Cảnh bất động của dự án ngăn triều 10.000 tỷ ở Sài Gòn

Dự án chống ngập do triều cường, có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu (giai đoạn 1) với tổng mức đầu tư 10.000 tỷ đồng. Dự án có 6 cống kiểm soát triều và 7,8 đê kè, được khởi công từ tháng 6/2016. Đầu tháng 5, Công ty TNHH Trung Nam (chủ đầu tư) thông báo tạm ngưng thi công khi đã hoàn thành 72% khối lượng. Nguyên nhân là UBND TP chưa ký xác nhận báo cáo thanh toán giải ngân để thực hiện thủ tục tái cấp vốn.

Sau thông báo, các công trình của dự án trên khắp địa bàn thành phố đều ngưng thi công đến nay đã hơn 4 tháng. Hiện tại, cống ngăn triều Mương Chuối (huyện Nhà Bè) dài hơn 200 m, hạng mục chính gồm 5 trụ pin và tháp van cao 30 m đã đạt 80% khối lượng công trình.

Mới đây, đội Liên danh tư vấn giám sát hợp đồng tố dự án có nhiều thay đổi so với thiết kế ban đầu. Cụ thể, đơn vị này tố chủ đầu tư thay đổi tiêu chuẩn vật liệu thép từ thép thuộc các nước G7 sang thép Trung Quốc sau khi kiểm tra các cống Mương Chuối, Cây Khô, Phú Xuân... Chủ đầu tư cho rằng trong hợp đồng xây dựng công trình chống ngập Trung Nam Group ký với UBND TP.HCM không ràng buộc phải sử dụng thép các nước G7 hay Nhật Bản. UBND TP.HCM yêu cầu thép xây dựng phải đáp ứng các tiêu chuẩn cơ khí, hóa tính.

Theo đơn vị thi công, tại công trình cống Mương Chuối, lúc cao điểm có gần 300 kỹ sư, công nhân nhưng từ khi tạm ngưng chỉ có khoảng chục người xử lý những công đoạn còn dang dở.

Nhiều hạng mục của cống ngăn triều này đang bị dừng thi công hoàn toàn. Trên bãi đất hai bên công trình là những khối bê tông làm bờ kè được chuyển đến, chất thành đống.

Công trình cống Tân Thuận (quận 4 và quận 7), ngăn triều từ sông Sài Gòn vào kênh Tẻ hoàn toàn bất động những tháng qua khi đang thi công ép cừ, đổ bê tông.

Các hạng mục công trường dày đặc khung thép, lõi sắt, không hề có bóng kỹ sư, công nhân làm việc. Đầu tháng 7, UBND TP.HCM đã có công văn gửi đến nhà đầu tư về việc đồng ý ký xác nhận báo cáo thanh toán giải ngân để thực hiện thủ tục tái cấp vốn tiếp cho dự án. Do đó, nhà đầu tư đang chuẩn bị các thủ tục để tiếp tục thi công và dự kiến hoàn thành vào năm 2019.

Bên trong khung vây phía quận 7, các cọc ép cừ đã được đóng. Bèo, lục bình, cỏ dại xâm nhập vào bên trong, phủ kín gần hết diện tích khung vây. Xung quanh các cọc là khung sắt bị ngâm nước nhiều tháng qua.

Thời điểm đang thi công có 5-6 sà lan cẩu cùng một tháp cẩu trên mặt đất hoạt động ở cống ngăn triều này, nhưng hiện tại chỉ còn một sà lan. Các thiết bị, vật liệu xây dựng chất thành đống, khu nhà chỉ có vài bảo vệ canh giữ công trình.

Một đoạn bờ kè trở thành nơi chứa rác của cư dân, người buôn bán bên công trình.

Cống Bến Nghé nằm đầu kênh Tàu Hủ - Bến Nghé giáp với sông Sài Gòn (quận 1, quận 4) cũng trong hoàn cảnh "án binh bất đông".

Một phần dưới mặt nước khung vây đã đổ bê tông, trên các khung giá đỡ là hàng chục bó thép được cẩu vào nhưng chưa sử dụng, bị biến đổi màu sắc sau thời gian nằm trơ trọi giữa nắng mưa.

Theo Liên danh tư vấn giám sát hợp đồng, cửa van cống Phú Định (quận 8) lẽ ra phải dùng thép A572.Gr50 theo tiêu chuẩn ASTM của Mỹ nhưng thiết kế thi công là thép hợp kim chất lượng cao S355 theo tiêu chuẩn DIN-EN 10025:2004.

Ông Nguyễn Tâm Tiến, Giám đốc Công ty TNHH Trung Nam, cho biết trước khi nhập thép từ Trung Quốc về, đơn vị này đã thí nghiệm, kiểm tra và đạt được chất lượng mới mua. Trong hợp đồng, chủ đầu tư bảo hành thép Trung Quốc trong vòng 3 năm.

Việc thay đổi này chủ đầu tư cho biết đây là điều chỉnh thực tế thi công ngoài hiện trường, sau đó tập hợp lại và báo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Trong ảnh, cống Cây Khô (huyện Nhà Bè và Bình Chánh) ngổn ngang sau khi ngừng thi công.

Cống Phú Xuân (quận 7 và huyện Nhà Bè) gần như hoàn thiện khung vây cùng tháp van T2 và trụ pin T3. Ông Nguyễn Tâm Tiến cho biết thêm trong hồ sơ thiết kế cơ sở các cống Phú Xuân, Cây Khô, Bến Nghé… làm bằng thép không gỉ SUS304 (từ Nhật Bản) nhưng qua tính toán thép này dày và lớn, nếu chiều ngang 40 m và chiều cao 12 m khi kéo lên khỏi mặt nước sẽ như một tấm kính để ngoài sông. Như vậy, phương tiện giao thông thủy đi lại sẽ bị phản sáng vào ban ngày và phản đèn vào ban đêm. Chủ đầu tư đã chọn sang loại thép SUS323L (còn gọi là thép đen, của Trung Quốc).

Lê Quân