Cảnh giác với nhiễm trùng đường ruột

Nguyên nhân gây nhiễm trùng đường ruột

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến nhiễm trùng đường ruột, trong đó chủ yếu là:

1. Do vi khuẩn

Vi khuẩn E. coli: Sống trong ruột động vật và người, đa số là các chủng vô hại. Tuy nhiên, một số chủng như ETEC, EPEC và EIEC có thể gây đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy ra máu. Vi khuẩn lây lan chủ yếu qua nước ô nhiễm hoặc thực phẩm tiếp xúc với phân động vật.

Vi khuẩn Salmonella: Lây nhiễm do ăn thịt gia cầm, thịt gia súc và trứng chưa nấu chín. Triệu chứng thường gặp gồm tiêu chảy, đau quặn bụng, sốt; xuất hiện sau 12 – 72 giờ nhiễm bệnh và thường hồi phục trong 4 – 7 ngày.

2. Do virus

Virus noro: Là tác nhân điển hình gây nhiễm trùng đường ruột qua thực phẩm. Virus lây lan nhanh trong môi trường ô nhiễm, thường qua nước hoặc thực phẩm bẩn.
Virus rota: Nguyên nhân phổ biến nhất gây nhiễm trùng đường ruột ở trẻ em trên toàn thế giới. Lây truyền chủ yếu khi chạm vào đồ vật nhiễm virus rồi đưa tay lên miệng mà không rửa tay sạch.

3. Do ký sinh trùng

Nên hạn chế ăn các món chưa chế biến chín để phòng bệnh.

Giardia: Lây qua nước ô nhiễm hoặc tiếp xúc với người bệnh. Có khả năng sống sót trong bể bơi nhờ chống chịu với clo.
Cryptosporidium: Ký sinh trùng siêu nhỏ, có lớp vỏ bảo vệ giúp tồn tại lâu trên cơ thể vật chủ và kháng được clo.

Nhiễm trùng do ký sinh trùng có thể kéo dài 1 – 2 tuần hoặc lâu hơn, với triệu chứng phổ biến như đầy bụng, đau quặn bụng, buồn nôn, tiêu chảy... Dấu hiệu thường xuất hiện sau 7 – 10 ngày tiếp xúc.

Biểu hiện nhiễm trùng đường ruột

Chán ăn: Người bệnh thường ăn không ngon miệng.
Đau bụng, buồn nôn: Đau bụng co thắt từng cơn (3 – 4 phút/lần), kèm chướng bụng, đầy hơi. Cơn đau khiến người bệnh dễ buồn nôn và nôn nhiều lần.
Hội chứng ruột kích thích: Gặp ở người cao tuổi hoặc người căng thẳng, với biểu hiện: đại tiện thất thường, đau bụng âm ỉ hoặc quặn từng cơn.
Tiêu chảy: Đi ngoài phân lỏng nhiều lần, phân nát, mùi khó chịu. Tiêu chảy cấp có thể gây mất nước, hạ thân nhiệt, mệt mỏi, hốc hác.

Khi nào cần đi khám ngay?

Người bệnh nên liên hệ với bác sĩ nếu có các triệu chứng:

Sốt. Đau bụng dữ dội. Phân có máu hoặc nhầy. Tiêu chảy kéo dài hơn 2 – 3 ngày. Có dấu hiệu mất nước.

Trẻ dưới 3 tháng tuổi cần đưa đi cấp cứu nếu có: Không đi tiểu, mặt nhợt nhạt, mắt trũng, tay chân lạnh, hoặc rất cáu kỉnh. Đau bụng dữ dội. Sốt. Bỏ bú.

Trẻ mới biết đi cần đi khám ngay nếu: Tiêu chảy liên tục không dứt; Phân có máu; Sút cân bất thường.

Phòng ngừa nhiễm trùng đường ruột

Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Xử lý rác thải hợp vệ sinh để tránh lây lan trong cộng đồng. Rửa tay sau khi đi vệ sinh, sau khi tiếp xúc vật nuôi, và trước khi chế biến hoặc ăn uống. Không ăn thịt, trứng chưa chín kỹ. Uống nước đun sôi.

Khi đi du lịch đến nơi có nguy cơ mất vệ sinh:

Uống nước đóng chai để uống và đánh răng. Tránh uống nước có đá. Ăn thực phẩm nấu chín, dùng khi còn nóng. Không ăn thực phẩm tươi sống, chưa nấu chín, đặc biệt là thịt và hải sản. Tránh ăn salad sống, trái cây gọt sẵn, sữa chưa tiệt trùng. Hạn chế ăn thực phẩm đường phố.

Tóm lại: Nhiễm trùng đường ruột có thể gây nguy hiểm ngay cả với người trưởng thành khỏe mạnh. Nếu không điều trị sớm, bệnh có thể kéo dài và dẫn đến biến chứng nghiêm trọng như suy thận, thiếu máu... Do đó, khi có biểu hiện bất thường, cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.

BS. Nguyễn Phương Anh