Cầu Vồng Tuổi thơ: Nhịp cầu kết nối văn hóa với trẻ em Việt Nam ở nước ngoài

Ấn phẩm Cầu Vồng Tuổi thơ được sử dụng như học liệu trong tiết học tiếng Việt (môn ngoại ngữ) của các học sinh Đài Loan tại trường tiểu học.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, ngày càng nhiều trẻ em Việt Nam theo gia đình sinh sống và học tập tại nước ngoài. Lớn lên trong môi trường đa ngôn ngữ, đa văn hóa, các em có nhiều cơ hội tiếp cận tri thức hiện đại, song cũng đối diện với một thách thức không nhỏ: giữ gìn tiếng Việt và sợi dây gắn kết với quê hương. Việc tìm kiếm và chọn lựa sách báo vừa gần gũi, vừa hiệu quả để nuôi dưỡng ngôn ngữ mẹ đẻ cho con em mình luôn là ưu tiên của nhiều gia đình kiều bào.

Từ thực tiễn đó, nhân Khóa tập huấn giảng dạy tiếng Việt cho giáo viên người Việt Nam ở nước ngoài diễn ra từ ngày 13/8 - 28/8/2025 tại Hà Nội, Báo Giáo dục và Thời đại, ấn phẩm Cầu Vồng Tuổi thơ đã triển khai hoạt động trao tặng ấn phẩm Cầu Vồng Tuổi thơ và ấn phẩm Cầu Vồng tới các học sinh Việt Nam đang học tập tại Lào (Savanakhet, Viêng Chăn), Đài Loan (Đài Bắc, Tân Trúc), Hà Lan, Nga, Ba Lan, Úc (Perth), Hàn Quốc, Singapore, Slovakia, Hong Kong và Thái Lan. Hoạt động không chỉ mang ý nghĩa hỗ trợ học tiếng Việt, mà còn góp phần tạo dựng một “nhịp cầu kết nối văn hóa”, giúp trẻ em kiều bào giữ gìn căn tính Việt, đồng thời mở ra cơ hội giao lưu, thấu hiểu giữa trẻ em Việt Nam và bạn bè quốc tế.

Cầu Vồng Tuổi thơ - hơn cả một ấn phẩm thiếu nhi

Khác với nhiều tài liệu học tập khô cứng, Ấn phẩm Cầu Vồng Tuổi thơ, dành riêng cho học sinh tiểu học, được xây dựng với mục tiêu nâng cao kiến thức, kĩ năng, phát triển tư duy giáo dục, rèn luyện nhân cách và hoàn thiện bản thân, giúp các em tăng khả năng giao tiếp và trau dồi tình yêu thương. Thông qua các chuyên mục giàu bản sắc dân tộc như “Đất nước gấm hoa”, “Cầu Vồng Kết nối” - chuyên mục bằng tiếng Anh, các em từng bước hiểu hơn, yêu hơn đất nước, con người Việt Nam, đồng thời mở rộng kết nối, khám phá thế giới xung quanh.

Chính sự gần gũi ấy giúp Cầu Vồng Tuổi thơ không chỉ dành riêng cho trẻ em tại Việt Nam, mà còn trở thành ấn phẩm để trẻ em Việt Nam tại nước ngoài và bạn bè quốc tế có thể cùng đọc, cùng khám phá văn hóa Việt. Qua từng câu chữ, hình ảnh, tiếng Việt hiện lên không xa lạ, mà thân thiện, giàu cảm xúc, khơi gợi sự tò mò và yêu thích ở người đọc nhỏ tuổi.

Từ Hà Lan: Khi tiếng Việt được gìn giữ bằng tình yêu và sự bền bỉ

Tại Hà Lan, nơi tiếng Việt được xem là một ngôn ngữ khó đối với trẻ em kiều bào, ấn phẩm Cầu Vồng và Cầu Vồng Tuổi thơ được nhiều giáo viên và phụ huynh coi là nguồn động viên tinh thần quý giá. Cô Nguyễn Thị Lan Hương (hiện đang sống ở La Hay (The Hague), Hà Lan), Chủ tịch Hội Phụ nữ Việt Nam tại Hà Lan, đồng thời là người sáng lập Trung tâm Tiếng Việt Tulip với tâm huyết gìn giữ và lan tỏa tiếng Việt ở nước ngoài, hiện cũng là Phó Tổng Thư ký Mạng lưới giáo viên giảng dạy tiếng Việt toàn cầu, chia sẻ: “Sách dành cho trẻ em mà có màu sắc đẹp, cốt truyện và nhân vật gần gũi thì các con rất thích. Có những gia đình tôi đi cả 100-150km mang sách đến để đọc cùng các bé, để xem các con cảm nhận thế nào về tiếng Việt.”

Các em nhỏ kiều bào biết thêm về truyền thống đón Trung thu tại Việt Nam qua bài thơ tiếng Việt ngắn gọn, dễ hiểu trên ấn phẩm Cầu Vồng.

Theo cô Lan Hương, ấn phẩm Cầu Vồng và ấn phẩm Cầu Vồng Tuổi thơ là nguồn tư liệu quý báu để giáo viên tổ chức các buổi giao lưu học tiếng Việt thông qua trải nghiệm: trẻ nhỏ tô màu, vẽ, nối hình; trẻ lớn đọc truyện, trả lời câu hỏi. “Các con rất hào hứng. Mỗi độ tuổi đều có cách tiếp cận riêng, nhưng điểm chung là các con không bị áp lực học, mà học trong niềm vui,” cô cho biết.

Đặc biệt, dù Trung thu đã qua, cô Lan Hương vẫn tổ chức các buổi học - chơi theo chủ đề Trung thu từ nội dung trong ấn phẩm. “Ấn phẩm in đẹp, chữ to vừa phải, rất phù hợp cho các bé mới học chữ. Những quyển như thế này nên có trong tủ sách của mỗi gia đình, vì các con không chỉ đọc một lần mà còn chơi, còn làm đi làm lại” cô nhận xét.

Theo cô giáo, mỗi cuốn Cầu Vồng Tuổi thơ là một chủ đề đáng yêu, “chán đọc thì chơi, chơi mà vẫn học”. Ngay cả trẻ 3-4 tuổi cũng bị thu hút, sà vào vẽ, tô màu. Sách không chỉ để đọc, mà để sống cùng tuổi thơ, cô Lan Hương tâm niệm.

Hoạt động giao lưu và thực hành tiếng Việt qua chủ đề Trung Thu do cô Nguyễn Thị Lan Hương, người sáng lập Trung tâm Tiếng Việt Tulip (Hà Lan) tổ chức.

Cô cũng kỳ vọng trong tương lai, ấn phẩm có thể tích hợp thêm nhiều nội dung số, mã QR hay công nghệ AI để trẻ em kiều bào có nhiều cơ hội “nghe - xem - tương tác”, từ đó hứng thú hơn với việc học tiếng Việt.

Từ Đài Loan: Tiếng Việt trở thành nhịp cầu văn hóa trong trường học

Tại Đài Loan, tiếng Việt không chỉ dành cho con em người Việt mà còn được nhiều học sinh bản địa lựa chọn như một môn ngoại ngữ. Cô Trần Hương Mai (hiện đang sống tại Khu Đông, Thành phố Tân Trúc, Đài Loan), giáo viên dạy tiếng Việt bậc Tiểu học và Trung học cơ sở tại các trường học ở Đài Loan, cho biết: “Học sinh người Đài Loan đăng ký học tiếng Việt vì các em yêu thích văn hóa và ẩm thực Việt Nam. Đây là môn học chính thức, có thi học kỳ và tính điểm như các môn khác.”

Các em học sinh trường Tiểu học Nội Hồ, khu Hương Sơn, thành phố Tân Trúc, Đài Loan, thực hành tiếng Việt qua các câu chuyện, trò chơi tương tác trên ấn phẩm Cầu Vồng Tuổi thơ.

Trong bối cảnh đó, những ấn phẩm như Cầu Vồng Tuổi thơ trở thành nguồn tư liệu sinh động, giúp học sinh tiếp cận tiếng Việt không chỉ qua ngữ pháp, từ vựng, mà qua câu chuyện, hình ảnh và đời sống văn hóa. Qua từng trang báo, tiếng Việt hiện lên như một ngôn ngữ sống động, gắn với con người và văn hóa cụ thể, từ đó tạo động lực học tập bền vững cho học sinh.

Từ Lào: Gắn kết trong mối quan hệ hữu nghị đặc biệt

Trong bối cảnh mối quan hệ hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Lào luôn được các lãnh đạo và nhân dân hai nước gìn giữ, vun đắp, giáo dục đóng vai trò nền tảng trong việc trao truyền những giá trị tốt đẹp ấy cho thế hệ trẻ. Ở lứa tuổi mầm non và tiểu học, khi nhận thức và cảm xúc của trẻ còn mang tính tự nhiên, trong sáng, những ấn phẩm thiếu nhi giàu bản sắc như Cầu Vồng Tuổi thơ trở thành phương tiện gần gũi để đưa văn hóa Việt đến với các em một cách nhẹ nhàng, không áp đặt.

Cô Nguyễn Thị Chinh, giáo viên Trường Tonka (Viêng Chăn, Lào) chia sẻ: “Việc giảng dạy tiếng Việt cho các em học sinh góp phần nuôi dưỡng tình cảm với văn hóa Việt, đồng thời gìn giữ, phát huy văn hóa Việt Nam và thắt chặt hơn nữa quan hệ hữu nghị đặc biệt giữa hai dân tộc.”

Các học sinh Trường Tonka (Viêng Chăn, Lào) hào hứng đọc ấn phẩm Cầu Vồng Tuổi thơ.

Thông qua câu chuyện, hình ảnh, trò chơi và những nét sinh hoạt quen thuộc của đời sống tại Việt Nam, ấn phẩm giúp trẻ em tại Lào, cả con em người Việt lẫn học sinh bản địa được làm quen với tiếng Việt và văn hóa Việt trong tinh thần cởi mở, thân thiện. Quan trọng hơn, từ những trải nghiệm đọc - chơi - khám phá ấy, tình cảm yêu mến, sự đồng cảm và hiểu biết lẫn nhau giữa hai nền văn hóa được hình thành từ sớm, tạo nên những “hạt mầm” bền vững cho mối quan hệ hữu nghị Việt Nam - Lào trong tương lai.

Thư viện Cầu Vồng tại Singapore: Không gian nuôi dưỡng cội nguồn văn hóa

Tại Singapore, thông qua Vietnam Chamber of Commerce – VietCham Singapore, hoạt động xây dựng Thư viện Cầu Vồng sẽ được triển khai tại trụ sở Hiệp hội Người Việt Nam tại Singapore (Vietnamese Association in Singapore - V.A.S) trong tháng 01/2026. Từ những ấn phẩm Cầu Vồng Tuổi thơ được trao tặng, mô hình “Thư viện Cầu Vồng” được hình thành như một không gian văn hóa dành cho cộng đồng người Việt, đặc biệt là trẻ em sinh sống và học tập tại đây.

VietCham Singapore, Hiệp hội Người Việt Nam tại Singapore và Ban biên tập Ấn phẩm Cầu Vồng Tuổi thơ chính thức thống nhất kế hoạch thành lập “Thư viện Cầu Vồng” tại Hiệp hội người Việt tại Singapore.

Thư viện không chỉ là nơi lưu giữ sách báo tiếng Việt, mà còn trở thành điểm gặp gỡ, sinh hoạt chung của các gia đình kiều bào, nơi việc làm quen, duy trì và lan tỏa tiếng Việt được ưu tiên hàng đầu. Thông qua những trang báo nhiều màu sắc, nội dung gần gũi với tuổi thơ, các em nhỏ có cơ hội tiếp cận tiếng Việt một cách tự nhiên, gắn với hình ảnh quê hương, phong tục và đời sống văn hóa Việt Nam.

Từ không gian đọc sách chung ấy, tình yêu tiếng Việt và sự gắn bó với cội nguồn được khơi gợi, nuôi dưỡng từng ngày, góp phần giúp thế hệ trẻ em Việt Nam tại Singapore giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc trong môi trường hội nhập quốc tế.

Nhịp cầu vươn xa và hy vọng

Từ Lào, Đài Loan, Singapore đến Hà Lan và nhiều quốc gia châu Âu, Cầu Vồng Tuổi thơ ngày càng khẳng định giá trị vượt ra ngoài khuôn khổ một ấn phẩm thiếu nhi. Những trang ấn phẩm giản dị đã trở thành phương tiện kết nối, góp phần gìn giữ tiếng Việt, lan tỏa văn hóa và nuôi dưỡng sự gắn bó giữa trẻ em Việt Nam với bạn bè quốc tế.

Mỗi ấn phẩm được trao đi mang theo một thông điệp bền bỉ: dù sinh sống ở đâu, trẻ em Việt Nam vẫn có cơ hội chạm vào tiếng mẹ đẻ, cảm nhận hơi thở quê hương và nuôi dưỡng niềm tự hào về nguồn cội. Từ những trải nghiệm đọc, chơi và khám phá ấy, tình yêu Việt Nam được hình thành tự nhiên, âm thầm lớn lên cùng các em.

Trong thời gian tới, Báo Giáo dục và Thời đại, ấn phẩm Cầu Vồng Tuổi thơ sẽ tiếp tục mở rộng các hoạt động kết nối, đưa những giá trị tốt đẹp của văn hóa Việt đến với trẻ em người Việt ở nước ngoài và bạn bè quốc tế.