Cần thiết đề xuất dự án đầu tư, nâng cấp cảng bến thủy nội địa 'hút' vốn tư nhân

Năm 2023, vận tải hành khách và hàng hóa bằng đường thủy nội địa tăng trưởng khả quan, lần lượt tăng 20,8% và 18,5% so với cùng kỳ.

Thông tin tại hội nghị Tổng kết công tác năm 2023 và triển khai nhiệm vụ năm 2024, Phó Cục trưởng Cục Đường thủy nội địa Hoàng Minh Toàn, cho biết năm 2023, ngành giao thông vận tải nói chung, lĩnh vực đường thủy nội địa nói riêng gặp nhiều khó khăn và thách thức trong bối cảnh chung của nền kinh đất nước.

Tuy nhiên, toàn ngành đường thủy nội địa triển khai đồng bộ, mạnh mẽ các giải pháp thực hiện và hoàn thành nhiệm vụ trên các mặt công tác, đặc biệt vận tải qua đường thủy nội địa đạt kết quả khả quan.

VẬN TẢI THỦY TĂNG TRƯỞNG KHẢ QUAN HAI CON SỐ

Lãnh đạo Cục Đường thủy nội địa Việt Nam cho biết vận tải hành khách đường thủy nội địa đạt 289,83 triệu lượt khách, tăng 20,8% so với năm 2022, luân chuyển hành khách đạt 6 tỷ 230 triệu lượt khách.km, tăng 22,1% so với năm 2022.

Về hàng hóa đạt 431,42 triệu tấn, tăng 18,5% so với năm 2022, luân chuyển hàng hóa đạt 96 tỷ 890 triệu tấn.km, tăng 14,9% so với năm 2022 và góp phần quan trọng trong thực hiện chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải đảm bảo tăng trưởng bình quân toàn ngành khoảng 9% năm tại hội nghị tổng kết Bộ Giao thông vận tải năm 2022.

Về công tác an toàn giao thông đường thủy nội địa, năm 2023, cả nước xảy ra 28 vụ tai nạn giao thông đường thủy nội địa làm 18 người chết và bị thương 7 người. So với năm 2022, giảm 3 vụ, giảm 28 người chết và tăng 03 người bị thương, đáp ứng mục tiêu kéo giảm tai nạn giao thông từ 5 - 10% theo chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải.

Về cảng, bến thủy nội địa, hiện nay cả nước có 310 cảng gồm: 202 cảng hàng hóa, 11 cảng hành khách, 97 cảng chuyên dùng. Trong đó, tuyến đường thủy nội địa quốc gia có 274 cảng và tuyến đường thủy nội địa địa phương 36 cảng. Cả nước hiện có 6.062 bến thủy nội địa, trong đó có 4.791 bến có phép hoạt động và 1.271 bến không phép hoạt động. Bến khách ngang sông hiện có 2.526 bến.

Công tác đăng ký và đào tạo thuyền viên, người lái phương tiện, tính đến tháng 12/2023, tổng số phương tiện đăng ký 259 nghìn phương tiện, với tổng trọng tải: 23,5 triệu tấn, tổng lượng ghế: 599.943 ghế, tổng công suất: 19 triệu CV.

Riêng năm 2023 đăng ký 1.380 chiếc, với tổng trọng tải: 1,2 triệu tấn, tổng lượng ghế: 14.951 ghế, tổng công suất: 498.760 CV. Đặc biệt, về phương tiện mang cấp VR-SB, cả nước hiện có 2.994 phương tiện sau khoảng 10 năm hình thành tuyến vận tải ven biển.

Công tác quản lý bảo trì kết cấu hạ tầng giao thông: tổ chức thực hiện hoàn thành nhiệm vụ trong công tác bảo dưỡng thường xuyên và một số công trình sửa chữa định kỳ, công tác khác ước đạt 93% kế hoạch được giao.

ĐẨY MẠNH PHÂN CẤP, THU HÚT NGUỒN LỰC TƯ NHÂN

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Xuân Sang ghi nhận, đánh giá cao những nỗ lực của toàn ngành trong việc đạt được những thành tích cao trong năm qua.

Thứ trưởng Nguyễn Xuân Sang cho rằng Cục Đường thủy nội địa rất quyết liệt trong việc đánh giá theo tiêu chí kỹ thuật để chuyển một số tuyến đường thủy quốc gia thành đường thủy địa phương để phân cấp cho địa phương quản lý.

Bộ Giao thông vận tải cũng ban hành thông tư về phân cấp quản lý cảng, bến thủy trên đường thủy quốc gia và phân cấp cho 3 địa phương (Quảng Ninh, TP. HCM, Đà Nẵng). Trong thời gian tới, Cục cần tiếp tục rà soát để đẩy mạnh phân cấp cho địa phương quản lý luồng, cảng, bến thủy.

Ngoài việc phân cấp địa phương quản lý luồng tuyến, cảng bến nêu trên, năm 2023, Bộ Giao thông vận tải cũng thí điểm giao 4 cảng vụ đường thủy khu vực trực thuộc Cục Đường thủy nội địa Việt Nam quản lý một số tuyến đường thủy quốc gia, trước đây do Chi cục Đường thủy nội địa khu vực quản lý. Việc triển khai đề án thí điểm mang lại kết quả tốt, giúp giảm đầu mối quản lý và tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp.

Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Xuân Sang phát biểu chỉ đạo hội nghị.

Với công tác quản lý nhà nước về kết cấu hạ tầng đường thủy, Thứ trưởng nhấn mạnh không chỉ là quản lý bảo trì, Cục phải chú trọng về công tác đầu tư.

"Cục Đường thủy nội địa Việt Nam phải là đơn vị chủ trì tham mưu, đề xuất đầu tư, song công tác này còn mờ nhạt, cần quan tâm khắc phục trong thời gian tới. Cục trưởng Cục Đường thủy nội địa Việt Nam cần trực tiếp chỉ đạo công tác này để thực hiện các hoạt động xúc tiến, kêu gọi các nguồn vốn xã hội hóa đầu tư", lãnh đạo Bộ Giao thông vận tải lứu ý.

Thứ trưởng Nguyễn Xuân Sang đề nghị Cục tiếp tục khắc phục những tồn tại, phát huy những kết quả đạt được để có sự "lột xác" ngoạn mục, ngành đường thủy nội địa sẽ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

SỐ HÓA MẠNH MẼ, KHẮC PHỤC TIÊU CỰC ĐÀO TẠO THUYỀN VIÊN

Bên cạnh những kết quả đạt được, trong năm 2023, lãnh đạo Cục thẳng thắn thừa nhận vẫn còn một số tồn tại, hạn chế cần khắc phục.

Theo đó, công tác đào tạo, sát hạch cấp, thu hồi, quản lý giấy chứng nhận khả năng chuyên môn, chứng chỉ chuyên môn thuyền viên đường thủy nội địa vẫn còn bộc lộ một số hạn chế, tiềm ẩn nguy cơ cao xảy ra tiêu cực.

Công tác phối hợp với địa phương trong quản lý nhà nước chuyên ngành đường thủy nội địa còn chưa đạt hiệu quả thực chất; tiến trình triển khai chuyển đổi số còn chậm. Năng lực, điều kiện triển khai công tác quản lý nhà nước chuyên ngành đường thủy nội địa tại nhiều địa phương còn nhiều khó khăn, hạn chế chưa đáp ứng được yêu cầu quản lý nhà nước.

Nhằm khắc phục các tồn tại, hạn chế, tiếp tục phát huy kết quả đạt được trong năm 2023 để thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ được giao trong năm 2024, Cục Đường thủy nội địa Việt Nam đề ra phương hướng nhiệm vụ trong năm 2024.

Theo đó, năm 2024 toàn ngành phấn đấu nâng cao mức độ hài lòng của người dân đối với sự phục vụ của cơ quan, đơn vị trong giải quyết thủ tục hành chính, phấn đấu năm 2024 đạt trên 85%.

Số lượng hồ sơ, giấy tờ, kết quả giải quyết thủ tục hành chính được số hóa, số lượng hồ sơ số hóa đạt trên 90%; số lượng kết quả giải quyết thủ tục hành chính được số hóa đạt 100%; số thủ tục hành chính cung cấp dịch vụ công trực tuyến đạt trên 70%; tinh giảm biên chế đạt 15%...

Cùng với đó, công tác bảo đảm an toàn giao thông năm 2024 dự kiến kéo giảm tai nạn giao thông từ 5-10% cả về số vụ, số người chết và số người bị thương so với năm 2023.

Công tác giải ngân kinh phí chi thường xuyên hoạt động kinh tế giao thông đường thủy nội địa năm 2024 đạt trên 95% tổng số kinh phí được giao. Triển khai thực hiện đảm bảo chất lượng với tiến độ giải ngân các công trình bảo đảm đạt trên 95%; tăng cường tổ chức kiểm tra, nghiệm thu công trình thường xuyên, không thường xuyên theo kế hoạch được duyệt.

Năm 2024, Cục cũng sẽ điều chỉnh Quy hoạch kết cấu hạ tầng đường thủy nội địa thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Cùng với đó, tập trung nghiên cứu, xây dựng, hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn, ứng dụng công nghệ, vật liệu mới trong công tác quản lý, bảo trì đường thủy nội địa; đẩy mạnh số hóa thủ tục hành chính.

Về đào tạo lĩnh vực đường thủy nội địa, tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng cơ sở dữ liệu trong công tác đào tạo, sát hạch, quản lý giấy phép điều khiển phương tiện thủy nội địa.

Xây dựng cơ chế đặc thù để tạo điều kiện cho những người dân có trình độ văn hóa thấp (không biết đọc, viết tiếng Việt) được tham gia các khóa học đào tạo cấp bằng, chứng chỉ chuyên môn cho thuyền viên, người lái phương tiện thủy nội địa.

Anh Tú