Cảnh sát biển góp phần chống khai thác IUU: Thay đổi từ nhận thức đến hành động
Lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam thường xuyên chủ động làm tốt công tác tuyên truyền để góp phần tạo thay đổi nhận thức cho bà con ngư dân khi hành nghề trên biển.
Xuất phát từ nhiều nguyên nhân mà một số tàu cá của ngư dân nước ta thời gian qua đã xâm phạm vùng biển nước ngoài để khai thác hải sản trái phép. Việc làm đó ẩn chứa nhiều tác hại mà ngay chính những người vi phạm vẫn chưa ý thức được. Thực hiện khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC) về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (gọi tắt là IUU), ngoài những quy định chung, trách nhiệm của địa phương thì lực lượng Cảnh sát biển thường xuyên chủ động làm tốt công tác tuyên truyền để góp phần tạo thay đổi nhận thức cho bà con ngư dân khi hành nghề trên biển.
Để sớm gỡ "thẻ vàng"
Những ngày đầu tháng 11-2021, chúng tôi có dịp tham gia một đợt tuyên truyền về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định do cán bộ, chiến sĩ Vùng Cảnh sát biển (CSB) 1 tổ chức tại khu vực neo đậu tàu thuyền phường Cẩm Thủy, thành phố Cẩm Phả, Quảng Ninh.
Cán bộ, chiến sĩ Vùng Cảnh sát biển 1 tuyên truyền về IUU cho bà con ngư dân tại phường Cẩm Thủy, thành phố Cẩm Phả, Quảng Ninh
Cùng với nhiều ngư dân, chủ tàu khác, anh Đinh Hữu Hải, chủ tàu đánh bắt xa bờ mang số hiệu QN 92368-TS, cho biết: Theo kế hoạch thì tàu của tôi rời bến từ sáng sớm nay, nhưng nghe tin có buổi tuyên truyền do lực lượng Cảnh sát biển tổ chức nên tôi quyết định lùi giờ ra khơi lại mấy tiếng để anh em thủy thủ cùng được tiếp thu những kiến thức pháp luật do các anh Cảnh sát biển truyền đạt.
Được biết, tàu cá QN 92368-TS của anh Hải là con tàu lớn, với nhiều trang thiết bị hiện đại được gia đình anh đóng với mức chi phí trên 21 tỉ đồng. Với quy mô này, tàu có thể hoạt động xa bờ cả tháng và vươn đến khai thác ở các vùng biển xa. "Nếu như trước đây, khi EC chưa áp "thẻ vàng" đối với xuất khẩu thủy sản của Việt Nam, con tàu này của tôi có đủ điều kiện để bám theo các luồng cá để khai thác mà không cần quan tâm đó là vùng biển chung hay thuộc chủ quyền của nước nào. Nhưng nay được các anh Cảnh sát biển và chính quyền địa phương tuyên truyền, chúng tôi đã hiểu về tác hại của việc khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định. Do vậy, không chỉ tàu của gia đình tôi mà các tàu khác ở bến này cũng đều tự giác chấp hành..." - anh Hải cho biết.
Tham dự buổi tuyên truyền của cán bộ, chiến sĩ Vùng Cảnh sát biển 1 đối với ngư dân trên địa bàn mình quản lý, ông Phạm Thành Nam, Đội kiểm tra Trật tự đô thị - Môi trường thành phố Cẩm Phả (Quảng Ninh) cho biết: "Ở thành phố Cẩm Phả, số lượng tàu thuyền ra vào qua bến Cẩm Thủy hàng ngày trung bình từ 400 đến 500 phương tiện. Trước khi tàu của bà con ra khơi, chúng tôi đều phối hợp với các lực lượng chức năng, đặc biệt là cán bộ của lực lượng Cảnh sát biển để tuyên truyền cho bà con khi ra khơi phải thực hiện đúng các quy định của nhà nước, đảm bảo làm sao khi làm ăn trên biển bà con tự ý thức chấp hành, không vi phạm các quy định của Nhà nước, góp phần để EC sớm gỡ "thẻ vàng" đối với xuất khẩu thủy sản của Việt Nam!".
Thay đổi từ nhận thức đến hành vi của ngư dân
Thượng tá Nguyễn Văn Hiển, Phó Chính ủy Vùng Cảnh sát biển 1, cho biết: Xuất phát từ nhận thức mà trước đây một bộ phận ngư dân của nước ta có thói quen tự ý đi tìm ngư trường khai thác mới hoặc chạy theo sự di cư mùa vụ của các loại hải sản. Thực hiện khuyến cáo của EC về chống khai thác IUU, cùng với các ngành chức năng và cấp ủy, chính quyền các địa phương, thời gian qua cán bộ, chiến sĩ Vùng Cảnh sát biển 1 đã tích cực "đồng hành", góp phần tạo thay đổi nhận thức, hành động cho bà con ngư dân khi hành nghề trên biển. Ngoài việc tổ chức tuyên truyền cho ngư dân các quy định về chống khai thác IUU, chúng tôi còn thường xuyên phối hợp với chính quyền các địa phương ven biển triển khai cho tất cả chủ tàu, thuyền trưởng tàu cá xa bờ ký cam kết không vi phạm vùng biển nước ngoài. Những hoạt động trên đã góp phần không nhỏ vào việc thay đổi từ nhận thức đến hành vi của ngư dân khi đánh bắt thủy hải sản trên biển.
Một trong 7 nhóm nhiệm vụ chính của Lực lượng Cảnh sát biển được quy định tại Điều 8 Luật Cảnh sát biển Việt Nam là thực hiện tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật.
Những năm gần đây, trong bối cảnh tình hình khai thác IUU trên biển diễn biến phức tạp, Việt Nam bị Ủy ban châu Âu (EC) áp "thẻ vàng" IUU đối với xuất khẩu thủy sản, Lực lượng Cảnh sát biển đã đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật, nâng cao ý thức cho ngư dân nhằm ngăn chặn, đẩy lùi hoạt động này.
Cảnh báo thẻ vàng của EC đối với xuất khẩu thủy sản của Việt Nam được dỡ bỏ hay không phụ thuộc rất lớn từ chính ý thức, trách nhiệm của mỗi chính quyền địa phương có biển và nhất là các ngư dân tham gia khai thác thủy sản trên biển.
Xác định rõ điều đó, thời gian qua, cùng với sự vào cuộc của nhiều cấp, nhiều ngành, Lực lượng Cảnh sát biển đã đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nhằm góp phần nâng cao ý thức cho ngư dân trong việc tuân thủ pháp luật khi khai thác thủy sản trên biển. Đồng thời, tích cực phối hợp với các lực lượng chức năng để kiểm tra, giám sát, phát hiện, ngăn chặn xử lý tình trạng vi phạm IUU của ngư dân.
