Cảnh giác thị trường mỹ phẩm: Thật, giả lẫn lộn

Lực lượng Quản lý thị trường thu giữ mỹ phẩm không đủ điều kiện lưu thông trên địa bàn huyện Xuân Trường.

Thị trường mỹ phẩm hiện nay khá sôi động, đa dạng. Người tiêu dùng có thể dễ dàng mua mỹ phẩm tại các quầy thuốc, cửa hàng chuyên doanh và ở hầu hết các cửa hàng tạp hóa và đặc biệt mua online... Nơi nào cũng chào hàng, quảng cáo là hàng chính hãng, "xách tay" từ các nước Hàn Quốc, Anh, Pháp, Mỹ… và giá bán chênh lệch nhau đến cả chục lần; mẫu mã cùng loại sản phẩm lại na ná như nhau khiến người tiêu dùng như bước vào ma trận khi chọn lựa. Để hút khách, nhiều chủ gian hàng còn đẩy mạnh giới thiệu, bán sản phẩm với đủ chủng loại “thượng vàng hạ cám”; thậm chí "tung" ra nhiều chương trình khuyến mãi để dọn kho, kích cầu, thu hồi vốn. Vì thế, người mua càng khó phân biệt hàng thật, hàng giả và không biết các loại mỹ phẩm này có những thành phần gì và chất lượng ra sao.

Ở lứa tuổi gần 50 lại là mẹ của hai cô con gái, chị Trần Lan Hương, phường Trường Thi (thành phố Nam Định) cho biết: "3 mẹ con đều dùng son môi, phấn trang điểm, kem chống nắng, dưỡng da và sữa rửa mặt, tẩy trang. Trước đây mình thường sử dụng hàng xách tay tại địa chỉ tin cậy trong thành phố. Tuy nhiên khi cô con gái lớn có nhu cầu nhiều hơn, lại ở lứa tuổi sinh viên nên cháu thường tìm mua những sản phẩm mới, đa chức năng và có giá rẻ bất ngờ. Ví như 1 lọ kem giữ ẩm nhau thai cừu của Úc, mình mua với giá gần 200 nghìn đồng nhưng cháu mua online chỉ hơn 60 nghìn đồng mà mẫu mã, nhãn hiệu y hệt như nhau. Nêu sự lo ngại chất lượng sản phẩm do chênh lệch giá bất thường của sản phẩm cùng loại thì con giải thích là do bán hàng online không phải chi phí nhiều như bán hàng truyền thống nên giá rẻ. Ngoài kem giữ ẩm thì hầu hết các loại mỹ phẩm khác bán online đều có sự chênh lệch đó. Tôi rất nghi ngờ về chất lượng sản phẩm giá rẻ này nhưng không có cách nào để đánh giá thật giả, đành chấp nhận mua đắt để yên tâm về chất lượng".

Trong đợt cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trước, trong, sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025, Cục Quản lý thị trường (QLTT) Nam Định đã phát hiện 1.200 hộp thuốc nhuộm tóc các loại không rõ nguồn gốc xuất xứ đang bày bán tại cửa hàng Tóc Xinh, thôn Nhân Phú, xã Mỹ Thuận (thành phố Nam Định). Đoàn kiểm tra đã tạm giữ, niêm phong toàn bộ số hàng hóa vi phạm có tổng trị giá gần 50 triệu đồng và tiếp tục xử lý vụ việc theo quy định của pháp luật. Trước đó, tại các huyện Xuân Trường, Giao Thủy, Hải Hậu và thành phố Nam Định, lực lượng QLTT cũng phát hiện hàng chục nghìn sản phẩm mỹ phẩm các loại (kem dưỡng, kem nẻ, phấn trang điểm, nước hoa, thuốc nhuộm tóc, tinh dầu dưỡng tóc...) dán nhãn nước ngoài sản xuất không có hóa đơn, chứng từ hợp pháp. Đoàn kiểm tra đã tiến hành tạm giữ, niêm phong toàn bộ số hàng hóa trên. Bên cạnh đó, lực lượng chức năng cũng phát hiện nhiều dấu hiệu làm giả mỹ phẩm; tự trộn, sang chiết các loại mỹ phẩm dưỡng da, kích thích mọc tóc cung ứng cho khách hàng. Đây chỉ là hai trong số nhiều vụ buôn bán mỹ phẩm nhập lậu, không rõ nguồn gốc xuất xứ đã bị cơ quan chức năng phát hiện, xử lý. Số mỹ phẩm trên nếu không kịp thời phát hiện sẽ cung ứng đến tay người tiêu dùng dẫn tới hậu quả khó lường.

Đồng chí Lê Quang Tú, Cục trưởng Cục QLTT Nam Định cho biết: Mỹ phẩm là một trong ba nhóm mặt hàng (mỹ phẩm, dược phẩm, thực phẩm chức năng) bị làm giả nhiều nhất thời gian qua. Đáng chú ý, mỹ phẩm trong nhiều vụ việc vi phạm bị cơ quan chức năng phát hiện lại là hàng hóa do các đối tượng đặt mua từ nước ngoài đưa về Việt Nam sang chiết ra các bình, lọ, chai nhỏ, dán nhãn nước ngoài để bán giá cao. Có trường hợp mỹ phẩm được nhập từ các tỉnh biên giới, đi vòng qua nhiều địa điểm để qua mắt lực lượng chức năng rồi tập kết ở các kho hàng khác nhau trên địa bàn tỉnh. Mặt khác, việc kinh doanh mỹ phẩm trên môi trường mạng khó xử lý do đối tượng không có địa chỉ kinh doanh cụ thể; dễ xóa dấu vết, thông tin... và chế tài xử phạt vẫn chủ yếu là xử lý hành chính với số tiền vài chục triệu đến hơn 100 triệu đồng (tùy vụ việc); mức phạt này chưa đủ sức răn đe so với lợi nhuận từ kinh doanh mỹ phẩm. Thị trường phức tạp, người tiêu dùng lại có tâm lý ham của rẻ, mua hàng theo cảm tính, thiếu kiến thức chuyên sâu nên dễ tin người bán hàng. Thậm chí, một số người sau khi mua hàng về sử dụng, phát hiện hàng giả nhưng vì ngại phiền phức và thiếu chứng cứ nên chọn bỏ qua, không tố cáo với cơ quan chức năng... Đây chính là những lý do khiến việc sản xuất, kinh doanh mỹ phẩm giả, kém chất lượng vẫn tồn tại.

Theo các chuyên gia, sử dụng mỹ phẩm giả, nhái, kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ không chỉ gây tổn thất về kinh tế mà còn ảnh hưởng nặng nề tới sức khỏe như gây dị ứng da, nổi mụn, biến đổi giãn mạch và nguy hiểm hơn, nhiều loại khi sử dụng không phát sinh hậu quả ngay mà tích tụ dần dần dẫn đến tình trạng rối loạn đông máu, chức năng gan, thận, vô sinh, ung thư và thậm chí cả sức khỏe thai nhi. Do đó, bên cạnh các biện pháp nghiệp vụ của lực lượng chức năng như tăng cường phối hợp kiểm tra, kiểm soát trên khâu vận chuyển, lưu thông, kịp thời phát hiện xử lý vi phạm, nhất là các kho hàng lớn, điểm phát nguồn hàng hóa, hoạt động kinh doanh trên môi trường mạng. Chú trọng công tác hậu kiểm, tuyên truyền, nâng cao hiệu quả xử lý vi phạm pháp luật trong kinh doanh mỹ phẩm. Đặc biệt, người tiêu dùng nên tìm hiểu kỹ, có sự tư vấn, hướng dẫn về chủng loại, thành phần mỹ phẩm trước khi sử dụng; chủ động tố giác, phát giác vi phạm cũng như nói "không" với các loại mỹ phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Bài và ảnh: Nguyễn Hương