Cần quan tâm đến câu chuyện thể chế trong phát triển thương mại điện tử
Việc hiện thực hóa kì vọng xuất khẩu thương mại điện tử đạt hơn 11 tỉ USD vào năm 2027 là một bài toán đường dài. Theo đó, cần có những cơ chế, chính sách hỗ trợ từ các nền tảng thương mại điện tử cũng như từ cơ quan quản lí nhà nước.
Hiện nay, Việt Nam có trên 14 triệu cửa hàng, 9 nghìn chợ nhưng xu hướng thương mại điện tử đang phát triển mạnh mẽ, đặc biệt sau giai đoạn dịch COVID-19.
Theo Báo cáo Chỉ số Thương mại điện tử Việt Nam (EBI 2024) của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam, ước tính tốc độ tăng trưởng của thương mại điện tử Việt Nam năm 2023 tăng trên 25% so với năm trước và đạt 25 tỉ USD. Trong đó, quy mô bán lẻ hàng hóa trực tuyến đạt 17,3 tỉ USD.
Ông Võ Trí Thành cho rằng, để phát triển thương mại điện tử bền vững, cần quan tâm đến câu chuyện về thể chế, về xử lý tranh chấp và bảo vệ người tiêu dùng.
TS Võ Trí Thành, Chuyên gia kinh tế - Ảnh VGP.
"Có hai điểm tôi lưu ý vì màu hồng nào cũng đi liền với chính sách. Thứ nhất, trong quá trình phát triển này, khu vực thương mại truyền thống, khu vực bán lẻ dần dần bị thu hẹp, đó là một phần của quá trình phát triển nhưng cũng có thể tạo ra những tác động không mong muốn. Đây là việc chúng ta phải quan tâm về mặt chính sách, để không ai bị thiệt thòi, bỏ lại phía sau.Thứ hai, liên quan đến nhiều câu chuyện về thể chế, về xử lý tranh chấp, bảo vệ người tiêu dùng làm sao để phát triển đem lại lợi ích tốt nhất chứ không phải lúc nào cũng màu hồng. Nhưng tổng thể phải nói là thương mại điện tử đã đem lại sự phát triển vượt trội, đem lại ý nghĩa rất tích cực".
Đồng quan điểm với ông Thành, bà Lại Việt Anh - Phó Cục trưởng Cục Thương mại Điện tử và Kinh tế số nhận định, việc hiện thực hóa kì vọng xuất khẩu thương mại điện tử đạt hơn 11 tỉ USD vào năm 2027 là một bài toán đường dài. Theo đó, cần có những cơ chế, chính sách hỗ trợ từ các nền tảng thương mại điện tử cũng như từ cơ quan quản lí nhà nước.
Bà Lại Việt Anh - Phó Cục trưởng Cục Thương mại Điện tử và Kinh tế số - Ảnh VGP.
"Xu hướng tiêu dùng xanh và bền vững là xu hướng nổi trội trên toàn thế giới. Vì thế hàng hóa Việt Nam để vươn ra thị trường toàn cầu, chúng ta cần cân nhắc rất nhiều đến yếu tố phát triển bền vững. Từ góc độ này, ứng dụng công nghệ số và chuyển đổi số trong thương mại điện tử cũng sẽ có vai trò nhất định. Ví dụ, khách hàng có những yêu cầu về truy xuất hàng hóa, đảm bảo được vùng trồng, không vi phạm về chặt phá rừng hoặc đảm bảo yêu cầu bảo vệ môi trường, chống rác thải… Chúng ta giải quyết tất cả những vấn đề đó bằng cách số hóa của quy trình sản xuất chuỗi giá trị, áp dụng đến từng khâu của quy trình của sản xuất… Đó là những yếu tố mà thương mại điện tử phải áp dụng để nâng cao tính cạnh tranh cho hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế".
Với những nỗ lực của Chính phủ trong việc kết nối dữ liệu giữa các cơ quan quản lý nhà nước và những nền tảng thương mại điện tử lớn thời gian qua, bà Lại Việt Anh tin tưởng rằng sẽ giúp lĩnh vực thương mại điện tử giải quyết được nhiều bài toán về thực thi pháp luật, về thể chế trong tương lai, từ câu chuyện bảo vệ người tiêu dùng, xử lý hành vi không lành mạnh trên môi trường điện tử.
