Canada, Mexico tuyên bố cứng rắn trước đòn thuế nhôm thép của Mỹ

Thép thành phẩm của Công ty sản xuất thép Nhật Bản Nippon Steel. Ảnh: Reuters/TTXVN

Giới phân tích cho rằng mức thuế cao đối với kim loại sẽ gây ra nhiều gián đoạn hơn trong nền kinh tế toàn cầu và làm tăng thêm tính cấp thiết cho các cuộc đàm phán với Washington.

Theo hãng tin Reuters, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết nước này chính thức áp dụng tăng gấp đôi thuế nhập khẩu thép và nhôm từ 12 đêm ngày 4/6. Quyết định này áp dụng cho tất cả các quốc gia ngoại trừ Vương quốc Anh, quốc gia đã đảm bảo được miễn trừ tạm thời thông qua một thỏa thuận thương mại sơ bộ. Cùng ngày, chính quyền của ông cũng hối thúc các đối tác thương mại đưa ra những “đề xuất tốt nhất” để tránh các khoản thuế nhập khẩu trừng phạt khác có hiệu lực vào tháng 7.

Động thái trên được cho là sẽ ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng đến các đối tác thương mại gần nhất với Mỹ là Canada và Mexico. Cụ thể, Canada là nước xuất khẩu thép và nhôm hàng đầu sang Mỹ.

Trong một tuyên bố ngày 4/6, Thủ tướng Canada Mark Carney cho biết nước này đã chuẩn bị các biện pháp đáp trả Mỹ nếu các cuộc đàm phán với Washington nhằm xóa bỏ thuế quan của Tổng thống Trump không thành công.

"Chúng tôi đang đàm phán tích cực với người Mỹ và song song đó, chuẩn bị các biện pháp đáp trả nếu các cuộc đàm phán đó không thành công", Thủ tướng Carney nói trước Hạ viện.

Liên đoàn lao động Unifor của Canada cũng đã kêu gọi áp dụng thuế quan trả đũa, trong khi Thủ hiến bang Ontario Doug Ford kêu gọi Thủ tướng Carney không nên "ngồi yên và để Tổng thống Trump đè bẹp”.

Trong khi đó, về phần mình, Mexico lên tiếng đe dọa sẽ áp thuế đáp trả tương tự. Bộ trưởng Kinh tế Mexico Marcelo Ebrard cho biết mức tăng 50% của Mỹ lên nhôm, thép nhập khẩu là "không bền vững và không công bằng", đồng thời xác nhận rằng các biện pháp đối phó đang được chuẩn bị. "Chúng tôi không thể chấp nhận điều này trong im lặng. Phản ứng của chúng tôi sẽ cứng rắn nhưng có cân nhắc", ông nói tại một cuộc họp báo ở Thành phố Mexico.

Phòng Thương mại Mexico cũng kêu gọi chính phủ hành động ngay lập tức, trong khi các nhà lãnh đạo ngành công nghiệp cảnh báo về chi phí sản xuất tăng cao và tình trạng mất việc làm trong lĩnh vực sản xuất của nước này.

Trước mối đe dọa thuế quan rình rập, EU nhanh chóng đưa ra những tiến triển trong đàm phán thương mại với Mỹ.

Đại diện hai bên đã tham gia các cuộc thảo luận thương mại cấp cao tại Paris vào cùng ngày các mức thuế quan mới được ban hành.

Nhà đàm phán thương mại EU Maros Sefcovic và Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer cho biết cuộc họp mang tính xây dựng, với các cuộc đàm phán cấp kỹ thuật đang tiếp tục diễn ra tại Washington và các cuộc đàm phán tiếp theo đã được lên kế hoạch.

"Cả hai chúng tôi đều kết luận rằng chúng tôi đang tiến triển đúng hướng, với tốc độ nhanh. Điều khiến tôi lạc quan là tôi thấy tiến triển... các cuộc thảo luận hiện rất cụ thể", Đại diện Sefcovic nói với các phóng viên.

Còn về phía Mỹ, Đại diện Greer cho biết các cuộc đàm phán đang tiến triển nhanh chóng và chứng minh "EU sẵn sàng hợp tác với chúng tôi để tìm ra một cách cụ thể để đạt được thương mại có đi có lại".

Ông Sefcovic cho biết ông lấy làm tiếc về việc tăng gấp đôi thuế thép, nhấn mạnh EU cũng đang gặp những thách thức như tình trạng dư thừa công suất giống Mỹ và họ nên cùng nhau giải quyết vấn đề này. Khoảng 1/4 lượng thép được sử dụng tại Mỹ là thép nhập khẩu.

Thiệt hại từ gián đoạn toàn cầu

Trong một gián đoạn khác đối với thương mại toàn cầu, mối lo ngại về thiệt hại từ các biện pháp hạn chế của Trung Quốc đối với xuất khẩu khoáng sản quan trọng ngày càng to lớn. Một số nhà máy phụ tùng ô tô châu Âu tạm dừng sản xuất và hãng sản xuất ô tô Đức BMW cảnh báo mạng lưới nhà cung cấp của họ bị ảnh hưởng bởi tình trạng thiếu hụt đất hiếm.

Trong một bài đăng trên mạng xã hội Social Truth, Tổng thống Trump nói rằng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình là người cứng rắn và "cực kỳ khó để đạt được thỏa thuận", nêu bật những bất đồng sau khi Nhà Trắng nêu kỳ vọng về cuộc điện đàm được mong đợi từ lâu giữa hai nhà lãnh đạo trong tuần này về các vấn đề thương mại bao gồm khoáng sản quan trọng.

Việc tăng thuế dự kiến đã làm rung chuyển thị trường thép và nhôm trong tuần này, đặc biệt là thị trường nhôm.

Giáo sư Marc Busch của Đại học Georgetown, chuyên gia về chính sách thương mại, cho biết mức thuế mới sẽ ảnh hưởng đến "mọi thứ, từ ô tô đến máy bay, thùng bia bằng nhôm, lon đựng hàng hóa chế biến đến máy móc và thiết bị".

Hội đồng Chính sách Ô tô Mỹ cho biết mức thuế mới sẽ làm tăng chi phí lắp ráp ô tô tại Mỹ và khiến ngành công nghiệp và người lao động Mỹ gặp bất lợi trên thị trường toàn cầu.

Bernard Yaros, nhà kinh tế học hàng đầu của Mỹ tại Oxford Economics, ước tính mức thuế kim loại mới sẽ cắt giảm chi tiêu của doanh nghiệp cho thiết bị và kết cấu từ 0,4% đến 0,5%, "gấp hơn gấp đôi so với mức dự kiến sẽ ảnh hưởng đến chi tiêu của người tiêu dùng".

Hiệp hội Nhôm đã hối thúc chính quyền Tổng thống Trump chỉ dành mức thuế cao cho những đối tác không thân thiện như Trung Quốc và miễn trừ cho các đối tác như Canada.

Bảo Hà/Báo Tin tức và Dân tộc