Cây xanh và cao tốc

Cụ thể, khoảng 9h20 ngày 15/9, trên cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình, xe 9 chỗ chạy với tốc độ hơn 90km/h, khi đến nút giao Phú Thứ (Ninh Bình) thì tông vào xe bồn tưới cây ở dải phân cách khiến lật nghiêng. Một xe bán tải không kịp phanh, đâm tiếp vào xe khách 9 chỗ. Để tránh va chạm, một xe khách 45 chỗ phải đánh lái lao xuống đường gom. Tai nạn liên hoàn khiến 8 người bị thương.

Clip hành trình ghi lại cho thấy xe 9 chỗ có dấu hiệu không chú ý quan sát, không giữ tốc độ và khoảng cách an toàn. Xe bồn tưới cây đi ở làn ngoài cùng bên trái cũng có dấu hiệu không thực hiện cảnh báo an toàn đúng quy định.

Sau tai nạn, một số ý kiến cho rằng cần loại bỏ cây xanh ở dải phân cách cao tốc, chỉ dùng lưới chống chói. Luồng quan điểm này cho rằng cây xanh trồng giữa cao tốc tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, khi xe chăm sóc cây phải đi làn ngoài cùng bên trái để tưới cây hay cắt tỉa, dễ phát sinh va chạm. Cũng theo luồng quan điểm này, cây trồng cần cách xa cao tốc để tránh nguy hiểm khi xảy ra tình huống mưa bão làm đổ, gãy cây.

Tuy nhiên, nhiều quan điểm khác cho rằng ý kiến này là chưa phù hợp. Hiện có nhiều tuyến cao tốc trồng cây xanh ở dải phân cách như Pháp Vân - Cầu Giẽ - Ninh Bình, Nội Bài - Lào Cai, đại lộ Thăng Long, Hà Nội - Bắc Giang, Hà Nội - Thái Nguyên, TP HCM - Long Thành, Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh... Đây đều là các cao tốc có quy mô 4 - 6 làn xe, có làn dừng khẩn cấp, được thiết kế dải phân cách giữa có đất trồng cây, có rào chắn cây tránh ngã, đổ ngăn lá rơi và các loại cây đều là dạng cây lúp xúp.

Ưu điểm của cây xanh trên cao tốc là dẫn hướng cho phương tiện ngoài các biển báo trên đường, ngăn bụi và ánh sáng đèn pha xe ngược chiều, giúp tài xế quan sát an toàn vào ban đêm, giúp tài xế mát mắt; tạo cảnh quan, bảo vệ môi trường, tạo tâm lý thoải mái cho người đi trên đường.

Trong khi đó, với một số đoạn tuyến cao tốc hiện đang xây dựng và đưa vào khai thác gần đây xu hướng chủ yếu là lắp lưới chống chói, một phần vì không được thiết kế dải phân cách có đất trồng cây, tiết kiệm đất, tiết kiệm chi phí duy tu.

Vụ tai nạn liên quan xe bồn tưới nước là rất đáng tiếc, song chưa đủ cơ sở khoa học vững chắc để khẳng định nguy cơ mất an toàn giao thông từ trồng cây xanh trên cao tốc. Tại những tuyến cao tốc có mặt đường rộng, dải phân cách rộng, cần tiếp tục duy trì cây xanh, tạo cảnh quan, tránh gây lãng phí đất và chi phí đã đầu tư. Tuy nhiên, các đơn vị quản lý cần tưới cây trên cao tốc chỉ vào giờ cao điểm; ngoài đèn tín hiệu cảnh báo, còi ủ lắp trên xe bồn, buộc phải có xe hộ tống cảnh báo di động chạy phía sau xe bồn để cảnh giới cho phương tiện khác. Về nguyên tắc, trồng cây xanh mang lại nhiều lợi ích và kết hợp giải pháp an toàn sẽ hiệu quả hơn là loại bỏ hoàn toàn.

Bùi Chánh Yên