Cấp thiết cùng giải bài toán dòng tiền cho doanh nghiệp
Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú đã nêu định hướng điều hành tín dụng của Ngân hàng Nhà nước những tháng cuối năm khi các ngân hàng đang đứng giữa 2 dòng nước, vừa phải đảm bảo an toàn nợ xấu, vừa phải tăng trưởng, hỗ trợ doanh nghiệp
Tại hội thảo "Tăng cường khả năng tiếp cận và hấp thụ vốn của khu vực doanh nghiệp: Khó khăn, thách thức và quyết tâm" ở Hà Nội sáng 22-8, bà Phạm Thị Ngọc Thủy, Giám đốc điều hành Văn phòng Ban nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân, Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng, cho biết qua phân tích số liệu của hơn 1.500 doanh nghiệp (DN), bài toán dòng tiền vẫn là câu chuyện cấp bách nhất hiện nay.
Đại diện các hiệp hội, chuyên gia trao đổi tại hội thảo "Tăng cường khả năng tiếp cận và hấp thụ vốn của khu vực doanh nghiệp: Khó khăn, thách thức và quyết tâm" ở Hà Nội.
Nguyên nhân vì tổng cầu giảm, tích lũy đã chi tiêu trong dịch COVID-19 hết, câu chuyện tiếp cận vốn rất khó khăn.
Trong giai đoạn cuối năm này, có 2 nhóm vấn đề trọng tâm. Thứ nhất, tiếp tục những kiến nghị để cải thiện dòng tiền và chi phí cho DN, đây là bài toán bức thiết nhất hiện nay. "Ví dụ về vấn đề hoàn thuế, riêng nhóm ngành gỗ đã có tới 6.100 tỉ đồng đang đọng ở hoàn thuế, có gần 10 ngành cũng đang có tiếng kêu tương tự"- bà Thủy nói.
Nhóm thứ 2 là làm thế nào để môi trường đầu tư, kinh doanh tới đây phải thích ứng với các yêu cầu mới về giảm phát thải và chuyển đổi xanh.
Theo Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Đào Minh Tú, chưa bao giờ điều hành chính sách tiền tệ khó khăn như hiện nay. Trong khi các nước vẫn đang thắt chặt tiền tệ thì chúng ta giảm lãi suất, nới lỏng tiền tệ. Đến nay nhiều khoản nợ giãn hoãn từ dịch COVID-19 chưa xong, chúng ta lại tiếp tục giãn hoãn cho nhiều khoản nợ khác.
Phó Thống đốc Thường trực cho biết thời gian qua ngành ngân hàng đã có nhiều nỗ lực để hỗ trợ các DN. NHNN đã có 4 lần hạ lãi suất điều hành, có các công cụ để hỗ trợ thanh khoản cho các ngân hàng thương mại. Các ngân hàng cũng đã tích cực giảm lãi suất cho vay, tiết giảm chi phí, có tín dụng ưu đãi cho các DN.
Hiện nay, nếu không tạo điều kiện cho tín dụng thì sẽ khó có tăng trưởng. Nhưng Phó Thống đốc Thường trực cũng bày tỏ lo ngại nếu "tháo" điều kiện tăng trưởng tín dụng thì nợ xấu tăng lên, khiến "cục máu đông" nợ xấu vừa mới tạm thời được xử lý lại quay trở lại. "Nếu nợ xấu tăng, chúng ta lại rơi vào vòng luẩn quẩn, tạo ra ách tắc vốn cho nền kinh tế"- ông nói.
Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Đào Minh Tú phát biểu
Theo ông Tú, các ngân hàng đang đứng giữa 2 dòng nước, vừa phải đảm bảo an toàn nợ xấu, vừa phải tăng trưởng, chia sẻ, đồng hành, hỗ trợ DN cùng nhau vượt qua. Phó Thống đốc Thường trực đánh giá các ngân hàng đã có nhiều nỗ lực để hỗ trợ khách hàng. Thực tế, các ngân hàng không thể lỗ, nếu ngân hàng lỗ sẽ dẫn đến đổ vỡ, kéo theo cả hệ thống khó khăn. Ngân hàng rất khác với DN. Ngân hàng chỉ lãi ít lãi nhiều, chứ không thể lỗ. Không chỉ Việt Nam mà các nước cũng vậy.
Định hướng của NHNN những tháng cuối năm là sẽ tiếp tục điều hành tín dụng theo đúng mục tiêu, định hướng đã đề ra; đồng thời triển khai các giải pháp tháo gỡ khó khăn, tăng cường khả năng tiếp cận và hấp thụ vốn tín dụng của người dân, DN, đáp ứng yêu cầu phục hồi và phát triển kinh tế.
Tốc độ của quyết định hành chính quá chậm
Ông Đậu Anh Tuấn, Phó tổng thư ký, Trưởng ban pháp chế Liên đoàn thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI), nhấn mạnh vấn đề lớn nhất DN gặp phải hiện nay là ở sự đồng bộ trong chính sách và thực thi chính sách.
Về sự đồng bộ, trong khi Chính phủ và NHNN quyết liệt kéo mặt bằng lãi suất xuống, thì ở đâu đó, ở nhiều ngành khác có những chính sách làm chi phí kinh doanh tăng lên.
Ví dụ vấn đề hoàn thuế, nếu một DN xuất khẩu mà đọng vốn hàng chục tỉ đồng, thậm chí hàng trăm tỉ thì chắc chắn ảnh hưởng rất nhiều đến hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đây không phải là trường hợp hãn hữu của một vài DN mà rất nhiều ngành hàng, đặc biệt là ngành hàng xuất khẩu, như nông sản.
Ông Tuấn nhấn mạnh hiện tại tốc độ của quyết định hành chính quá chậm so với quyết định kinh doanh. Rất nhiều dự án đầu tư kéo dài hàng năm trời, nhiều nhà máy chưa thể đưa vào hoạt động theo đúng kế hoạch vì trục trặc ở khâu này, khó ở khâu khác.
"Nhiều DN "kêu" khó khăn nhất là phải chờ đợi các quyết định hành chính mà không biết chờ đến lúc nào. Cần sự đồng bộ chính sách của nhiều ngành để đẩy nhanh tốc độ của quyết định hành chính"- ông Tuấn nêu kiến nghị
Vấn đề thứ hai là thực thi chính sách. Ông Tuấn khẳng định chúng ta có chính sách tốt nhưng nếu thực thi không nhanh, không mạnh, không tốt thì chắc chắn hiệu ứng của chính sách sẽ bị giảm đi nhiều.
"Vấn đề môi trường kinh doanh hơn lúc nào cần đẩy nhanh. Có những vấn đề chúng ta không thể kiểm soát được như tổng cầu của thế giới, suy giảm kinh tế thế giới; nhưng điều chúng ta có thể kiểm soát được là tổ chức thực thi các chính sách ở trong nước giúp thúc đẩy sự hồi phục của kinh tế, tạo điều kiện cho sự trở lại mạnh mẽ của các DN, các nhà đầu tư"- ông Tuấn tha thiết
