3,5 ngày làm việc tích cực, ngày 27/4/2023, hội nghị toàn cầu lần thứ 4 hệ thống lương thực thực phẩm bền vững với chủ đề “Cùng nhau chuyển đổi hệ thống lương thực, thực phẩm (LTTP) lành mạnh, bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu trong bối cảnh khủng hoảng mới” do Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) đăng cai tổ chức tại Hà Nội đã bế mạc.

Ông Nguyễn Đỗ Anh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ NN&PTNT) cho biết, với 9 phiên họp chính thức các đại biểu tham dự hội nghị đã thảo luận để tìm kiếm các giải pháp hiệu quả, bao trùm, mang tính đột phá để cùng nhau chuyển đổi hệ thống LTTP lành mạnh, bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Nội dung thảo luận tập trung vào 4 vấn đề: Mô hình/kiến trúc toàn cầu về hệ thống LTTP; các chính sách và quản trị quốc gia và địa phương về hệ thống LTTP; các mô hình tiêu thụ và sản xuất của hệ thống LTTP; các phương thức thực hiện chuyển đổi hệ thống LTTP.

5 thông điệp từ hội nghị LTTP

Sau các phiên thảo luận hiệu quả, tích cực, hội nghị đã rút ra các kết luận cụ thể. Đầu tiên, chuyển đổi hệ thống LTTP theo hướng bền vững và có khả năng chống chịu, phục hồi là điều kiện tiên quyết để giải quyết các cuộc khủng hoảng liên quan đến mất an ninh lương thực, suy dinh dưỡng, sức khỏe, biến đổi khí hậu, mất đa dạng sinh học, xung đột, cũng như giá tiêu dùng và năng lượng cao.

Toàn cảnh phiên họp báo sau bế mạc hội nghị LTTP.

Bên cạnh đó, chuyển đổi hệ thống LTTP cần được tiếp cận từ toàn cầu. Cần sử dụng cách tiếp cận bao trùm, đa ngành, đa lĩnh vực và mang tính hệ thống trong chuyển đổi hệ thống LTTP. Chuyển đổi hệ thống LTTP bền vững cần gắn với các yếu tố có liên quan bao gồm biến đổi khí hậu, đa dạng sinh học và thương mại…

Việc chuyển đổi hệ thống LTTP ở từng quốc gia đòi hỏi phải có đủ quyết tâm chính trị và sự tham gia, phối hợp của tất cả các ngành, lĩnh vực, các bên liên quan từ trung ương tới địa phương, sự phối hợp của các tổ chức quốc tế, khu vực nhà nước và tư nhân.

Cuối cùng, để chuyển đổi hệ thống LTTP thành công, đòi hỏi phải huy động các nguồn lực bao gồm khoa học công nghệ, tài chính, sự tham gia và đổi mới sáng tạo. Trong đó, về nguồn lực tài chính: Chính sách tài chính cho chuyển đổi hệ thống LTTP cần nhất quán và toàn diện ở cấp toàn cầu, quốc gia và địa phương.

Vai trò và vị thế của Việt Nam sau hội nghị

Theo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Thụy Sỹ Christian Hoffer, Việt Nam có nhiều kinh nghiệm, mô hình tốt trong chuyển đổi hệ thống LTTP minh bạch, trách nhiệm, bền vững. Việc chia sẻ kinh nghiệm của Việt Nam cho các đại biểu tham gia Hội nghị lần thứ 4 bao gồm cả trực tiếp và trực tuyến, thông qua các phương tiện truyền thông góp phần quan trọng vào chuyển đổi hệ thống LTTP toàn cầu theo định hướng trên.

Không chỉ đi tiên phong trong chuyển đổi hệ thống LTTP bền vững, Việt Nam khẳng định sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm và hợp tác với các nước trong phát triển nông nghiệp, nông thôn, đảm bảo an ninh lương thực đặc biệt thông qua chương trình hợp tác Nam – Nam.

Vai trò và vị thế được tăng cường là cơ sở để Việt Nam thúc đẩy hợp tác Nam – Nam nhằm đảm bảo an ninh lương thực và chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm bền vững, bao trùm và chống chịu tại các quốc gia đang phát triển;

Đồng thời, thiết lập mạng lưới đổi mới sáng tạo LTTP cho khu vực Đông Nam Á tại Việt Nam trong khuôn khổ đối tác phát triển nông nghiệp bền vững Việt Nam để mở rộng hợp tác trong nghiên cứu, xây dựng chính sách và thúc đẩy việc nhân rộng các mô hình theo hướng xanh, thân thiện với môi trường, ít phát thải và bền vững;

Bên cạnh đó, tăng cường hợp tác với các đối tác quốc tế, các đối tác phát triển và các quốc gia; đồng thời, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm, mô hình thực hành tốt với các nước để cùng nhau chuyển đổi hệ thống LTTP bền vững.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp.

Chia sẻ tại phiên bế mạc, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết, sản xuất và tiêu dùng bền vững và chuyển đổi hệ thống lương thực, thực phẩm là một trong số các nội dung cần nhanh chóng hành động ngay.

Hệ thống lương thực, thực phẩm của Việt Nam đang hướng tới cách tiếp cận đa ngành, đa mục tiêu. Để triển khai thực hiện “Kế hoạch hành động quốc gia chuyển đổi hệ thống lương thực, thực phẩm minh bạch, trách nhiệm và bền vững ở Việt Nam đến năm 2030”, Việt Nam rất cần sự đồng hành, hỗ trợ của các nhà tài trợ, đối tác quốc tế, các cơ quan nghiên cứu, khu vực doanh nghiệp, tư nhân và người dân chung tay thực hiện theo các định hướng ưu tiên của Chính phủ.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp, thời gian tới, Việt Nam phối hợp chặt chẽ với các đối tác quốc tế như: FAO, UNDP và các đối tác phát triển khác để triển khai thực hiện kế hoạch hành động quốc gia này.

Cùng với đó Thứ trưởng nhấn mạnh, Bộ NN&PTNT sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Y tế, Bộ Công Thương, Bộ Giáo dục và Đào tạo để tăng cường giáo dục, truyền thông cho cộng đồng về thói quen ăn uống lành mạnh, cân đối dinh dưỡng, tiêu dùng hợp lý - tránh thất thoát lãng phí thực phẩm và có trách nhiệm.

Nguyễn Phương Anh