Cảnh giác 'dính bẫy' cổ phiếu đa cấp

Nhiều người dân tham gia đầu tư cổ phiếu Skyway khi chưa hiểu rõ về doanh nghiệp phát hành cổ phiếu này.

Theo lời giới thiệu của người quen, bà Trần Thị Lê, có địa chỉ tại xã Hà Ninh (Hà Trung) đầu tư 4.000 USD để mua 12.000 cổ phiếu mang tên Skyway. Bà Lê chia sẻ: Mặc dù không thông thạo sử dụng mạng internet cũng như không biết Skyway là gì, nhưng vì tin tưởng người quen nên cũng “thử vận may”. Theo tư vấn của người quen, cổ phiếu này đang trong giai đoạn phát hành. Khi “lên sàn”, mức giá của mỗi cổ phiếu sẽ tăng lên gấp nhiều lần và bà có cơ hội nhân nhiều lần số tiền đã đầu tư. Gia đình bà Lý cùng nhiều người quen, bạn bè cũng tham gia các gói cổ phiếu Skyway này, với gói đầu tư ít nhất là 250 đến 25.000 USD.

Tìm hiểu qua một “nhánh” đầu tư cổ phiếu Skyway, có địa chỉ cư trú tại TP Hồ Chí Minh, chúng tôi được tư vấn viên này tiếp tục “mồi chài”, lôi kéo bằng nhiều lời hoa mỹ “có cánh”. Theo đó, Skyway là cổ phiếu của một công ty chuyên phát triển công nghệ vận tải trên không, có nguồn gốc từ nước Nga. Tập đoàn này đang chào bán số lượng lớn cổ phiếu theo 15 giai đoạn để huy động vốn thực hiện các dự án. Ai cũng có thể mua cổ phiếu của Skyway để trở thành nhà đầu tư, kể cả trẻ em. Hiện nay, Skyway đã phát hành cổ phiếu ở giai đoạn thứ 13 và giá của mỗi cổ phiếu đã tăng gấp nhiều lần so với giai đoạn 1. Cũng theo lời “nhánh” đầu tư này, đây là cơ hội “ngàn năm có một” để nhân gấp nhiều lần số tài sản của mình. Có những người đã đầu tư tới nhiều tỷ đồng và hệ thống này được hình thành khá rộng rãi trên toàn quốc.

Cũng theo giới thiệu của nhà đầu tư này, thì hình thức đầu tư chứng khoán trực tuyến khá đơn giản. Chỉ cần một cú “click” chuột vào website của công ty và sau vài thao tác, người mua đã nhanh chóng được sở hữu tài khoản để nạp tiền vào hệ thống. Mặc dù số tiền đầu tư lên tới hàng tỷ đồng, thậm chí nhiều tỷ đồng, nhưng nhà đầu tư thường chỉ được sở hữu “giấy chứng nhận online”. Nếu muốn nhận giấy chứng nhận bản “cứng”, nhà đầu tư phải chi phí thêm 100 USD. Cũng theo “bật mí” của nhà đầu tư này, nếu “thuyết phục” được người tham gia, người tham gia vào hệ thống còn được thưởng hoa hồng từ 8-15%, tùy vào tầng, nhánh.

Không chỉ Skyway, với môi trường lan tỏa không biên giới trên mạng internet, nhiều loại cổ phiếu khác cũng sử dụng hình thức huy động này và đa phần các cổ phiếu đều có nguồn gốc từ nước ngoài. Chỉ cần một click chuột trên google, rất nhiều tên tuổi của các cổ phiếu được huy động theo hình thức đa cấp. Phần lớn các cổ phiếu này đang trong giai đoạn IPO và chưa hứa hẹn được thời điểm “lên sàn”. Đầu tư chứng khoán là một lĩnh vực khá khó, yêu cầu nhà đầu tư phải am hiểu, có kỹ năng phân tích thị trường. Tuy nhiên, “khẩu hiệu” mà các loại cổ phiếu này quảng cáo thường đặt nhẹ tính chuyên nghiệp, như: “Ai cũng có thể là nhà đầu tư” và thông thường, hệ thống phát hành cổ phiếu không có nhân viên tư vấn, mà mỗi nhà đầu tư chính là một tư vấn viên.

Theo quy định của Nghị định 58/2012/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư 162/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính về điều kiện chào bán cổ phiếu ra công chúng, thì doanh nghiệp muốn chào bán cổ phiếu ra công chúng phải đáp ứng các quy định như: Doanh nghiệp có vốn điều lệ đã góp tại thời điểm đăng ký chào bán từ mười tỷ đồng Việt Nam trở lên tính theo giá trị ghi trên sổ kế toán; hoạt động kinh doanh của năm liền trước năm đăng ký chào bán phải có lãi, đồng thời không có lỗ lũy kế tính đến năm đăng ký chào bán; có phương án phát hành và phương án sử dụng vốn thu được từ đợt chào bán được đại hội đồng cổ đông thông qua; công ty đại chúng đăng ký chào bán chứng khoán ra công chúng phải cam kết đưa chứng khoán vào giao dịch trên thị trường có tổ chức trong thời hạn một năm, kể từ ngày kết thúc đợt chào bán được đại hội đồng cổ đông thông qua. Kèm theo các điều kiện này là các thủ tục hồ sơ gửi tới Ủy ban chứng khoán Nhà nước để thẩm định và cấp phép.

Được biết, mới đây, Ủy ban chứng khoán Nhà nước cũng đã có thông tin chính thức về cổ phiếu Skyway. Theo đó, Ủy ban chứng khoán Nhà nước thông tin chưa nhận được bất cứ hồ sơ, thủ tục đăng ký phát hành cổ phiếu của công ty sở hữu cổ phiếu Skyway. Skyway cũng không có bất cứ dự án nào tại Việt Nam, cũng không có văn phòng, trụ sở hợp pháp.

Ủy ban chứng khoán Nhà nước cũng khuyến cáo: Trong đầu tư chứng khoán, hiệu suất sinh lời theo quảng cáo khoảng 10 - 12% hàng tháng hoặc hàng năm là hiệu suất sinh lời khá cao. Tại thời điểm hiện nay, khó có tổ chức nào thu hút vốn đầu tư tại Việt Nam để đầu tư vào các thị trường quốc tế mà có cam kết chắc chắn mức lợi nhuận như vậy, trong khi thương hiệu, tên tuổi các cổ phiếu này chưa có, gần như không có. Tuy không dám chắc đây là hình thức lừa đảo, nhưng hình thức đầu tư này không có cơ sở pháp lý để xử lý các tranh chấp khi không đạt được mức sinh lời cam kết hoặc không hoàn trả được khoản đầu tư gốc. Do đó, các nhà đầu tư trên thị trường Việt Nam cần hết sức thận trọng. Khi đầu tư vào cổ phiếu cần xem xét lịch sử hoạt động của doanh nghiệp, báo cáo tài chính trong một số năm nhất định, cũng như diễn biến của thị trường để có cơ sở đầu tư.

Bài và ảnh: Tùng Lâm