Cần sớm áp dụng chính sách thuế phù hợp cho hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp
TS. Cấn Văn Lực nhận định, khu vực hộ kinh doanh hiện đóng góp tới 23,5% GDP, do đó cần sớm ban hành Nghị định về cơ chế hỗ trợ chuyển đổi lên doanh nghiệp, đồng thời áp dụng chính sách thuế phù hợp nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững của khu vực này.
Triển khai hiệu quả biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp và hộ kinh doanh
Tham gia đóng góp ý kiến tại Tọa đàm với doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp để thực hiện hiệu quả Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân ngày 31/5, TS Cấn Văn Lực cho rằng cần sớm ban hành Nghị định về cơ chế hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp, tiến tới việc áp dụng chính sách nộp thuế phù hợp cho khu vực này, tương xứng với vai trò và đóng góp thực tế. Bởi lẽ, khu vực hộ kinh doanh hiện đang chiếm khoảng 23,5% GDP của Việt Nam.
Cần đẩy nhanh việc sửa đổi một số luật quan trọng, bao gồm Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, Luật Doanh nghiệp và Luật Phá sản, tạo hành lang pháp lý thuận lợi hơn cho sự phát triển của doanh nghiệp Việt Nam. Đồng thời, cần nâng cao vai trò của các hiệp hội doanh nghiệp, và tiến tới luật hóa hoạt động của hiệp hội doanh nghiệp – điều đang rất được cộng đồng doanh nghiệp mong đợi.

TS Cấn Văn Lực.
Theo ông Lực, hiện nay một số địa phương đang thực hiện sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp quận, huyện, dẫn đến nhiều hội, hiệp hội ở cấp quận, huyện gặp khó khăn trong hoạt động, nhất là tại Tp.HCM và Hà Nội. Ông Lực mong Thủ tướng Chính phủ sớm chỉ đạo để các địa phương có hướng tháo gỡ phù hợp cho vấn đề này.
Song song với đó, cần triển khai hiệu quả các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp và hộ kinh doanh, đặc biệt là trong các lĩnh vực đất đai, khoa học – công nghệ, vốn, nguồn nhân lực, cũng như chuyển đổi theo hướng xanh và bền vững.
TS Cấn Văn Lực kiến nghị 2 giải pháp trọng tâm gồm phát triển cân bằng thị trường tài chính, đặc biệt là thị trường trái phiếu doanh nghiệp và chứng khoán; đẩy mạnh lộ trình nâng hạng thị trường chứng khoán ngay trong năm nay; sớm thành lập trung tâm tài chính quốc tế tại TP.HCM và Đà Nẵng để tạo động lực tăng trưởng mới.
Đề xuất thành lập Quỹ bảo lãnh tín dụng cấp Trung ương và khởi động lại 28 quỹ địa phương; sớm lập Quỹ hỗ trợ chuyển đổi xanh với cơ chế hỗ trợ lãi suất 2%; đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ các quỹ đầu tư mạo hiểm phục vụ phát triển công nghệ và chuyển đổi số.
Bên cạnh đó, ông Lực đề nghị cần đặt hàng cho các doanh nghiệp tư nhân lớn thực hiện một số chương trình, dự án trọng điểm quốc gia. Việc hỗ trợ cần dựa trên mức độ đóng góp thực tế của doanh nghiệp, chứ không chỉ căn cứ vào quy mô. Đây là cách để phát triển lực lượng doanh nghiệp dân tộc mạnh, đóng vai trò dẫn dắt nền kinh tế.
Hỗ trợ doanh nghiệp tăng cường kết nối một cách thiết thực. Tại Diễn đàn ASEAN vừa qua, một trong bốn trụ cột hợp tác là "kết nối" – vậy thì kết nối bằng cách nào? Phải đổi mới mạnh mẽ phương thức xúc tiến thương mại và đầu tư hiện nay, hướng tới mô hình xúc tiến có trọng tâm, chủ động, thực chất và hiệu quả.
Đồng thời, cần tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam đầu tư ra nước ngoài, vừa để mở rộng không gian phát triển, vừa góp phần nâng tầm vị thế kinh tế đất nước trên trường quốc tế.
Về câu chuyện nợ công, TS Cấn Văn Lực cho rằng đã có những chủ trương rất đúng đắn và cách tiếp cận rất hay. Tuy nhiên, vấn đề ở đây là khâu tổ chức thực hiện cần được cải thiện mạnh mẽ hơn để đảm bảo hiệu quả trên thực tế.
Cụ thể hóa chính sách hỗ trợ đưa 5 triệu hộ kinh doanh lên doanh nghiệp
Ông Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam đề nghị Chính phủ cần khẩn trương xây dựng và cụ thể hóa các cơ chế, chính sách phù hợp với từng nhóm đối tượng doanh nghiệp theo quy mô, bao gồm doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp siêu nhỏ, và đặc biệt là hộ kinh doanh. Các chính sách này cần đảm bảo tính phù hợp, khả thi và hiệu quả trong thực tiễn, tạo điều kiện thuận lợi để các nhóm doanh nghiệp phát triển bền vững.

Ông Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam.
Bên cạnh đó, Chủ tịch Hiệp hội cũng kiến nghị Chính phủ cần đẩy nhanh quá trình tháo gỡ các rào cản về thủ tục hành chính và thay đổi tư duy quản lý từ cấm đoán sang kiến tạo phát triển, như tinh thần Thủ tướng đã nhấn mạnh.
Để tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, đặc biệt là các hộ kinh doanh, ông Thân đề nghị Chính phủ nghiên cứu xem xét bãi bỏ hoặc điều chỉnh Chỉ thị 07/CT-TTg ngày 2/3/2012 liên quan đến các cơ sở sản xuất kinh doanh được cấp phép trước khi hình thành các khu công nghiệp. Hiện nay, hàng chục nghìn cơ sở sản xuất kinh doanh, đặc biệt là các hộ kinh doanh, đang gặp khó khăn do các quy định liên quan đến Chỉ thị này. Nếu không có giải pháp kịp thời, nhiều cơ sở có nguy cơ phải đóng cửa do không đủ thời gian để chuyển đổi hoặc đáp ứng các yêu cầu mới.
Về chuyển đổi hộ kinh doanh sang mô hình doanh nghiệp nhỏ và vừa, để thực hiện hiệu quả, Hiệp hội đề xuất Chính phủ xây dựng một gói chính sách hỗ trợ cụ thể, bao gồm: Hỗ trợ pháp lý và tư vấn về thủ tục chuyển đổi. Ưu đãi về thuế, tín dụng và tiếp cận nguồn lực để khuyến khích chuyển đổi. Tăng cường đào tạo và nâng cao năng lực quản lý cho các hộ kinh doanh.
Cụ thể, miễn thuế TNDN trong 3 năm đầu sau khi chuyển đổi, nhằm giảm gánh nặng tài chính và tạo động lực cho các hộ kinh doanh. Hỗ trợ các chi phí liên quan đến thủ tục thành lập doanh nghiệp, như tư vấn pháp lý và đăng ký kinh doanh.
Để hỗ trợ các hộ kinh doanh quản lý tài chính và tuân thủ quy định thuế theo phương pháp kê khai, Hiệp hội đề xuất nhà nước cung cấp một ứng dụng (app) kế toán miễn phí. Ứng dụng này sẽ giúp các hộ kinh doanh dễ dàng tự kê khai đầu vào, đầu ra và nộp thuế, từ đó giảm tải cho cơ quan thuế trong việc quản lý hơn 5 triệu hộ kinh doanh.
“Ứng dụng này sẽ giúp đảm bảo tính minh bạch, chính xác trong quản lý thuế mà không gây ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách; tạo thói quen quản lý tài chính chuyên nghiệp cho các hộ kinh doanh, giúp họ nhận thấy lợi ích của việc chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp (miễn thuế, tiếp cận ưu đãi, và các điều kiện hỗ trợ khác)”, ông Thân khẳng định.
Cùng với đó, nhà nước cần triển khai các chương trình đào tạo miễn phí về quản lý doanh nghiệp, kế toán, và chuyển đổi số cho các hộ kinh doanh. Các chương trình này sẽ giúp họ làm quen với mô hình doanh nghiệp, nhận thấy lợi ích của việc chuyển đổi, và tự nguyện thực hiện quá trình này mà không cần áp đặt.
Ngoài ra, Chủ tịch Hiệp hội cũng đề xuất Chính phủ nghiên cứu các cơ chế hỗ trợ cụ thể, chẳng hạn như chính sách ưu đãi lãi suất hoặc bảo lãnh tín dụng, để đảm bảo doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể tiếp cận nguồn vốn với chi phí thấp hơn, qua đó nâng cao hiệu quả kinh doanh.