Cần nhanh chóng vận hành hệ thống thủy lợi phục vụ sản xuất nông nghiệp

Người dân xã Chợ Lách, tỉnh Vĩnh Long mong muốn cống Định Bình nhanh chóng vận hành, đưa vào sử dụng. (Ảnh: HOÀNG TRUNG)

Năm 2023, dự án thủy lợi cống Long Huê và Định Bình (tại xã Chợ Lách, tỉnh Vĩnh Long) được khởi công xây dựng trong niềm vui mừng của người dân địa phương.

Bởi vì, năm 2021 nhiều vườn sầu riêng, cây giống của bà con tại khu vực ấp Long Huê và ấp Định Bình bị thiệt hại nặng nề do hạn mặn làm cây chết hàng loạt. Sau đó, người dân phải trồng lại tốn rất nhiều chi phí, công sức.

Ông Lê Văn Tâm trồng 2.500m2 sầu riêng tại đây cho biết: “Mấy năm trước phải thức đêm canh con nước, đo độ mặn mới dám bơm tưới vì cây sầu riêng rất mẫn cảm với nước mặn. Khi Nhà nước đầu tư xây dựng hệ thống cống, bà con nơi đây rất vui mừng, an tâm đầu tư sản xuất mà không sợ hạn mặn như trước”.

Hiện tại, hệ thống cống đã hoàn thành đang chờ các thủ tục để nghiệm thu, bàn giao và đưa vào vận hành. Thời gian gần đây, triều cường dâng cao nên người dân địa phương mong vận hành hai công trình này càng sớm càng tốt.

Bà Nguyễn Thị Sạch, nhà sát bên cống Long Huê cho biết: “Cách đây gần bốn năm, vườn sầu riêng của gia đình tôi chết sạch do nước mặn tấn công nên phải trồng lại. Mấy ngày nay, triều cường lên cao làm ngập vườn sầu riêng nên bà con nơi đây rất lo lắng mong muốn sớm vận hành hệ thống cống để bảo vệ vườn cây”.

Vườn sầu riêng có giá trị kinh tế cao tại xã Chợ Lách.

Trưởng ấp Định Bình (xã Chợ Lách) Đỗ Hữu Thành cho biết: “Cống Định Bình hoàn thành sẽ bảo vệ sản xuất cho gần 200ha đất sản xuất của bà con trong ấp.

Hiện tại, công trình đã hoàn thành, bà con mong muốn sớm đưa vào vận hành trong đợt triều cường này và chuẩn bị mùa hạn mặn sắp tới.

Địa phương sẽ tổ chức lấy ý kiến của người dân để xây dựng quy chế đóng mở cống cho phù hợp nhằm phát huy hiệu quả trong việc ngăn mặn, trữ ngọt phục vụ sản xuất, sinh hoạt của người dân”.

Khi đưa vào sử dụng hai cống Định Bình và Long Huê sẽ khép kín khu vực 2.000ha đất sản xuất của xã Chợ Lách. Trong đó, có nhiều diện tích sầu riêng, chôm chôm, cây giống rất mẫn cảm với nước mặn và triều cường.

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Chợ Lách Trần Hữu Nghị cho biết: “Sau sáp nhập, xã Chợ Lách là vùng trọng điểm sản xuất cây ăn quả, cây giống, hoa kiểng… nên rất cần nước ngọt.

Trong thời gian qua, địa phương được đầu tư 10 cống lớn phục vụ ngăn mặn, trữ ngọt cho vùng sản xuất nông nghiệp của người dân. Hiện tại, còn 4 cống gồm: Cái Gà, Cái Tre, Kênh Cũ, Kênh Long Phụng đã kiến nghị về trên đầu tư sẽ khép kín hoàn toàn vùng sản xuất nông nghiệp của bà con với diện tích khoảng 3.500ha của địa phương”.

Theo Ban Quản lý dự án nông nghiệp tỉnh Vĩnh Long, dự án cống Long Huê và Định Bình nằm trong 15 cống của dự án Hoàn thiện công trình thủy lợi Bắc Bến Tre và Nam Bến Tre. Tổng mức đầu tư hai dự án cống Long Huê và Định Bình hơn 83 tỷ đồng. Hệ thống cống này cùng với các công trình thủy lợi khác thực hiện nhiệm vụ chủ động kiểm soát trực tiếp mặn, triều cường, điều tiết nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt kết hợp phát triển giao thông đường bộ cho 10.130ha tại các địa phương trong khu vực.

Cống Long Huê, xã Chợ Lách, tỉnh Vĩnh Long chuẩn bị vận hành phục vụ sản xuất nông nghiệp.

Ngoài ra, hệ thống thủy lợi tại đây cũng từng bước hoàn thiện, kiểm soát mặn, giữ ngọt, ngăn lũ, triều cường, điều tiết nguồn nước cho diện tích tự nhiên khu vực Bắc Bến Tre và Nam Bến Tre. Từ đó, tạo nguồn nước thô cho các nhà máy cấp nước sinh hoạt và các hoạt động kinh tế khác trong vùng dự án.

Hiện nay, hai dự án này đã hoàn thành xây dựng các hạng mục và đang chờ nghiệm thu của cơ quan chức năng để bàn giao lại cho địa phương quản lý, khai thác trong thời gian tới.

Tại khu vực cù lao Minh, cù lao Bảo, cù lao An Hóa (thuộc tỉnh Bến Tre cũ) các dự án thuộc khu vực bắc Bến Tre, Nam Bến Tre như: cống Tân Phú, cống Bến Rớ, hệ thống đê bao ven sông Tiền, ven sông Hàm Luông, cống Trung Nhuận, Xẻo Rắn, hồ chứa nước Kênh Lấp, các công trình đập tạm cống Sa Kê, cống Tàng Dù, cống Kênh Lộ, cống Tân Hương, hệ thống đê bao ven sông Hàm Luông, đê bao ven sông Cổ Chiên … đã hoàn thành và đưa vào sử dụng. Hệ thống thủy lợi này cùng với cống Long Huê và cống Định Bình sắp đưa vào sử dụng góp phần bảo vệ hàng chục nghìn ha diện tích cây trồng và phục vụ nước sinh hoạt cho người dân.

Hệ thống thủy lợi giúp ngăn triều cường, ngăn mặn để bảo vệ vùng sản xuất hoa, cây ăn quả của xã Chợ Lách.

Hiện tại, tỉnh Vĩnh Long đang triển khai dự án Quản lý nước Bến Tre (thuộc dự án Quản lý nước JICA 3) do Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng Thủy lợi 10 (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) làm chủ đầu tư. Dự án có 8 cống thủy lợi gồm: Tân Phú, Bến Rớ, Cái Quao, Bến Tre, Thủ Cửu, An Hóa, Vàm Thơm và Vàm Nước Trong với tổng mức đầu tư 7.578 tỷ đồng.

Trong đó, vốn vay ODA Nhật Bản 4.158 tỷ đồng, vốn đối ứng trong nước 3.420 tỷ đồng. Dự án triển khai giai đoạn 2017-2030, với mục tiêu kiểm soát nguồn nước, ứng phó biến đổi khí hậu, bảo đảm sinh kế và phát triển sản xuất nông nghiệp bền vững cho cả vùng.

Năm 2024, hai cống Tân Phú và Bến Rớ đã hoàn thành, đưa vào sử dụng. Đối với hai cống Vàm Nước Trong và Vàm Thơm đang đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng để bàn giao chủ đầu tư. Khi hoàn thành các dự án này, sẽ cơ bản thiện hệ thống thủy lợi, phục vụ sản xuất và sinh hoạt của người dân.

HOÀNG TRUNG