CH Chad: AU kêu gọi khôi phục chế độ dân sự, LHQ nỗ lực giảm căng thẳng

Ngày 23/4, Liên minh châu Phi (AU) kêu gọi khôi phục chế độ dân sự sớm nhất có thể ở CH Chad, nơi Tướng Mahamat Idriss Deby đã lên nắm quyền trong tuần này sau cái chết của cha ông, cố Tổng thống Idriss Deby Itno.

Cố Tổng thống CH Chad Idriss Deby Itno và con trai Mahamat Idriss Deby. (Nguồn: AFP)

Trước đó, ngày 22/4, Hội đồng An ninh và hòa bình của AU đã họp để thảo luận về tình hình CH Chad và đưa ra quyết định liên quan sau lễ tang cố Tổng thống Deby.

Trong một tuyên bố, Hội đồng An ninh và hòa bình AU gồm 15 thành viên, phụ trách các vấn đề hòa bình và an ninh ở châu Phi, đã bày tỏ "quan ngại sâu sắc" về việc thành lập một hội đồng quân sự do con trai của cố Tổng thống Idriss Deby đứng đầu.

Ông Idriss Deby Itno, người lãnh đạo CH Chad trong suốt 30 năm qua, đã bị bắn trọng thương và tử vong khi đang chỉ huy quân đội chống lại quân nổi dậy ở phía Bắc của nước này. Chính quyền của ông Idriss Deby được các nước phương Tây, đặc biệt là Pháp, coi là một đối tác thiết yếu trong cuộc chiến chống lại các phần tử thánh chiến ở khu vực Sahel.

Tang lễ của ông được tổ chức tại thủ đô N'Djamena từ ngày 23/4 theo nghi thức quốc tang kéo dài 14 ngày, với sự hiện diện của hàng chục nguyên thủ quốc gia, trong đó có Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, người đã kêu gọi chính phủ mới thúc đẩy "ổn định, hòa nhập, đối thoại, chuyển đổi dân chủ".

Hội đồng An ninh và hòa bình của AU mong muốn các lực lượng an ninh của CH Chad tôn trọng trật tự và các quy định của Hiến pháp, đồng thời nhanh chóng bắt tay vào quá trình khôi phục trật tự hiến pháp và bàn giao quyền lực chính trị cho các cơ quan dân sự.

AU cũng đề nghị tổ chức một cuộc đối thoại toàn diện quốc gia, sau chuyến thị sát của phái đoàn Ủy ban AU, do cựu Thủ tướng CH Chad Moussa Faki Mahamat dẫn đầu.

Liên minh khẳng định các điều kiện trên thực địa đang gây ra mối đe dọa tiềm tàng đối với CH Chad, các nước láng giềng và toàn bộ châu lục.

Cùng ngày, ông Stephan Dujarric, người phát ngôn của Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) cho biết, đặc phái viên của LHQ tại CH Trung Phi Francois Lounceny Fall sẽ ở lại CH Chad sau khi dự lễ tang của cố Tổng thống Idriss Deby.

Động thái của ông Fall là một trong những nỗ lực nhằm giúp giảm căng thẳng và ngăn chặn bạo lực tiếp tục ở quốc gia vùng Sahel.

Theo ông Dujarric, LHQ đang làm việc với AU để tìm cách giảm leo thang căng thẳng tại CH Chad, kêu gọi tất cả các bên giữ bình tĩnh, tránh mọi hành vi bạo lực có thể gây hại cho thường dân.

Nhóm phiến quân Mặt trận vì sự thay đổi và hòa hợp của CH Chad (FACT), từ Libya tràn xuống CH Chad và tuyên bố sẽ tiếp tục thực hiện các cuộc tấn công.

Quốc hội và Chính phủ CH Chad đã bị giải thể, cho phép Tướng Mahamat nắm toàn bộ quyền lực. Ông cam kết sẽ tổ chức các cuộc bầu cử tự do và dân chủ sau giai đoạn chuyển đổi kéo dài 18 tháng. Giai đoạn này có thể được gia hạn một lần.

(theo AFP)