Cần sự đồng thuận trong triển khai Dự án Nhà máy gạch tại xã Đông Cao

Người dân sinh sống gần Nhà máy sản xuất gạch của Công ty CP Đầu tư xây lắp thương mại Hoàng Gia 4T bày tỏ ý kiến với lãnh đạo T.X Phổ Yên.

Nhà máy sản xuất gạch nung tại xã Đông Cao thuộc Công ty CP Đầu tư xây lắp thương mại Hoàng Gia 4T (nguyên là đơn vị quốc doanh trước khi được cổ phần hóa) đã tồn tại hàng chục năm. Đến năm 2011, Công ty được phê duyệt Dự án Sản xuất gạch nung bằng lò vòng, hoạt động trong thời gian 20 năm. Tuy nhiên, thực hiện lộ trình xóa bỏ công nghệ sản xuất gạch nung bằng lò thủ công, đến giữa năm nay, đơn vị đã dừng hoạt động lò vòng. Những năm trước đây, Công ty gặp nhiều khó khăn, thua lỗ kéo dài dẫn đến nợ xấu ngân hàng và nợ thuế, đồng thời bị người dân trong khu vực phản đối vì gây ô nhiễm môi trường. Từ năm 2017 đến nay, hoạt động của doanh nghiệp có khởi sắc hơn sau khi kêu gọi thêm một số cổ đông góp vốn.

Sau khi dừng hoạt động hệ thống lò vòng lạc hậu, Công ty đã lập Dự án chuyển đổi dây chuyền sản xuất gạch nung sang công nghệ lò tuynel công suất 18 triệu viên gạch/năm (diện tích sử dụng gần 7,2ha trên nền khu đất cũ tại xóm Tân Thành, xã Đông Cao với tổng vốn đầu tư gần 30 tỷ đồng). Việc chuyển đổi công nghệ được UBND tỉnh đồng ý bằng văn bản số 2441, ngày 30/6/2020. Trên cơ sở đó, Sở Kế hoạch và Đầu tư đã cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, Sở Xây dựng đã thẩm định thiết kế sau đó cấp Giấy phép xây dựng Nhà máy vào ngày 20/8/2020. UBND T.X Phổ Yên cũng đã cấp Giấy xác nhận đăng ký kế hoạch bảo vệ môi trường cho Dự án.

Tuy nhiên, người dân trong khu vực cho rằng việc cấp phép một dự án sản xuất gạch nung gần khu dân cư như vậy là không phù hợp bởi sẽ gây ô nhiễm môi trường từ sản xuất và hoạt động vận tải. Các ông, bà: Phan Trọng Tài, Phan Trọng Đức, Ngô Văn Tâm, Trịnh Thị Chung và nhiều người khác đang sinh sống gần Nhà máy đều có chung ý kiến: Việc sản xuất gạch ở giai đoạn trước đã gây ô nhiễm, nay Công ty nói chuyển đổi sang công nghệ tiên tiến hơn nhưng chúng tôi vẫn rất lo lắng sẽ tiếp tục phải hứng chịu ô nhiễm bởi quy mô sản xuất lớn hơn. Chúng tôi đề nghị các cấp, ngành chức năng trả lời rõ về khoảng cách và yêu cầu Công ty tuân thủ quy định khoảng cách khi xây dựng Nhà máy để giảm thiểu ô nhiễm. Chúng tôi cũng nghi ngờ về công nghệ và sự thân thiện với môi trường của Dự án này. Điều mong muốn lớn nhất của người dân là các cấp, ngành xem xét lại việc cấp phép, di chuyển Nhà máy đến địa điểm phù hợp hơn…

Trước phản ánh, đề nghị của người dân, lãnh đạo UBND tỉnh đã giao UBND T.X Phổ Yên chủ trì phối hợp với các sở, ngành liên quan kiểm tra, giải quyết. Sau khi cùng kiểm tra thực địa, rà soát lại các quy định liên quan, đối thoại với đại diện người dân, căn cứ vào văn bản trả lời của các sở liên quan, UBND T.X Phổ Yên đã tổng hợp báo cáo vào ngày 10-9 vừa qua. Theo đó, việc thẩm định, cấp phép triển khai Dự án chuyển đổi công nghệ sản xuất gạch cho Công ty CP Đầu tư xây lắp thương mại Hoàng Gia 4T được thực hiện đúng quy định.

Ông Nguyễn Công Thịnh, Phó Chủ tịch UBND T.X Phổ Yên cho biết: Việc UBND thị xã cấp Giấy xác nhận đăng ký kế hoạch bảo vệ môi trường cho Công ty là phù hợp với điều kiện thực tế Dự án. Đối với những nghi ngờ, lo lắng của người dân về công nghệ, sau khi nghiên cứu hồ sơ Dự án, Sở Khoa học và Công nghệ đã có văn bản khẳng định công nghệ sản xuất gạch bằng lò tuynel quay đang được sử dụng rộng rãi trên cả nước và có một số ưu điểm. Vì vậy, thị xã sẽ sớm tổ chức họp để thông tin tới người dân kết quả rà soát, tiếp tục lắng nghe ý kiến, tiếp thu, trả lời rõ ràng các vấn đề nhằm tạo sự đồng thuận cho Dự án.

Về khoảng cách của Nhà máy, vấn đề người dân trong khu vực quan tâm nhất, ông Ma Đình Hùng, Phó Giám đốc Sở Xây dựng cho biết: Đây là Dự án không nằm trong khu, cụm công nghiệp, trong khi các quy định hiện hành về khoảng cách an toàn của cơ sở sản xuất chỉ bắt buộc áp dụng đối với những cơ sở trong khu, cụm công nghiệp, khu chế xuất. Vì vậy, việc áp dụng các quy chuẩn đó để xác định khoảng cách an toàn trong trường hợp này là không phù hợp, không thể xác định cụ thể (trước đó, cán bộ của Sở đã áp dụng các quy định này và trả lời người dân như vậy là do sơ xuất). Ở đây, việc đảm bảo an toàn môi trường của Dự án đến khu dân cư phụ thuộc vào đánh giá tác động môi trường, dự báo các loại chất thải phát sinh, các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường và cam kết của chủ đầu tư trong quá trình triển khai.

Một phần khu đất Công ty CP Đầu tư xây lắp thương mại Hoàng Gia 4T đang xây dựng Nhà máy sản xuất gạch tuynel.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, đại diện Công ty CP Đầu tư xây lắp thương mại Hoàng Gia 4T cam kết, Nhà máy được xây dựng và lắp đặt đúng công nghệ tiến được được phê duyệt, chấp hành tốt các quy định về bảo vệ môi trường. Trong khi đó, người dân vẫn tiếp tục bày tỏ bức xúc, lo lắng và chờ đợi cơ quan chức năng trả lời thỏa đáng.

Những lo lắng của người dân là có cơ sở bởi đã nhiều năm họ bị ảnh hưởng môi trường từ Nhà máy sản xuất gạch nung áp dụng công nghệ lạc hậu. Do vậy, việc triển khai Dự án này rất cần sự đồng thuận, hài hòa lợi ích giữa người dân, doanh nghiệp và Nhà nước. Chúng tôi cho rằng, cấp, ngành liên quan cần sớm tổ chức đối thoại thẳng thắn với người dân, minh bạch thông tin, căn cứ của Dự án; tiếp tục tiếp thu, giải thích rõ ràng để tạo sự tin tưởng, đồng thuận trong khu dân cư. Đồng thời giám sát chặt chẽ đối với chủ Dự án trong quá trình xây dựng và vận hành Nhà máy, đảm bảo chấp hành đúng các quy định, giảm thiểu tác động tới môi trường.

Theo phản ánh của người dân, Công ty CP Đầu tư xây lắp thương mại Hoàng Gia 4T có lúc thiếu tôn trọng cộng đồng dân cư sở tại, hạn chế trong tiếp thu, giải quyết các phản ánh về môi trường ở giai đoạn trước. Đây là vấn đề mà doanh nghiệp này cần khắc phục. Ở chiều ngược lại, người dân có quyền phản ánh, đề nghị được đảm bảo quyền lợi chính đáng nhưng cần tuân thủ quy định của pháp luật.

Trần Quyền