Cảnh báo hậu quả của biến đổi khí hậu với nhân loại

Báo cáo từ các nhà khoa học của Ủy ban Liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC) cho biết con người phải chịu trách nhiệm “rõ ràng” cho sự biến đổi khí hậu hiện nay. Hành động nhanh chóng để cắt giảm phát thải nhà kính có thể hạn chế được vấn đề nghiêm trọng này.

Những đợt nắng nóng chết người, những trận cuồng phong khủng khiếp và các hiện tượng thời tiết cực đoan đã và đang xảy ra trầm trọng hơn.

Chỉ riêng trong ngày 9.8 đã có 500.000 mẫu rừng cháy ở California (Mỹ) trong khi ở Venice (Ý) khách du lịch phải lội qua những vùng nước sâu đến mắt cá chân ở quảng trường St.Mark.

Một phố bị ngập nặng sau trận lụt xảy ra tại Đức tháng 7 vừa qua - Ảnh: Reuters

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc (LHQ), Antonio Guterres mô tả báo cáo này là “mã đỏ cho nhân loại”.

“Báo cáo đã gióng lên hồi chuông báo tử đối với than đá và nhiên liệu hóa thạch, trước khi chúng hủy diệt hành tinh của chúng ta”, ông Guterres tuyên bố.

Trong 3 tháng nữa, hội nghị về khí hậu COP26 của LHQ diễn ra tại Glasgow (Scotland) sẽ cố gắng vận động các quốc gia có những hành động mạnh mẽ hơn trong việc ngăn biến đổi khí hậu.

Dựa trên hơn 140.000 nghiên cứu khoa học, báo cáo của IPCC đưa ra bức tranh toàn cảnh và chi tiết về việc biến đổi khí hậu đang thay đổi thế giới tự nhiên như thế nào và những gì có thể xảy ra trong tương lai.

Báo cáo cũng cho biết phải hành động ngay lập tức, nhanh chóng và quy mô lớn để thực hiện việc giảm lượng khí thải, nếu không nhiệt độ trung bình toàn cầu có thể vượt ngưỡng nóng lên 1,5 độ C (2,7 độ F) trong vòng 20 năm nữa.

Các cam kết cắt giảm khí thải được đưa ra cho đến nay vẫn chưa đủ để bắt đầu giảm mức độ khí nhà kính, chủ yếu là carbon dioxide (CO2) do đốt nhiên liệu hóa thạch gây tích tụ trong khí quyển.

Thủ tướng Anh Boris Johnson cho biết ông hy vọng bản báo cáo sẽ là “lời cảnh tỉnh cho thế giới cần phải hành động ngay bây giờ, trước khi chúng ta gặp nhau ở Glasgow”.

Tổng thống Mỹ Joe Biden đã viết trên Twitter hôm 9.8 rằng: “Chúng tôi không thể chờ đợi để giải quyết cuộc khủng hoảng khí hậu. Các dấu hiệu không thể nhầm lẫn. Khoa học là không thể phủ nhận và cái giá của việc không hành động ngay đang tiếp tục tăng lên”.

Báo cáo cho biết lượng khí thải “rõ ràng do hoạt động của con người gây ra” đã đẩy nhiệt độ trung bình toàn cầu lên 1,1 độ C so với mức trung bình thời kỳ tiền công nghiệp và có thể sẽ tăng thêm 0,5 độ C nếu không có tác động của ô nhiễm trong bầu khí quyển.

Mức tăng 1,5 độ C thường được coi là mức cao nhất mà nhân loại có thể đối phó mà không phải chịu những biến động về kinh tế và xã hội trên diện rộng.

Cánh đồng hoa hướng dương héo rũ tại Thụy Sĩ - Ảnh: Reuters

Sự nóng lên 1,1 độ C đã gây ra những sự kiện thời tiết thảm khốc. Năm nay, các đợt nắng nóng đã giết chết hàng trăm người ở khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương và phá vỡ các kỷ lục trên khắp thế giới. Cháy rừng do nắng nóng và hạn hán đang quét sạch toàn bộ các thị trấn ở miền Tây nước Mỹ, giải phóng lượng khí thải carbon dioxide kỷ lục từ các khu rừng ở Siberia và khiến người Hy Lạp phải rời bỏ nhà cửa.

Đồng tác giả của IPCC, Tamsin Edwwards - một nhà khoa học khí hậu tại Đại học King’s College London cho biết: “Hiện chúng tôi cam kết thực hiện một số vấn đề của biến đổi khí hậu, những vấn đề này không thể đảo ngược trong hàng trăm đến hàng nghìn năm. Nhưng chúng ta càng hạn chế sự nóng lên thì càng có thể tránh hoặc làm chậm lại những thay đổi đó”.

Khói và hơi nước bốc lên từ nhà máy điện than lớn nhất châu Âu tại Ba Lan - Ảnh: Reuters

Nhưng ngay cả để làm chậm sự thay đổi khí hậu, báo cáo cho biết thế giới đang không còn nhiều thời gian. Nếu lượng khí thải được cắt giảm trong thập niên tới, nhiệt độ trung bình vẫn có thể tăng 1,5 độ C vào năm 2040 và có thể là 1,6 độ C vào năm 2060 trước khi ổn định ở mức cao.

Thay vào đó, nếu thế giới tiếp tục theo quỹ đạo như hiện tại thì mức tăng có thể là 2,0 độ C vào năm 2060 và 2,7 độ C vào cuối thế kỷ này.

Mọi thứ có thể trở nên tồi tệ hơn nếu sự nóng lên toàn cầu kích hoạt các vòng phản hồi giải phóng nhiều khí thải carbon làm khí hậu nóng lên, chẳng hạn như sự tan chảy của lớp băng vĩnh cửu ở Bắc Cực hoặc sự tàn lụi của các khu rừng trên toàn cầu.

Băng tan chảy trôi gần thị trấn Tasiilaq (Greenland) - Ảnh: Reuters

Theo các kịch bản phát thải này, Trái đất có thể nở ra ở nhiệt độ cao hơn 4,4 độ C so với mức trung bình trước công nghiệp và hai thập niên cuối của thế kỷ này.

Đan Thùy