Cảnh giác với tội phạm trên không gian mạng

Mặc dù tội phạm sử dụng công nghệ cao mới xuất hiện nhưng thủ đoạn ngày càng tinh vi, gây ảnh hưởng đến an ninh mạng và trật tự an toàn xã hội. Theo thống kê của Công an (CA) tỉnh, trong năm 2020 trên địa bàn tỉnh xảy ra 12 vụ, gây thiệt hại gần 5 tỷ đồng.

Một đối tượng người nước ngoài và “đồ nghề” liên quan đến đường dây sử dụng công nghệ cao chiếm đoạt tài sản bị cơ quan chức năng phát hiện

Thủ đoạn tinh vi

Trung tá Hồ Thọ Hải, Đội trưởng Đội Phòng ngừa, đấu tranh và hướng dẫn, điều tra tội phạm sử dụng công nghệ cao và có yếu tố nước ngoài, Phòng Cảnh sát hình sự CA tỉnh, cho biết thời gian gần đây tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản sử dụng công nghệ cao thường dùng chiêu mua bán hàng hoặc kết bạn làm quen. Các đối tượng lên các trang mạng xã hội (MXH) tìm những người có nhu cầu mua, người có nhu cầu bán một loại hàng hóa có giá trị. Đối tượng gọi cho người bán đóng giả người mua, rồi gọi cho người mua đóng giả người bán. Sau đó yêu cầu người bán chở hàng đến địa điểm theo yêu cầu của người mua để nhận tiền và yêu cầu người mua phải chuyển tiền xong mới nhận hàng, sau khi nhận tiền thì đối tượng chiếm đoạt, cắt liên lạc.

Ngoài ra, một hình thức lừa đảo qua MXH phổ biến trong thời gian gần đây là chiếm quyền sử dụng tài khoản MXH rồi đóng giả chủ tài khoản, viện những lý do cấp thiết để lừa người thân, bạn bè của nạn nhân chuyển tiền gấp qua tài khoản ngân hàng do chúng cung cấp. Các đối tượng còn sử dụng MXH để “thả mồi”, chủ động kết bạn với những người phụ nữ để làm quen, tìm hiểu. Sau một thời gian tạo được sự tin tưởng cho đối phương, chúng bắt đầu “giăng câu” bằng nhiều thủ đoạn như hẹn hò, ăn uống, gặp mặt, thậm chí đi nhà nghỉ để chiếm đoạt tài sản.

Trung tá Hồ Thọ Hải cho biết: “Trong tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, nhiều đối tượng xấu lợi dụng để kêu gọi lòng hảo tâm của người dân thông qua điện thoại hoặc internet. Kẻ gian mạo danh người nổi tiếng để thực hiện hành vi lừa đảo bằng cách quyên góp từ thiện. Với thủ đoạn này các đối tượng thường mua các tài khoản không chính chủ, rao bán trên MXH hoặc sử dụng sim rác để sử dụng nhằm đối phó hoạt động điều tra, truy xét của cơ quan CA.”

Một số đối tượng là người nước ngoài, dùng hình ảnh “mỹ nam” hoặc giả làm các quân nhân Mỹ giải ngũ để “dẫn dụ” các chị em phụ nữ cô đơn, độc thân trên MXH, từ đó giở trò lừa đảo. Sau vài tháng quen biết, các đối tượng cho biết có quà gửi về Việt Nam nhờ “bạn” nhận dùm hoặc tặng luôn coi như quà làm quen! Tuy nhiên muốn nhận quà phải chuyển tiền đóng phạt, đóng thuế…

Mới nhất là trường hợp của bà D. (trú huyện Phú Giáo) được một người tự xưng là quân nhân của Hoàng gia Anh đang làm việc tại Syria lừa lấy gần 800 triệu đồng. Đối tượng sử dụng Facebook có tên X. để kết bạn và nhắn tin qua MXH với bà D. Sau khoảng 2 tháng thì đối tượng nhờ bà D. nhận giữ dùm bưu kiện trị giá 100.000USD. Sau đó có một số đối tượng gọi điện tới cho bà D. tự xưng là nhân viên công ty vận chuyển và yêu cầu bà nộp thuế phí để nhận bưu kiện từ Syria gửi về. Bà D. đã chuyển tiền nhiều lần vào số tài khoản do các đối tượng cung cấp. Sau khi đã chuyển tổng cộng gần 800 triệu đồng, bà D. nghi ngờ bị lừa nên đã đến Cơ quan Cảnh sát điều tra CA tỉnh để trình báo sự việc.

Các kiểu “mạo danh”

Liên quan đến thủ đoạn mạo danh, đối tượng manh động và trắng trợn hơn khi giả làm cán bộ trong các cơ quan như: Công an, viện kiểm sát, tòa án để gọi điện thoại thông báo về việc cơ quan tư pháp nghi ngờ tài khoản của họ có liên quan đến một vụ án hoặc một đường dây “rửa tiền”, hoặc thông báo họ bị xử phạt nguội về giao thông, nợ tiền điện sinh hoạt; nợ cước viễn thông thời gian dài với số tiền rất lớn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự… nhằm làm cho người dân hoang mang, lo sợ để khai thác thông tin cá nhân.

Bà N. (ngụ TX.Tân Uyên), một nạn nhân của thủ đoạn lừa kiểu này cho biết, bà nhận được điện thoại từ đối tượng thông báo bà có liên quan một vụ án hình sự. Để chứng minh sự không liên quan, bà N. phải mở một tài khoản mới tại ngân hàng do anh ta chỉ định. Qua sự hướng dẫn của đối tượng, bà N. đã đến ngân hàng mở một tài khoản, đồng thời cung cấp toàn bộ thông tin cho đối tượng. Sau khi làm các thủ tục để “chứng minh mình vô tội”, 400 triệu đồng của bà trong tài khoản đã bốc hơi.

Một thủ đoạn mạo danh khác cũng không kém phần tinh vi được ghi nhận trong thời gian gần đây là thủ đoạn sử dụng đầu số nước ngoài hoặc còn sử dụng thiết bị phát sóng giả mạo để mạo danh thương hiệu của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp tại Việt Nam (phổ biến là mạo danh các ngân hàng và các công ty viễn thông) có gửi kèm đường link website giả mạo gửi tin nhắn đến số máy di động của người dân. Khi người dân làm theo chỉ dẫn nhấn vào đường link giả sẽ bị các đối tượng xâm nhập vào điện thoại di động khai thác thông tin tài khoản ngân hàng để thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản.

Trung tá Lâm Hồng Vũ, Trưởng Phòng Cảnh sát hình sự, CA tỉnh, nhận định: “Tội phạm sử dụng công nghệ cao thực hiện các hành vi phạm tội nhằm mục đích trục lợi, chiếm đoạt tài sản của các nạn nhân, từ đó gây nên những mối đe dọa về tình hình trật tự an toàn xã hội, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội. Trong thời gian tới, chúng tôi tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền cho người dân về những thủ đoạn lừa đảo qua MXH, thủ đoạn đánh cắp thông tin, tài khoản cá nhân. Bên cạnh đó cũng sẽ phối hợp với các phòng nghiệp vụ, các đơn vị, sở ngành tăng cường đấu tranh, xử lý nghiêm đối với loại tội phạm này”.

Khuyến cáo của Phòng Cảnh sát hình sự, CA tỉnh trước tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao ngày càng diễn biến phức tạp

- Không cung cấp OTP hoặc thông tin đăng nhập cho bất kỳ ai kể cả người quen.

- Sử dụng Smart OPT để hoàn thành giao dịch, bật tính năng báo vị trí đăng nhập từ thiết bị lạ.

- Sử dụng Smart OTP để hoàn thành giao dịch, bật tính năng báo vị trí đăng.

- Nên chọn cho mình những ngân hàng có các chứng chỉ an toàn trong giao dịch điện tử.

- Nên sử dụng ứng dụng mobile do ngân hàng phát hành để giao dịch. Tự gõ địa chỉ tên miền trên trình duyệt để thực hiện giao dịch không nên click trực tiếp từ tin nhắn, email hay nội dung trò chuyện do người khác chuyển đến kể cả người quen.

- Không cài đặt các phần mềm không rõ nguồn gốc tránh bị kiểm soát thiết bị. Hạn chế chia sẻ các thông tin cá nhân lên các trang MXH để tránh bị thu thập sử dụng cho các chiến dịch Phishing.

- Thường xuyên đổi mật khẩu đăng nhập và đặt mật khẩu mạnh.

LÊ NA