Cẩn trọng trước sức hấp dẫn của thị trường chứng khoán

Trong dài hạn, thị trường chứng khoán Việt Nam (VN) được đánh giá ngày càng hấp dẫn với mục tiêu nâng hạng thị trường từ cận biên lên mới nổi. Thế nhưng điều đó không có nghĩa rằng đầu tư chứng khoán luôn dễ dàng.

Liên tục chao đảo

Trong thời gian gần đây, thị trường chứng khoán đã có mức tăng trưởng mạnh mẽ với giá trị bình quân luôn đạt 1 tỉ USD và được kéo mạnh lên mức trên 1.200 điểm. Tuy nhiên, thị trường vẫn có những phiên giảm điểm mạnh khiến giới đầu tư choáng váng.

Ông Dominic Scriven, Chủ tịch Công ty Dragon Capital, cho biết sự biến động trên thị trường chứng khoán khó dự báo chính xác vì có rất nhiều biến số gây ảnh hưởng.

Trong dài hạn, thị trường chứng khoán Việt Nam được đánh giá ngày càng có tính hấp dẫn. Ảnh: P.MINH

“Chúng ta kỳ vọng tăng trưởng kinh tế sẽ giúp thị trường chứng khoán bứt phá. Thế nhưng sự kỳ vọng này có thể hơi sớm vì chúng tôi nhận định thị trường kinh tế toàn cầu chưa sớm phục hồi để đem lại làn sóng tích cực cho nền kinh tế VN - vốn phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu” - ông Dominic Scriven nói.

Bà Nguyễn Thị Phương Lam, Giám đốc Trung tâm phân tích Công ty Chứng khoán Rồng Việt, cho biết thời gian gần đây, nhờ nút thắt tâm lý được cởi bỏ cùng với chính sách tiền tệ nới lỏng hơn thì dòng tiền nhà đầu tư (NĐT) cá nhân được kích hoạt. Điều này giúp chỉ số thị trường chứng khoán trải qua nhiều tuần liên tiếp tăng điểm mạnh. Thế nhưng bối cảnh kinh doanh của doanh nghiệp chưa có nhiều dấu hiệu khởi sắc, kinh tế vẫn đối diện với những khó khăn nên sau giai đoạn tăng trưởng mạnh thì việc điều chỉnh giảm điểm hoàn toàn có thể xảy ra.

Rủi ro cho nhà đầu tư cá nhân

Lũy kế đến ngày 31-8, số tài khoản chứng khoán ở VN đạt gần 7,7 triệu, trong đó tài khoản cá nhân là 7,6 triệu. Điều này cho thấy tính hấp dẫn của thị trường chứng khoán. Thế nhưng cũng chính vì NĐT cá nhân chiếm lượng lớn giao dịch nên khi thị trường nhiễu động hay qua giai đoạn xấu đều gây rủi ro, tổn thất cho họ.

Bà Nguyễn Hoài Thu, Giám đốc Khối đầu tư chứng khoán Tập đoàn VinaCapital, nhận định điểm khó nhất của NĐT cá nhân chính là kiểm soát tâm lý trong đầu tư. Việc này cần rèn luyện qua nhiều năm mới tránh được những rủi ro trên thị trường. Ngay cả những NĐT chuyên nghiệp trên thị trường cũng phải thường xuyên rèn luyện kiểm soát cảm xúc trong đầu tư.

“Rất nhiều người thường nghĩ về chơi chứng khoán chứ không phải đầu tư chứng khoán. Lý do là họ không hiểu nhiều về doanh nghiệp đằng sau cổ phiếu mình mua, mà chỉ biết ba chữ cái (mã cổ phiếu). Những NĐT như vậy luôn mong cổ phiếu của mình tăng trưởng, mà không biết sự thua lỗ có thể đến với họ bất cứ lúc nào” - bà Thu nói.

Theo các chuyên gia, NĐT cá nhân dễ gặp thua lỗ vì không chịu tìm hiểu kỹ thị trường, đọc báo cáo tài chính doanh nghiệp và luôn có tâm lý muốn kiếm lời nhanh. Nhiều người thua lỗ nặng do đầu tư vùng giá cao, không chịu cắt lỗ sớm hoặc chỉ tất tay vào một cổ phiếu duy nhất mà không đa dạng danh mục đầu tư.

Theo bà Thu, để tránh rủi ro khi giao dịch chứng khoán, NĐT cá nhân chỉ nên đầu tư vào những gì mình thực sự hiểu rõ và có đủ kiến thức về kinh tế cũng như về kinh doanh, đồng thời có đủ thời gian để theo dõi những khoản đầu tư của mình.

Ngoài ra, khi đầu tư nên nhắm vào mục tiêu dài hạn, tập trung vào bản chất và giá trị nội tại của doanh nghiệp cũng như khả năng của ban lãnh đạo để đánh giá tiềm năng tăng trưởng trong tương lai của doanh nghiệp, thay vì chạy theo thông tin ngắn hạn như kết quả quý hay thu nhập bất thường. Việc này sẽ giúp chọn lọc được cổ phiếu tốt nhất. NĐT cần phân bổ danh mục đầu tư hợp lý theo từng điều kiện của thị trường thông qua phân tích, đánh giá tình hình vĩ mô quốc tế cũng như trong nước và triển vọng từng ngành.

Theo bà Nguyễn Thị Phương Lam, nếu nguồn vốn sử dụng đầu tư là ngắn hạn, cần hiện thực hóa lợi nhuận nhanh chóng khi thông tin doanh nghiệp có tăng trưởng và lợi nhuận được đưa ra. Ngược lại, nếu nguồn vốn đầu tư dài hạn thì NĐT cần đánh giá kỹ hơn về khả năng duy trì lợi nhuận và khả năng phục hồi của doanh nghiệp trong tương lai trước khi quyết định mua cổ phiếu.

Chẳng hạn, trong bối cảnh hiện nay, NĐT chọn những ngành nghề xây dựng hay vật liệu xây dựng. Những ngành này có lợi thế vì liên quan đến đầu tư công, Nhà nước đang tập trung đẩy mạnh lĩnh vực này. Hoặc có thể xem xét nhóm ngành ngân hàng vốn vẫn đang tăng trưởng tốt. Ngoài ra, trong thời gian tới có thể tính đến câu chuyện phục hồi kinh tế thế giới thì chọn nhóm ngành liên quan đến xuất khẩu.•

Sức hấp dẫn trong dài hạn

Chính phủ VN đang thực hiện các bước hỗ trợ sự phát triển của lĩnh vực chứng khoán. Cụ thể như triển khai hệ thống giao dịch chứng khoán mới KRX do Sở Giao dịch chứng khoán Hàn Quốc phát triển.

Hệ thống KRX được kỳ vọng giúp thị trường chứng khoán VN nâng cao năng lực với thanh khoản cao hơn, giảm thời gian thanh toán và giải quyết các vấn đề cần thiết để được nâng cấp lên thị trường mới nổi.

Theo kế hoạch của nhà thầu KRX, phía VN sẽ tổ chức kiểm thử đợt cuối cùng trong tháng 11-2023 và dự kiến KRX hoàn thành công tác chuẩn bị hệ thống vào cuối tháng 12-2023 để sẵn sàng triển khai.

Bộ Tài chính cũng đã chỉ đạo các đơn vị quyết tâm hoàn thành dự án và chuẩn bị hệ thống sẵn sàng đi vào vận hành vào cuối năm nay.

Ngoài ra, Chính phủ cũng đang đặt mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán từ cận biên lên mới nổi vào năm 2025. Các cơ quan quản lý nhà nước đang có nhiều nỗ lực xây dựng các thủ tục, luật và quy định đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế nhằm rút ngắn lộ trình nâng hạng.

PHƯƠNG MINH