Cảnh báo việc mua bán, tự chế pháo trên 'chợ mạng'
Tết Nguyên đán cận kề, chợ rao bán vật liệu tự chế pháo, dạy chế pháo diễn ra nhộn nhịp trên mạng xã hội.
Nội dung liên quan đến tự chế pháo tràn lan trên mạng xã hội là vấn đề đáng lo ngại, đặc biệt vào dịp Tết Nguyên đán. Các clip hướng dẫn cách tự chế pháo tại nhà, chợ rao bán thuốc nổ, vỏ pháo, dây cháy... đắt hàng hơn bao giờ hết. Mặc dù nhiều vụ tai nạn thương tâm từ pháo nổ tự chế đã xảy ra, để lại những thương tật vĩnh viễn nhưng vẫn chưa đủ cảnh tỉnh giới trẻ.
Mua đồ tự chế pháo dễ như mua rau
Chỉ cần một cú click chuột, hàng loạt clip hướng dẫn cách tự chế pháo, làm vỏ pháo, dây cháy chậm đến công thức pha chế thuốc nổ, thậm chí rao bán công khai các nguyên liệu làm pháo. Người mua chỉ cần đặt hàng và lắp ráp như hướng dẫn là có thể tạo pháo nổ tại nhà một cách dễ dàng.
Một nhóm Facebook có tên “Chế pháo 2025” thu hút gần 15.000 người, thường xuyên hướng dẫn chế pháo nổ tại nhà và rao bán vật liệu để làm pháo đủ mẫu mã, giá thành khác nhau. Theo ghi nhận của PV, mỗi ngày fanpage này có đến hàng chục bài viết với nhiều bình luận hướng dẫn cách làm pháo tự chế. Các bài viết được chia sẻ dưới dạng công thức rõ ràng.
Trong vai người muốn làm pháo tự chế, PV đã nhắn tin cho một tài khoản Facebook tên DĐ, tài khoản này ngay lập tức gửi cho PV một danh sách có tám công thức với tám loại pháo khác nhau. Điểm chung của các loại pháo này đều được chế tạo từ kclo, natri, lưu huỳnh và than. Người này tiếp tục hỏi PV đã tìm được nguyên liệu chế pháo chưa và báo giá từng loại hóa chất từ 30.000 đến 110.000 đồng/kg.
Nhiều vụ thương tâm vì chế pháo nổ
• Ngày 7-12, BV Hữu nghị Việt Nam - Cuba Đồng Hới (tỉnh Quảng Bình) tiếp nhận điều trị bốn học sinh bị bỏng nặng do tự chế pháo nổ. Thời điểm nhập viện, bốn học sinh trong tình trạng bỏng nặng, sưng phù toàn bộ vùng mặt, cẳng tay, bàn tay, cẳng chân hai bên với diện tích bỏng chiếm 10%-20% cơ thể.
• Tháng 9-2024, ở Gia Lai xảy ra sự việc ba học sinh tự mua vật liệu về chế pháo sau khi xem clip hướng dẫn trên mạng. Trong quá trình thực hiện, pháo chế bị nổ khiến một học sinh bị nát bàn tay trái và nhiều vết thương ở chân, cổ. Một học sinh khác ở gần đó bị thương nhẹ ở mặt.
• Tháng 2-2024, tại tỉnh Quảng Nam, hai học sinh đốt pháo tự chế, khi pháo phát nổ làm một nạn nhân bị bỏng toàn thân, tụt da vùng tứ chi, vùng mặt, chấn thương hai mắt và nhiều vết thương tứ chi nham nhở. Một nạn nhân khác bị thương rất nặng, đứt lìa 1/3 dưới cẳng tay trái, vết thương đứt lìa các ngón tay. Sau đó, một trong hai em đã không qua khỏi.
Tương tự, trên mạng xã hội như TikTok, YouTube cũng xuất hiện hàng loạt video hướng dẫn làm pháo tự chế tại nhà với các nguyên liệu như trên. Các video hướng dẫn chi tiết từ khâu chọn vật liệu, liều lượng, cách trộn các loại hóa chất đến cách quấn pháo... để tạo ra thành phẩm “hiệu quả nhất” có “tiếng nổ lớn”.
Nhằm chứng minh “trình độ” dạy chế pháo, các tài khoản này còn đốt thử pháo đã chế để chứng minh sức nổ lớn và tác dụng. Dưới video, nhiều người dành lời khen (!) và xin công thức chế pháo để thực hiện tại nhà.
Pháo tự chế cực kỳ nguy hiểm
Mang một vết sẹo khá lớn trên tay, anh NTPH (ngụ Vĩnh Long) cho biết đây là hậu quả của một thời tuổi trẻ bồng bột. Năm đó, anh cũng lên mạng đặt mua nguyên liệu và được hướng dẫn cả công thức để làm pháo tự chế. Trong quá trình làm không may pháo nổ khiến anh bị thương ở tay.
“Lúc làm gần xong, một tiếng nổ inh ỏi, tôi hoảng loạn, nhìn lại thấy tay mình chảy máu te tua. Vào bệnh viện, bác sĩ phải may cho tôi chín mũi. Bác sĩ hỏi tôi bị gì. Do biết đây là hành vi vi phạm pháp luật nên tôi lấp liếm nói là bị nổ bình gas mini. Tai nạn nhớ đời, may là tôi vẫn giữ được bàn tay” - anh H nói.
Thầy Trần Tấn Phước, giáo viên dạy hóa tại Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên quận 12, cho biết pháo tự chế có thành phần hóa học rất đa dạng và dễ dàng mua ở các cửa hàng bán hóa chất như lưu huỳnh, photpho, magie, carbon. Hiện các công thức chế pháo được chia sẻ rộng rãi trên mạng, tuy nhiên người chơi thường không kiểm soát được chất lượng, hàm lượng dẫn đến mất an toàn.
“Đa số người chế pháo đều tiếp xúc gần với các hóa chất nên có thể gây cháy nổ bất cứ lúc nào. Ví dụ, khi đang pha trộn các chất hóa học có thể gây ra ma sát hoặc khi vận chuyển vật liệu pha chế có thể gây ra va đập làm phát sinh tia lửa điện và phát nổ. Khi phát nổ sẽ gây tổn thương nặng ở vùng mặt, mắt, tay, cổ, ngực...” - ông Phước nói.
Nổ pháo tự chế có thể gây bỏng nặng, mất ngón tay, bàn tay, thậm chí mất thị lực nếu pháo phát nổ ở khoảng cách gần. Những vụ nổ lớn có thể gây tử vong cho người chế pháo và những người xung quanh.
Tự chế pháo là vi phạm pháp luật
Tùy vào mức độ vi phạm, hành vi vi phạm có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Nghị định 144/2021. Cụ thể, theo quy định tại điểm e khoản 4 Điều 11 Nghị định 144/2021, nếu người nào có hành vi vận chuyển, tàng trữ trái phép pháo, thuốc pháo hoặc nguyên liệu, phụ kiện để sản xuất pháo có thể bị phạt 10-20 triệu đồng.
Còn đối với hành vi trao đổi, cho, gửi, thuê, cho thuê pháo hoa nổ, pháo hoa nhập lậu hoặc thuốc pháo để sản xuất pháo trái phép có thể bị phạt 5-10 triệu đồng (theo quy định tại điểm a khoản 3 Điều 11 Nghị định 144/2021).
Ngoài mức phạt như trên, người vi phạm còn có thể bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm hành chính.
Luật sư NGUYỄN SƠN LÂM, Đoàn Luật sư TP.HCM
Nguồn PLO: https://plo.vn/canh-bao-viec-mua-ban-tu-che-phao-tren-cho-mang-post824004.html