Canh bạc lớn của Ukraine khi đưa quân đánh vào lãnh thổ Nga ở Kursk
Ukraine ấp ủ nhiều ý đồ trong chiến dịch tấn công trên bộ xuyên biên giới vào lãnh thổ Nga ở khu vực Kursk vừa qua. Nhưng đây cũng là một canh bạc lớn tiềm ẩn nhiều rủi ro cho Ukraine vào lúc này.
Diễn biến chính trong vụ đột kích của Ukraine vào tỉnh biên giới Nga
Theo các tin tức mới nhất, quân đội Ukraine vào sáng 6/8/2024 đã tổ chức vượt biên giới đánh bất ngờ vào tỉnh Kursk nằm trong lãnh thổ Nga, sử dụng từ 300-1.000 lính có xe tăng và xe bọc thép yểm trợ. Quyền Thống đốc của tỉnh Kursk, Alexei Smirnov, cho hay, lực lượng địa phương đã phải gồng mình chống đỡ cuộc đột kích này của Ukraine.
Lính Ukraine nã pháo trong cuộc xung đột với Nga. Ảnh: AP.
Các nguồn tin đánh giá đây là một trong những cuộc đột kích trên bộ lớn nhất từ trước đến nay do Ukraine thực hiện nhằm vào chính lãnh thổ Nga.
Chuyên gia Pasi Paroinen của nhóm phân tích Black Bird tại Phần Lan cho rằng lần này, Ukraine huy động lực lượng chính quy của chính họ để tấn công Nga. Ông Paroinen chia sẻ rằng vài trăm lính Ukraine đã vượt được biên giới Nga - Ukraine trong ngày thứ 1, và vào ngày thứ 2, có thêm nhiều lính Ukraine tới nơi.
Tướng Gerasimov, tư lệnh lực lượng Nga tham chiến ở Ukraine cho hay, lực lượng Ukraine đã bị chặn đứng vào tối 7/8. Tuy nhiên, một số blogger thân điện Kremlin xác nhận quân Ukraine đã chiếm được một số khu định cư gần biên giới. Một số nguồn tin cho rằng lực lượng Ukraine đã tiến sâu tới 10km vào lãnh thổ Nga.
Igor Artamonov - Thống đốc tỉnh Lipetsk (một tỉnh khác của Nga giáp Kursk), nói rằng điều đáng báo động là cuộc đột kích đã bước sang ngày thứ 2.
Blogger quân sự Nga Rybar hôm 7/8 cho rằng quân Ukraine vượt biên tại nhiều điểm khác nhau và tiến đánh Nga theo 2 tuyến. Blogger này nói rằng Ukraine chiếm được 3 khu định cư trong tuyến 1 và suýt bao vây được quân Nga ở làng Oleshnya trong tuyến 2 hướng về thị trấn Sudzha.
Ngoài Bộ Quốc phòng Nga, Tổng thống Putin vào hôm 7/8 cũng xác nhận lực lượng Ukraine đã vượt biên giới để đánh vào tỉnh Kursk ở miền Tây nước Nga. Ông Putin gọi vụ đột kích này là một sự “khiêu khích” trên quy mô lớn.
Cũng hôm 7/8, Tổng thống Nga Putin tuyên bố sẽ gặp gỡ các cơ quan an ninh Nga để điều phối một phản ứng quân sự đối với cuộc tấn công trên của Ukraine.
Giới chức y tế Nga cho biết, có nhiều dân thường bị thương do cuộc tấn công của Ukraine.
Ý đồ của quân đội Ukraine là gì?
Ukraine thường xuyên bắn pháo hoặc phóng tên lửa vào các địa phương vùng biên giới của Nga nhưng hiếm khi tiến hành tấn công trên bộ xuyên biên giới vào Nga như trên.
Trong chiến dịch đột kích trên, Ukraine được cho là đã sử dụng ít nhất 2 lữ đoàn để khai thác lỗ hổng trong phòng tuyến Nga quanh làng Sudzha ở tỉnh Kursk (Nga) gần biên giới. Trên thực tế, Ukraine có thể đã sử dụng tới 4 lữ đoàn cho chiến dịch này.
Động thái này đáng chú ý khi lực lượng Ukraine thường xuyên ở trong trạng thái phòng ngự một thời gian dài.
BBC dẫn lời chuyên gia về chiến tranh Kostyantyn Mashovets nói rằng hoạt động tấn công này không phải là ngẫu nhiên mà là một bộ phận trong một kế hoạch rõ ràng.
Chuyên gia quân sự Mykhaylo Zhyrokhov đồng ý với quan điểm trên. Ông này nói với BBC rằng Nga đã buộc phải tái triển khai một số binh sĩ từ mặt trận ở Đông Ukraine về nước. “Theo các báo cáo chính thức, số lượng bom lượn mà Nga thả xuống khu vực Donetsk đã giảm đáng kể, nghĩa là máy bay của Nga đã được điều bớt sang nơi khác”.
Ý đồ của Ukraine theo giới chuyên gia là nhằm buộc Nga phải rút bớt một số đơn vị khỏi tiền tuyến và do đó giảm áp lực lên những binh lính Ukraine làm nhiệm vụ cản đà tiến của quân Nga.
John Helin, một chuyên gia của Black Bird về Ukraine, cho biết ông không rõ mục tiêu của cuộc tiến công vào Kursk.
Nếu đây là chiến dịch nghi binh, thì để Kiev đạt hiệu quả đề ra, phía Nga phải tái triển khai nhiều trung đoàn từ miền Đông Ukraine về khu vực Kursk của Nga. Trong trường hợp lực lượng phía Bắc của Nga vô hiệu hóa được chiến dịch Ukraine mà không phải rút bớt các đơn vị ở miền Đông thì canh bạc của Ukraine coi như đổ bể.
Vì vậy đợt tấn công này của Ukraine có thể nhằm cả chiếm và giữ một bộ phận lãnh thổ của Nga. Khi ấy mục đích sâu xa có thể là nhằm đàm phán ngoại giao trên thế có lợi. Nếu Ukraine chiếm được dù là một phần rất nhỏ lãnh thổ của Nga thì Ukraine sẽ có lá bài mạnh để mặc cả trên bàn thương lượng.
Ngoài ra, Emil Kastehelmi, cũng của Black Bird, viết: “Ukraine cố gắng giành quyền chủ động ở khu vực biên giới Đông Bắc. Có khả năng sẽ có các chiến dịch kế tiếp. Sau khi gây “nhiễu” và buộc Nga phải phản ứng ở Kursk, có thể Ukraine sẽ nỗ lực tấn công thêm ở đâu đó nếu như họ vẫn còn nguồn lực”.
Canh bạc rủi ro cao
Nhìn chung giới chuyên gia cho rằng cuộc tấn công lần này của Ukraine là phản tác dụng. Các chuyên gia nhận định: Nga có dồi dào lực lượng dự bị để tung vào trận và do đó, việc Ukraine tiến công như thế này sẽ “lợi bất cấp hại” đối với chính Ukraine, do họ bị căng mỏng lực lượng hơn nữa khi đối mặt với quân Nga đông đảo hơn nhiều.
Trên thực tế, Thống đốc tỉnh Sumy của Ukraine, Volodymyr Artyukh, đã phải ra lệnh sơ tán khoảng 6.000 cư dân trong lúc giao tranh vẫn đang diễn ra, để đề phòng Nga tung đòn đáp trả.
Nhà phân tích Paroinen nhận định: “Về mặt chiến dịch và chiến lược, cuộc tấn công lần này tuyệt đối không có ý nghĩa. Dường như đây là sự lãng phí lớn về nhân lực và nguồn lực mà Ukraine cần dành cho những nơi khác”.
Rob Lee - nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Nghiên cứu chính sách đối ngoại (trụ sở ở Philadelphia, Mỹ), viết rằng cuộc tấn công như trên “có ít tác động với chiến sự ở Ukraine”, đồng thời cũng không gây “ảnh hưởng nghiêm trọng nào với ông Putin về mặt chính trị đối nội”.
Ông Lee và các chuyên gia quân sự khác cho rằng nếu mục đích của cuộc tấn công trên là để rút quân Nga khỏi những khu vực khác của mặt trận thì khả năng thành công của nó là rất thấp.
Chuyên gia Lee cho rằng Nga có sẵn lực lượng đông đảo hơn, năng lực tác chiến dồi dào, khả năng chỉ huy và kiểm soát tốt hơn, cùng lực lượng tân binh nghĩa vụ sẵn sàng triển khai. Do đó, ông Lee kết luận, chiến dịch lần này của Ukraine khó lòng buộc Nga phải rút đáng kể lực lượng khỏi Ukraine.
Rob Lee giải thích tiếp: Cho dù chiến lược của Ukraine là gì thì họ vẫn đối mặt với rủi ro. Các chỉ huy của Ukraine chỉ có ít lực lượng để chi viện cho những đơn vị chịu áp lực của Nga hoặc để ngăn cản Nga đột phá.
Lực lượng Ukraine vốn đã bị căng mỏng dọc theo chiến tuyến giữa Nga và Ukraine. Bây giờ, sau khi Ukraine mở chiến dịch nhằm vào Kursk, lực lượng của họ càng bị căng mỏng hơn nữa. Và khi ấy, chính Ukraine lại đối mặt nhiều hơn với nguy cơ bị Nga đột phá, đặc biệt là ở miền Đông.
Giới chỉ huy Ukraine đang mạo hiểm tổ chức tấn công trên hướng Đông Bắc với mong muốn không hứng chịu thương vong lớn. Tuy nhiên, tấn công trên địa hình trống trải luôn phải trả giá nhiều hơn so với phòng ngự từ trong công sự kiên cố.
Ông Lee cho rằng với tình hình nhân lực Ukraine hiện nay, họ nên duy trì tỷ lệ tiêu hao có lợi cho họ, tránh để tổn thất lớn trong các chiến dịch tấn công tương tự như vừa qua.
Về phần mình, phía Nga gọi cuộc tấn công của Ukraine là mang tính “khủng bố”. Điện Kremlin đã tận dụng sự kiện này để lý giải cho sự cần thiết của “chiến dịch quân sự đặc biệt” của họ tại Ukraine.
