Cần quyết liệt hơn trong xử lý các vướng mắc về đất đai

Theo đại biểu Vũ Thị Lưu Mai, đất đai là một trong những lĩnh vực chứa đựng nhiều băn khoăn, trăn trở và thách thức "chưa thể vượt qua".

Bà Vũ Thị Lưu Mai cho rằng, thời gian qua trong lĩnh vực quản lý đất đai bên cạnh rất nhiều kết quả đạt được thì đang đối mặt với rất nhiều thách thức, hiệu quả sử dụng đất chưa cao. Lãng phí đất đai cũng là một trong những thực trạng đang nhức nhối.

Đại biểu dẫn báo cáo của Bộ Tài chính, hiện nay toàn quốc có 743.786.825 m2 đất đang để hoang hóa, sử dụng sai mục đích. Tuy nhiên, số tiền thu được rất thấp, chỉ có 286 tỷ. Qua giám sát tại 7 địa phương thì đã có đến 1.739 dự án được coi là dự án treo, tương ứng với hơn 12.000 hecta đất, đó là một sự thật rất đau lòng và gây bức xúc đối với người dân.

Toàn cảnh phiên thảo luận về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023.

Về nguyên nhân, bà Mai đề cập đến khía cạnh trách nhiệm quản lý nhà nước, trong đó lối tư duy nhiệm kỳ là một trong những nguyên nhân dẫn đến lãng phí đất đai.

"Qua giám sát, bên cạnh rất nhiều địa phương đang tích cực thu hồi những diện tích đất hoang hóa thì vẫn còn những địa phương cứ sau mỗi một nhiệm kỳ thì số lượng các dự án treo lại tăng thêm. Bên cạnh đó là có tình trạng lạm dụng quyền lực để trục lợi cá nhân từ đất đai", bà Vũ Thị Lưu Mai nhấn mạnh.

Nữ đại biểu đoàn TP. Hà Nội cũng dẫn báo cáo số 599 của Kiểm toán Nhà nước thì có biểu hiện lợi ích nhóm ở một số địa phương, vi phạm pháp luật về đấu thầu giao đất không qua đấu giá. Điều nữa là trách nhiệm trong bộ máy công quyền trong một số trường hợp là chưa cao, bên cạnh rất nhiều con người, ngày đêm cống hiến thì còn một bộ phận thờ ơ, thiếu trách nhiệm.

ĐBQH Vũ Thị Lưu Mai - Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội.

Bà Mai cho rằng, việc giải quyết những vướng mắc về đất đai không chỉ là trách nhiệm của địa phương mà có trách nhiệm của rất nhiều bộ, ngành liên quan. Tuy nhiên, khi có vướng mắc, các địa phương gửi văn bản đề nghị làm rõ ý kiến đối với các bộ, ngành thì câu trả lời từ phía các bộ, ngành đó là cứ thực hiện theo quy định của pháp luật. Ngay cả khi pháp luật không có quy định hoặc có quy định khác nhau thì câu trả lời trong nhiều trường hợp vẫn cứ là thực hiện theo quy định của pháp luật, như vậy thì vướng mắc không thể giải quyết, điều đó cũng gây bức xúc và thất vọng đối với nhiều địa phương.

Từ những ý kiến trên, ĐBQH Vũ Thị Lưu Mai kiến nghị, cần quyết liệt hơn nữa trong xử lý các vướng mắc về đất đai. Theo đó cần đưa ra một lộ trình cụ thể, một thời hạn cụ thể và điều này thì cần được nghị quyết hóa, bởi vì đó là thước đo mức độ hoàn thành nhiệm vụ của cơ quan công quyền.

Tại kỳ họp này, Quốc hội sẽ thảo luận về Luật Đất đai, hiện đang có rất nhiều tư tưởng, rất nhiều vấn đề mới, ý tưởng mới được đưa ra. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng cần có trọng tâm, trọng điểm và chỉ cần chúng ta giải quyết được những vướng mắc, bức xúc đang đặt ra đã là một thành công quá lớn.

Bên cạnh đó, bà Mai đề xuất, cần xử lý nghiêm đối với lối tư duy nhiệm kỳ, cần đề cao trách nhiệm nhưng cũng rất cần một cơ chế minh bạch, ranh giới giữa đúng - sai phải rõ ràng, để tạo công cụ bảo vệ những người trong bộ máy công quyền, để không tạo một tâm lý e dè, lo lắng, khơi thông tư tưởng, vì có như vậy thì hiệu quả quản lý nhà nước mới không đi xuống.

Cuối cùng, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai đề nghị, cần tăng cường hơn nữa trách nhiệm giám sát để đảm bảo không lạm dụng quyền lực để trục lợi cá nhân, không cho phép các thế lực thù địch có thể nói rằng nếu như đất đai này trong tay sở hữu tư nhân thì hiệu quả sẽ cao hơn nhiều trong tay nhà nước.

Lê Bảo