Cấp cứu ngoại viện - mắt xích quyết định sự sống của bệnh nhân đột quỵ
Hiện nay, đột quỵ vẫn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế tại Việt Nam. Thời gian qua, nhờ xây dựng tốt hệ thống cấp cứu ngoại viện, Trung tâm Cấp cứu 115 Khánh Hòa đã kịp thời phối hợp với các cơ sở y tế cứu sống nhiều trường hợp đột quỵ.
Cấp cứu kịp thời nhiều trường hợp
Theo nghiên cứu, mỗi phút trôi qua khi đột quỵ không được xử trí, khoảng 1,9 triệu tế bào não tổn thương không hồi phục; mỗi 15 phút được điều trị sớm giúp giảm 4% nguy cơ tử vong và tăng 4% khả năng hồi phục chức năng. Chính vì vậy, “thời gian vàng” trong xử trí đột quỵ được tính bằng phút, đòi hỏi hệ thống y tế phải phản ứng nhanh, chính xác và đồng bộ ngay từ khâu cấp cứu ngoại viện. Do đó, cấp cứu ngoại viện không chỉ giữ vai trò hỗ trợ mà đã trở thành mắt xích quyết định trực tiếp đến cơ hội sống và khả năng hồi phục của bệnh nhân đột quỵ.
Bác sĩ Trung tâm Cấp cứu 115 phối hợp với bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Khánh Hòa cấp cứu trường hợp đột quỵ được Trung tâm Y tế khu vực Khánh Sơn chuyển đến theo quy trình báo động đỏ.
Thực tiễn tại Khánh Hòa cho thấy rõ vai trò đặc biệt quan trọng của cấp cứu ngoại viện trong chuỗi cấp cứu đột quỵ. Đơn cử, ngày 12-12, hệ thống y tế toàn tỉnh đã vận hành hiệu quả, cứu 2 bệnh nhân đột quỵ ở khu vực Cam Lâm và Khánh Sơn qua cơn nguy kịch. Theo đó, sau khi tiếp nhận và nhận thấy các dấu hiệu đột quỵ ở bệnh nhân, Trung tâm Y tế khu vực Cam Lâm và Khánh Sơn đã kích hoạt báo động đỏ liên viện. Nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa tuyến y tế cơ sở, Trung tâm Cấp cứu 115 và Bệnh viện Đa khoa Khánh Hòa, các bệnh nhân được chuyển viện, đánh giá sớm, xác định đúng “giờ đột quỵ” và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
Bác sĩ chuyên khoa II Lê Trần Anh Thi - Giám đốc Trung tâm Cấp cứu 115 Khánh Hòa cho biết: “Những ca bệnh này là minh chứng cho quy trình cấp cứu ngoại viện được chuẩn hóa, thông tin được kết nối thông suốt và đội ngũ y tế tuyến cơ sở được trang bị đầy đủ kiến thức nhận diện đột quỵ. Nhờ đó, hiệu quả điều trị sẽ được nâng lên rõ rệt”. Cũng theo bác sĩ Thi, cấp cứu ngoại viện không chỉ dừng lại ở việc vận chuyển người bệnh mà còn bao gồm đánh giá ban đầu, khai thác thời điểm khởi phát triệu chứng, thông báo kịp thời để bệnh viện tuyến trên chủ động nhân lực, trang thiết bị, đặc biệt là các phương tiện chẩn đoán hình ảnh sẵn sàng ngay khi bệnh nhân đến khoa cấp cứu.
Kíp trực Trung tâm Cấp cứu 115 kiểm tra các thiết bị chuẩn bị cấp cứu ngoại viện.
Sẽ hoàn thiện hệ thống cấp cứu ngoại viện
Giữ vai trò nòng cốt trong hệ thống cấp cứu ngoại viện, trung bình mỗi ngày, Trung tâm Cấp cứu 115 Khánh Hòa thực hiện cấp cứu ngoại viện từ 20-25 ca, trong đó có khoảng 5 ca đột quỵ. Tuy nhiên theo bác sĩ Thi, công tác cấp cứu đột quỵ ngoại viện hiện nay vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Thời gian đáp ứng ở một số khu vực còn chậm; mạng lưới cấp cứu ngoại viện chưa được phủ kín toàn tỉnh, đặc biệt là khu vực phía nam; công tác đào tạo chuyên sâu về nhận diện đột quỵ cho cán bộ y tế tuyến cơ sở còn hạn chế. Những “rào cản” này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tận dụng cửa sổ điều trị đột quỵ tại bệnh viện tuyến trên. “Cấp cứu đột quỵ ngoại viện là lĩnh vực đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ và chuyên sâu. Vì thế, để chất lượng cấp cứu đột quỵ ngoại viện đạt hiệu quả cao, cần tập trung vào các khâu then chốt như đào tạo nhận diện sớm, điều phối nhanh, vận chuyển đúng và phối hợp chặt chẽ với các bệnh viện có đơn vị đột quỵ. Đây là những nhiệm vụ cần được triển khai mạnh mẽ hơn trong thời gian tới, đặc biệt là trong năm 2026” - bác sĩ Thi nhấn mạnh.
Mỗi năm, cả nước ghi nhận khoảng 200.000 trường hợp đột quỵ, trung bình cứ 6 người thì có 1 người có nguy cơ mắc bệnh. Đáng lo ngại, những năm gần đây, tỷ lệ đột quỵ ở người trẻ có xu hướng gia tăng, chiếm khoảng 10 - 15% tổng số ca.
Bác sĩ chuyên khoa II Trịnh Ngọc Hiệp - Phó Giám đốc Sở Y tế cho biết: "Cấp cứu ngoại viện giữ vai trò hết sức quan trọng trong toàn bộ chuỗi cấp cứu, bởi hiệu quả xử trí ban đầu sẽ quyết định rất lớn đến kết quả điều trị, nhất là ở bệnh nhân đột quỵ. Hệ thống cấp cứu ngoại viện Khánh Hòa được thành lập sớm và hoạt động tương đối hiệu quả. Trong thời gian tới, Sở Y tế tiếp tục chỉ đạo hoàn thiện hệ thống, xây dựng mạng lưới vệ tinh, tăng cường trang thiết bị, đảm bảo mật độ xe cấp cứu phù hợp với quy mô dân số, rút ngắn tối đa thời gian tiếp cận người bệnh. Cùng với đó, đẩy mạnh đào tạo thực hành cho nhân viên cấp cứu, ứng dụng công nghệ thông tin trong điều phối, định vị xe cấp cứu và liên thông dữ liệu lâm sàng; chú trọng công tác truyền thông cộng đồng nhằm nâng cao nhận thức của người dân trong việc nhận biết sớm các dấu hiệu đột quỵ và gọi cấp cứu 115 kịp thời".
