CẦN XỬ LÝ CÁC VẤN ĐỀ VỀ QUY HOẠCH VÀ KẾ HOẠCH SỬ DỤNG ĐẤT ĐỂ KHÔNG TRỞ THÀNH ĐIỂM NGHẼN TRONG THỰC THI

Đại biểu Trần Đình Gia – Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh

Đại biểu Trần Đình Gia – Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh nêu rõ, quy hoạch sử dụng đất là một nội dung đặc biệt quan trọng được quy định xuyên suốt trong Luật Đất đai, do vậy đề nghị đánh giá kỹ lưỡng việc thực hiện thời gian qua để có điều chỉnh phù hợp phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và quản lý, sử dụng đất có hiệu quả. Đại biểu cho biết, quy hoạch sử dụng đất được phân thành 3 cấp là cấp quốc gia, cấp tỉnh, cấp huyện. Để thuận lợi cho công tác quản lý của cơ quan Trung ương và chủ động trong tổ chức thực hiện của địa phương, đại biểu Trần Định Gia đề nghị mỗi cấp quy hoạch cấp quốc gia và cấp tỉnh quy định giới hạn một số nhóm đất chính, cần thiết để đảm bảo mục tiêu tầm quốc gia và cấp tỉnh, không quy định quá chi tiết về các loại đất, chỉ tiêu sử dụng cấp trên phân bổ cho cấp dưới, chỉ phân bổ theo các chỉ tiêu chi tiết, không khống chế chỉ tiêu tổng của từng loại đất như đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp, đất chưa sử dụng, các chỉ tiêu sử dụng đất sẽ được thể hiện chi tiết ở quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện.

Ngoài ra, cần có cơ chế linh hoạt trong việc đánh giá sự phù hợp giữa quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Theo đại biểu Trần Đình Gia, một khu đất có thể có nhiều mục đích sử dụng, nhiều loại đất mà chưa thể xác định rõ được trong quá trình lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, chỉ xác định chính xác khi lập quy hoạch chi tiết xây dựng, làm rõ vị trí thứ bậc, mối liên hệ của các quy hoạch sử dụng đất với nhau và với quy hoạch khác trong hệ thống quy hoạch quốc gia theo quy định của Luật Quy hoạch. Đề nghị làm rõ quy hoạch cấp trên là quy hoạch nào, khi thay đổi quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh thì có thay đổi quy hoạch tỉnh và ngược lại hay không? Ai phê duyệt, tránh tạo điểm nghẽn gây khó khăn, chồng chéo trên thực tế, đại biểu Trần Đình Gia nêu rõ.

Tại khoản 3 Điều 66 quy định đối với cấp quận, thành phố trực thuộc Trung ương, thị xã thuộc thành phố trực thuộc trung ương, thành phố thuộc tỉnh, thị xã thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương đã có quy hoạch đô thị được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của Luật Quy hoạch đô thị thì không lập quy hoạch sử dụng đất nhưng phải lập kế hoạch sử dụng đất hàng năm phù hợp với chỉ tiêu sử dụng đất đã được phân bổ từ quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh và các chỉ tiêu sử dụng tại địa phương. Đại biểu Đào Chí Nghĩa – Đoàn ĐBQH TP.Cần Thơ đề nghị Ban soạn thảo cần nghiên cứu kỹ lưỡng hơn để khắc phục những bất cập khi thực hiện quy định này.

Đại biểu Đào Chí Nghĩa – Đoàn ĐBQH TP.Cần Thơ

Đại biểu Đào Chí Nghĩa chỉ rõ, hiện nay có một số vướng mắc về công tác tích hợp quy hoạch, quy hoạch sau chồng lên quy hoạch trước. Chính vì chưa khớp nhau trong các lớp quy hoạch đã dẫn đến việc giao đất, cho thuê đất để thực hiện các dự án không thể thực hiện được. Thực trạng này hiện nay đang diễn ra ở một số địa phương, các dự án kinh doanh bất động sản không được giao đất, cho thuê đất vì quy hoạch xây dựng tỷ lệ 1/500 của dự án mâu thuẫn với quy hoạch đô thị dẫn đến các dự án này gần như tê liệt.

Do vậy, đại biểu Đào Chí Nghĩa đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu kỹ lưỡng và nên để quy hoạch sử dụng đất thực hiện đúng sứ mệnh của chính mình. Đối với công tác quy hoạch chung của từng địa phương, xác định quy hoạch sử dụng đất là quy hoạch nền, quy hoạch cụ thể, mục đích sử dụng đất của từng khu chức năng, từng vị trí thửa đất. Quy hoạch đô thị sẽ là lớp quy hoạch chồng lên quy hoạch nền, xác định ở từng vị trí cụ thể được xây dựng bao nhiêu tầng, khoảng lùi bao nhiêu, có tầng hầm hay không, v.v. và đó là nhiệm vụ của quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng. Còn đất sử dụng với mục đích gì là nhiệm vụ của quy hoạch sử dụng đất.

Quan tâm đến một trong những nguyên tắc lập quy hoạch được dự thảo Luật quy định là các quy hoạch sử dụng đất được lập đồng thời, đại biểu Mai Văn Hải – Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa cho biết đây là một quy định được quy định tại Nghị quyết số 751 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về giải thích một số điều của Luật Quy hoạch. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng quy định nguyên tắc quy hoạch sử dụng đất được lập đồng thời như các quy hoạch theo quy định của Luật Quy hoạch năm 2017 cần phải xem xét lại.

Đại biểu Mai Văn Hải – Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa

Đại biểu Mai Văn Hải làm rõ, các quy hoạch theo quy định của Luật Quy hoạch được lập lần đầu, lập quy hoạch tích hợp có rất nhiều khó khăn, vướng mắc mà đặc biệt về tiến độ, không thể lập đúng theo trình tự nên mới phải lập đồng thời. Còn quy hoạch sử dụng đất thì từ khi chúng ta thực hiện Luật Đất đai năm 1987 đã thực hiện tốt theo nguyên tắc từ tổng thể đến chi tiết, quy hoạch cấp dưới phải căn cứ và phù hợp với quy hoạch cấp trên. Hơn nữa quy hoạch sử dụng đất là quy hoạch mang tính chất kỹ thuật chuyên ngành. Đại biểu Mai Văn Hải đề nghị đối với lập quy hoạch sử dụng đất thì cũng nên thực hiện thêm một nguyên tắc, từ quy hoạch sử dụng đất quốc gia, sau đó mới đến thu hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, cấp huyện. Nếu lập đồng thời thì sẽ rất khó có căn cứ để chúng ta phân bổ, sử dụng các loại đất.

Đại biểu Chu Thị Hồng Thái – Đoàn ĐBQH tỉnh Lạng Sơn thì đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định tại Chương V về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nội dung về thời gian lập, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất để có căn cứ đánh giá. Đồng thời, đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu sửa đổi quy định theo hướng trường hợp quy hoạch cấp trên đang lập chưa xong thì được lập đồng thời để tránh lãng phí về thời gian, kinh phí, nếu quy hoạch cấp dưới được phê duyệt trước nhưng lại không phù hợp với quy hoạch của cấp trên phải điều chỉnh lại.

Đại biểu Chu Thị Hồng Thái – Đoàn ĐBQH tỉnh Lạng Sơn

Để giảm bớt thủ tục hành chính và thực hiện chủ trương của Đảng về phân cấp, phân quyền, tạo điều kiện thuận lợi cho địa phương trong công tác lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, đại biểu Trần Thị Hiền – Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Nam đề nghị dự thảo Luật không quy định nội dung phải xin ý kiến Bộ Tài nguyên và Môi trường đối với nhiệm vụ lập quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh. Đồng thời, không quy định việc lập kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện trong dự án Luật. Vì thực chất kế hoạch sử dụng đất hàng năm, cấp huyện chỉ mang tính chất tập hợp, tổng hợp thông tin, ít có tính khả dụng, rất mất thời gian và gây lãng phí nguồn lực. Trong trường hợp Luật vẫn quy định phải có kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện thì cần đơn giản hóa các tiêu chí và nội dung của kế hoạch, không nên quá chi tiết, cụ thể, sẽ gây rất nhiều khó khăn, vướng mắc cả trong quá trình lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch.

Trước đó, trong báo cáo giải trình, tiếp thu ban đầu ý kiến đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ liên quan đến nguyên tắc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất (Điều 60), Bộ Tài nguyên và Môi trường nêu rõ, các nguyên tắc về lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là phù hợp và phù hợp và tuân thủ các quyền công dân như quy định tại Điều 28 của Hiến pháp.

Thảo luận tại tổ, nhiều ý kiến cho rằng việc quy hoạch được lập, thẩm định xong trước thì được quyết định hoặc phê duyệt trước, thì chưa thật sự phù hợp với Luật Quy hoạch năm 2017. Bởi vì thời điểm Luật Quy hoạch có hiệu lực thì quy hoạch tổng thể quốc gia đến, quy hoạch ngành, quy hoạch đất sử dụng đất, quy hoạch ngành và quy hoạch khu khu vực, vùng chưa thực hiện theo đúng yêu cầu của Luật Quy hoạch. Đề nghị, nội dung tại Điều này phải bám sát vào nguyên tắc của Luật Quy hoạch năm 2017; Đề nghị làm rõ nội hàm của quy định “sau khi quy hoạch được quyết định hoặc phê duyệt, nếu có mâu thuẫn thì quy hoạch thấp hơn phải điều chỉnh phù hợp quy hoạch cao hơn”; Đề nghị nghiên cứu kỹ hơn tại khoản 9 Điều 60 này vì nếu như quy hoạch sử dụng đất cấp dưới mà được thẩm định và được phê duyệt trước quy hoạch cấp cao hơn (cấp trên) và đến khi quy hoạch cấp trên được phê duyệt mà quy hoạch cấp dưới lại không phù hợp với quy hoạch cấp trên thì nguyên tắc quy hoạch cấp dưới phải điều chỉnh cho phù hợp với cấp trên. Như vậy sẽ gây lãng phí đến thời gian cũng như nguồn lực của cấp dưới.

Về vấn đề này, Bộ Tài nguyên và Môi trường làm rõ, các quy hoạch sử dụng đất được lập đồng thời, quy hoạch sử dụng đất cấp trên bảo đảm nhu cầu sử dụng đất của cấp dưới; quy hoạch sử dụng đất của cấp dưới phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất của cấp trên. Tuy nhiên, trong thực tiễn quá trình tổ chức lập quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch sử dụng đất của 63 tỉnh và quy hoạch sử dụng đất của hơn 700 đơn vị cấp huyện cùng một thời điểm do nguồn lực đơn vị tư vấn còn hạn chế, việc thẩm định, phê duyệt bị kéo dài…;

Mặt khác, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện là căn cứ để thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, do đó được lập trước, sau khi quy hoạch sử dụng đất cấp trên được phê duyệt nếu có mâu thuẫn thì quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện phải điều chỉnh, bổ sung cho thống nhất, phù hợp; nếu như quy định quy hoạch sử đụng đất cấp trên phải được phê duyệt trước thì sẽ dẫn đến không kịp thời đưa nguồn lực đất đai vào phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh.

Do vậy, việc quy định quy hoạch được lập, thẩm định xong trước được quyết định hoặc phê duyệt trước sẽ khắc phục được tình trạng quy hoạch chờ quy hoạch là phù hợp bảo đảm nhu cầu của thực tiễn.

Việc lập kế hoạch sử dụng đất nhằm cụ thể hóa các Nghị quyết của Đảng về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, kế hoạch thực hiện các quy hoạch, chương trình đã được phê duyệt. Đồng thời dự thảo Luật quy định để đảm bảo thống nhất với khoản 2 Điều 45 của Luật Quy hoạch. Dự thảo Luật cũng đã bổ sung “quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh” là quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành vào Phụ lục II của Luật Quy hoạch; đồng thời, sửa đổi, bổ sung điểm i khoản 2 Điều 27 của Luật Quy hoạch về “phân bồ và khoanh vùng đất đai theo khu chức năng và theo loại đất đến từng đơn vị hành chính cấp huyện” của nội dung quy hoạch tỉnh thành “định hướng sử dụng đất đến từng đơn vị hành chỉnh cấp huyện”.

Tại khoản 3 Điều 66 dự thảo Luật quy định: Đối với quận, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương, thị xã thuộc thành phố trực thuộc Trung ương, thành phố thuộc tỉnh, thị xã thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương đã có quy hoạch đô thị được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của Luật Quy hoạch đô thị thì không lập quy hoạch sử dụng đất nhưng phải lập kế hoạch sử dụng đất hàng năm phù hợp với chỉ tiêu sử dụng đất đã được phân bổ từ quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh và các chỉ tiêu sử dụng của địa phương. Đồng thời đối với các khu vực như Đại biểu có ý kiến chỉ lập quy hoạch chung khu vực vùng huyện mà không lập theo địa giới hành chính nên không đảm bảo đầy đủ các chỉ tiêu sử dụng đất của đơn vị hành chính cấp huyện, quy hoạch sử dụng đất theo Luật Đất đai xác định theo mục đích sử dụng đất, quy hoạch chung được lập theo Luật Quy hoạch đô thị, Luật Xây dựng được lập theo khu chức năng do đó không có sự thống nhất về phạm vi, chỉ tiêu sử dụng đất, do đó quy định như dự thảo là phù hợp.

Bảo Yến