Cấp cứu kịp thời bệnh nhân bị khối u ác ở lưỡi, xuất huyết không ngừng

Bệnh nhân là ông T.H. (65 tuổi, ở Sóc Trăng), được chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ tối 4.1 với chẩn đoán u ác tính của lưỡi xuất huyết - rối loạn đông máu.

Bệnh nhân dự kiến ra viện trong ngày 11.1 - Ảnh: Phong Phạm

Lúc vào viện, bệnh nhân huyết áp thấp, mạch nhanh, da niêm nhạt, chóng mặt, miệng có nhiều máu đông màu đen, máu đỏ tươi đang chảy ra từ miệng. Bệnh nhân phát hiện bị u ác tính ở lưỡi cách đây khoảng 2 năm và đang điều trị.

Trước khi nhập viện khoảng 20 giờ, bệnh nhân chảy máu miệng, mũi với lượng nhiều, khó cầm nên người nhà đưa đến cơ sở y tế địa phương được xử trí cấp cứu rồi chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ.

Do có thông tin trước, ê kíp can thiệp nội mạch đã chuẩn bị sẵn sàng và vừa đến bệnh viện, bệnh nhân được truyền dịch chảy nhanh, truyền 2 đơn vị hồng cầu toàn phần, 5 đơn vị huyết tương tươi đông lạnh và nhanh chóng chuyển đến phòng can thiệp mạch.

Các bác sĩ quyết định can thiệp cầm máu bằng phương pháp chụp và nút mạch các khối u số hóa xóa nền (DSA). Kết quả ghi nhận nhiều nhánh tân sinh mạch vùng hầu - họng - lưỡi được cấp máu từ nhánh của động mạch cảnh ngoài hai bên, chọn lọc vị trí có tân sinh mạch tiến hành bơm tắc bằng hạt nhựa (PVA-polyvinyl alcohol), kiểm tra thấy tắc hoàn toàn sau 80 phút can thiệp. Tình trạng huyết động ổn.

Hiện tại bệnh tỉnh, không chảy máu tái phát, dự kiến ra viện trong ngày 11.1.

Theo y văn: xuất huyết vùng đầu cổ có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân và thường là tình trạng đe dọa tính mạng. Việc định vị vị trí xuất huyết có vai trò rất quan trọng trong xử trí và tùy vào mức độ nghiêm trọng, các bác sĩ có thể lên kế hoạch can thiệp chính xác.

Vấn đề điều trị bảo tồn luôn được đặt ra đầu tiên trong điều trị xuất huyết vùng đầu cổ. Tuy nhiên, nếu các phương pháp này tỏ ra không hiệu quả, việc can thiệp nội mạch được xem xét đến vì những ưu điểm trong việc định vị vùng chảy máu và cầm máu tại chỗ, từ đó ổn định tình trạng bệnh nhân gần như lập tức và hoàn toàn.

Đây được xem là phương pháp điều trị có hiệu quả cao, nhanh chóng và xâm lấn tối thiểu.

Trong những trường hợp không thể định vị được vị trí chảy máu, ung thư vùng đầu cổ thường là nguyên nhân hay gặp nhất do khối u xâm lấn hoặc chảy máu tự phát bên trong khối u.

Tỷ lệ chảy máu trong u chiếm tỷ lệ khoảng 6-14% tùy theo vị trí và kích thước u, trong đó khoảng 6% số trường hợp là chảy máu cấp tính gây tử vong cho người bệnh. Ngoài ra, việc vỡ các mạch máu lớn tuy hiếm nhưng thường dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, cần được đánh giá đầy đủ.

Trong những năm gần đây, tỷ lệ ứng dụng can thiệp nội mạch trong điều trị u vùng đầu, mặt, cổ ngày càng tăng. Đặc biệt trong các trường hợp chảy máu cấp tính, nhờ sự phát triển về kỹ thuật và dụng cụ can thiệp cũng như các vật liệu nút mạch nên can thiệp nội mạch đã được áp dụng với các chỉ định rộng rãi hơn…

Chảy máu cấp tính là một biến chứng nặng nề đối với những bệnh nhân ung thư vùng đầu, mặt, cổ. Điều trị can thiệp nội mạch là một phương pháp có hiệu quả cao, tỷ lệ thành công 70-99% .

Tuy nhiên, đây được xem là kỹ thuật cao, đòi hỏi phải có hệ thống máy móc chuyên dụng và các nhân sự được đào tạo bài bản, nhiều kinh nghiệm.

Phong Phạm