Câu chuyện Áo dài phụ nữ Việt Nam đi qua khói lửa chiến tranh
Không chỉ là trang phục truyền thống, áo dài còn là chứng nhân cho lòng yêu nước, sự kiên cường và những đóng góp thầm lặng nhưng vĩ đại của phụ nữ Việt Nam trong công cuộc đấu tranh giành độc lập, bảo vệ Tổ quốc.
Hơn 100 hình ảnh về “Áo dài phụ nữ Việt Nam đi qua khói lửa chiến tranh”
Sáng 12.4, tại Bảo tàng Hà Nội (Nam Từ Liêm, Hà Nội) đã diễn ra lễ khai mạc triển lãm chuyên đề: "Áo dài phụ nữ Việt Nam đi qua khói lửa chiến tranh".

Hình ảnh tại Triển lãm
Triển lãm nhằm hướng tới kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30.4.1975 – 30.4.2025), Bảo tàng Hà Nội phối hợp với Bảo tàng Chứng tích chiến tranh; Công ty TNHH Mind Group tổ chức triển lãm chuyên đề “Áo dài phụ nữ Việt Nam đi qua khói lửa chiến tranh”.
Triển lãm trưng bày hơn 100 tài liệu hiện vật, hình ảnh, quý gồm những hình ảnh tà áo dài đã đồng hành cùng những người phụ nữ anh hùng trong chiến đấu trực diện với bom đạn chiến tranh, trong các diễn đàn, hội nghị quốc tế.

Câu chuyện về bà Nguyễn Thị Bình được kể tại Triển lãm
Các hiện vật được giới thiệu tại triển lãm đều gắn liền với nhiều tấm gương phụ nữ anh hùng trong thời chiến: Nhóm hiện vật của liệt sĩ Đặng Thùy Trâm, Dương Thị Quý, những lá đơn tình nguyện ra chiến trường, những lá thư thời chiến hay những kỷ vật nhuốm màu ký ức thời gian…
Triển lãm không chỉ tôn vinh vẻ đẹp văn hóa của tà áo dài mà còn khắc họa chân dung những người mẹ, người chị đã hiến dâng tuổi xuân, trí tuệ và cả sự hy sinh thầm lặng cho đất nước. Mỗi bức ảnh, mỗi hiện vật trưng bày triển lãm là một câu chuyện sống động về lòng yêu nước và tinh thần bất khuất của phụ nữ Việt Nam.

Giai đoạn từ 1954 -1975, các phong trào yêu nước của học sinh, sinh viên tại miền Nam diễn ra mạnh mẽ và liên tục bị chính quyền đàn áp. Trong số này có cuộc biểu tình tháng 11 năm 1964, gây chú ý ở cái chết của học sinh Lê Văn Ngọc. Đám tang Lê Văn Ngọc sau đó đã kéo theo hàng ngàn người tham gia, đông đảo trong đó là các học sinh, sinh viên.
Những học sinh, sinh viên tiêu biểu khi ấy có các bà Hứa Kim Anh, Nguyễn Thị Cúc, Lê Thị Sáu, Trần Thị Lan, Nguyễn Thị Phi Vân… vẫn mặc áo dài làm nhiệm vụ. Bà Hứa Kim Anh khi đó đã phụ trách mua quan tài và bảo vệ quan tài Lê Văn Ngọc. Bà Nguyễn Thị Cúc, một học sinh trong trường Gia Long khi đó, đã buộc áo vạt để trèo tường thoát ra ngoài, tham gia và góp sức cho đám tang…
Đó cũng là những câu chuyện về nữ luật sư Ngô Bá Thành và phong trào "Phụ nữ đòi quyền sống" năm 1970. Phong trào này kêu gọi phụ nữ lên tiếng yêu cầu cải thiện chế độ lao tù và quyền sống cho gia đình, bản thân.

Người phụ nữ Việt Nam trong tà áo dài qua các thời kỳ lịch sử

Trong phần lớn thời gian hoạt động, luật sư Ngô Bá Thành thường xuyên mặc áo dài. Bà có tài diễn thuyết, thường diện áo dài đi vận động các tầng lớp công - nông dân đến tiểu thương, trí thức tham gia phản đối cuộc xâm lược của Mỹ tại Việt Nam.
Hay đó còn là tà áo dài của các nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình và Nguyễn Thị Định trong nhiều hoạt động chính trị, ngoại giao bấy giờ.
Công chúng cũng được thấy "bản lĩnh" của người phụ nữ Việt trong chiếc áo dài qua những hình ảnh bà Nguyễn Thị Bình đến thăm nước Cộng hòa Dân chủ Đức (1967), trên bàn đàm phán ngày ký Hiệp định Paris (27.1.1973) hay khi chụp cùng bà Nguyễn Thị Định, luật sư Ngô Bá Thành tại kỳ họp Quốc hội khóa VI (1976) tại Việt Nam…

Phát biểu khai mạc triển lãm, ông Đặng Văn Biểu, Phó Giám đốc Bảo tàng Hà Nội, nhấn mạnh: "Không chỉ in dấu như một nét đẹp văn hóa, vẻ đẹp tinh tế của một trang phục, áo dài còn lưu giữ những câu chuyện lịch sử, tình yêu, và mang ý nghĩa khát vọng sâu sắc về lịch sử và tinh thần dân tộc".
Ông hy vọng triển lãm sẽ góp phần truyền tải tới công chúng thông điệp: Hãy trân trọng, giữ gìn, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa áo dài Việt Nam bởi "thoáng thấy áo dài bay trên đường phố, sẽ thấy tâm hồn quê hương ở đó".

Công chúng tham quan Triển lãm
Áo dài ngày hôm nay đã, đang và sẽ mãi mãi là một trong những biểu tượng đẹp trong giá trị văn hóa truyền thống, thể hiện sức sống mãnh liệt, bản lĩnh và tinh thần của dân tộc Việt Nam qua các giai đoạn lịch sử.
Qua triển lãm, giúp thế hệ hôm nay hiểu sâu sắc hơn về những đóng góp to lớn của phụ nữ Việt Nam trong lịch sử đấu tranh bảo vệ Tổ quốc, đồng thời tôn vinh giá trị văn hóa của tà áo dài - biểu tượng trường tồn của dân tộc.
Triển lãm mở cửa phục vụ công chúng từ ngày 12.4.2025 đến hết ngày 4.5.2025 tại Bảo tàng Hà Nội.