Chậm khắc phục sai sót trong chuyển mục đích sử dụng đất tại UBND huyện Cư M'Gar

Căn nhà của gia đình ông Trịnh Xuân Nha, tại đồi Cư H’lâm, thị trấn Ea Pốk ngày càng xuống cấp nhưng chính quyền địa phương không cho sửa chữa, cơi nới.

Giữa năm 2018, mặc dù đất tại khu vực phía tây đồi Cư H’lâm thuộc thôn Quyết Thắng, thị trấn Ea Pốk, huyện Cư M’Gar, tỉnh Đắk Lắk đang được quy hoạch đất văn hóa, nhưng UBND huyện Cư M’Gar vẫn căn cứ kế hoạch sử dụng đất, cho phép các hộ dân có đất tại khu vực này được chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở đô thị.

Theo đó, có khoảng chín hộ dân có đất ở đây, người thì bán rẫy cà-phê, bán đất nơi khác, người thì vay mượn để nộp tiền sử dụng đất. Tuy nhiên, chỉ ít tháng sau UBND huyện lại ban hành quyết định thu hồi và hủy bỏ quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đã ban hành trước đó, vì lý do khu vực này đang quy hoạch đất văn hóa. Việc làm tắc trách của UBND huyện Cư M’Gar gây thiệt hại cho người dân, nhưng đến nay đã hơn hai năm trôi qua vẫn chưa giải quyết khiến họ hết sức bức xúc.

Chuyển đổi sang đất ở trên đất quy hoạch văn hóa

Dẫn chúng tôi đi thăm diện tích đất của mình nằm ngay mặt đường tỉnh lộ 8, ông Trịnh Xuân Nha, ở thôn Quyết Thắng cho biết: Trước đây ông làm công nhân của Nông trường cà-phê Ea Pốk (nay là Công ty cổ phần cà-phê Ea Pốk), đến năm 1989 thì nghỉ việc theo chế độ 176-HĐBT và mua lại đất của các công nhân nghỉ việc với diện tích 8.300 m2 tại khu vực phía tây đồi Cư H’lâm nay thuộc thôn Quyết Thắng, thị trấn Ea Pốk. Đến năm 1993, ông làm nhà ở trên diện tích đất này. Năm 2017, diện tích đất của ông được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) nông nghiệp. Đến khoảng giữa năm 2018, ông làm đơn xin chuyển đổi mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở với diện tích 600 m2 chia làm sáu lô đất (bình quân một lô đất có 100 m2 đất ở) để chia cho các con ông và sau đó các cơ quan chức năng của huyện Cư M’Gar phối hợp UBND thị trấn Ea Pốk về xác minh đủ điều kiện để chuyển sang đất ở. Trong sáu lô đất xin chuyển đổi, ông đã đóng tiền chuyển đổi mục đích sử dụng đất được bốn lô với tổng số tiền gần 540 triệu đồng. Để có tiền đóng, gia đình ông phải bán ba lô đất tại thôn Toàn Thắng, thị trấn Ea Pốk. Đến ngày 19-6-2018, UBND huyện Cư M’Gar ban hành Quyết định số 621/QĐ-UBND cho phép gia đình ông được chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở đô thị với diện tích 100 m2 tại thửa đất số 356, tờ bản đồ số 10 tại thị trấn Ea Pốk. Giá tính tiền sử dụng đất phải nộp là 600.000 đồng/m2. Tuy nhiên, đến ngày 3-10-2018, UBND huyện Cư M’Gar lại ban hành Quyết định số 1026/QĐ-UBND về việc thu hồi và hủy bỏ Quyết định 621/QĐ-UBND ngày 19-6-2018 của Chủ tịch UBND huyện với lý do: Căn cứ khoản 2, Điều 35 Luật Đất đai năm 2013 về nguyên tắc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất: “…quy hoạch sử dụng đất của cấp dưới phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất của cấp trên; kế hoạch sử dụng đất phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt…”. Đồng thời, UBND huyện Cư M’Gar cũng giao Chi cục Thuế huyện thực hiện hủy thông báo thuế và có văn bản hoàn trả số tiền mà gia đình ông đã thực hiện nghĩa vụ tài chính khiến gia đình ông hết sức bức xúc.

Tương tự, ông Nguyễn Trung Kiều, ở thôn Quyết Thắng trình bày: “Năm 1992, tôi có mua đất của ông Trịnh Xuân Nha với diện tích bề ngang (dọc theo tỉnh lộ 8 là 35 m và chiều sâu là 50 m, tổng cộng 1.750 m2 đất nông nghiệp tại khu đất phía tây đồi Cư H’lâm, thị trấn Ea Pốk. Năm 2018, tôi tách thửa đất ra thành ba lô và tặng cho con gái tôi là Nguyễn Thị Huệ, gồm hai lô, mỗi lô là 500 m2 và một lô là 750 m2, tất cả đều có GCNQSDĐ. Ngày 12-6-2018, UBND huyện Cư M’Gar ban hành ba quyết định số 585/QĐ-UBND, 586/QĐ-UBND và 584/QĐ-UBND cho phép bà Nguyễn Thị Huệ được chuyển đổi mỗi lô đất là 100 m2 từ đất nông nghiệp sang đất ở đô thị, với giá tiền sử dụng đất phải nộp là 1.500.000 đồng/m2, tổng cộng chuyển đổi 300 m2 với số tiền đã nộp là 480 triệu đồng. Đến ngày 2-7-2018, bà Nguyễn Thị Huệ đã lấy GCNQSDĐ tại thửa đất số 336, tờ bản đồ số 10 (22) với diện tích 525 m2, trong đó có 100 m2 đất ở đô thị, còn hai GCNQSDĐ khác chưa lấy về thì ngày 2-10-2018, UBND huyện Cư M’Gar ban hành Quyết định số 1023/QĐ-UBND và ngày 3-10-2018 tiếp tục ban hành hai Quyết định số 1024/QĐ-UBND và 1031/QĐ-UBND về việc thu hồi và hủy bỏ các Quyết định số 585/QĐ-UBND, 584/QĐ-UBND và 586/QĐ-UBND ngày 12-6-2018 về việc cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở đô thị. Lý do thu hồi và hủy là: Căn cứ khoản 2, Điều 35 Luật Đất đai năm 2013 về nguyên tắc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất:

“… quy hoạch sử dụng đất của cấp dưới phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất của cấp trên; kế hoạch sử dụng đất phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt…”. Đồng thời, UBND huyện cũng giao Chi cục Thuế huyện thực hiện hủy thông báo thuế và có văn bản hoàn trả số tiền mà con gái tôi là Nguyễn Thị Huệ đã thực hiện nghĩa vụ tài chính. Việc làm này của UBND huyện Cư M’Gar đã gây thiệt hại rất lớn cho gia đình chúng tôi, bởi thời điểm đó, để có số tiền 480 triệu đồng nộp tiền chuyển mục đích sử dụng đất, gia đình tôi phải bán 1,5 ha đất cà-phê. Thế nhưng đến nay, quyền lợi của gia đình chúng tôi thế nào UBND huyện vẫn chưa giải quyết mà cứ hứa hẹn hết lần này đến lần khác”.

Không chỉ ông Nha, ông Kiều mà bảy hộ dân khác có đất ở khu vực này đều lâm vào hoàn cảnh tương tự. Theo tìm hiểu của chúng tôi, khu vực phía tây đồi Cư H’lâm với diện tích khoảng 60 ha trước đây do Công ty cà-phê Ea Pốk quản lý. Đến năm 2011 được UBND tỉnh Đắk Lắk thu hồi giao cho UBND huyện Cư M’Gar quản lý theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, thời điểm này đã có một số hộ dân làm nhà ở. Đến giữa năm 2018, gia đình ông Trịnh Xuân Nha, ông Nguyễn Trung Kiều cùng một số gia đình khác, trong đó có cả cán bộ đang công tác tại UBND thị trấn Ea Pốk làm hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở đô thị. Căn cứ Quyết định số 3698/QĐ-UBND ngày 29-12-2017 của UBND tỉnh Đắk Lắk về việc phê duyệt kế hoạch sử dụng đất năm 2018 huyện Cư M’Gar thì vị trí khu vực phía tây đồi Cư H’lâm, thị trấn Ea Pốk được quy hoạch là đất ở nên trong tháng 4 và tháng 6-2018, UBND huyện Cư M’Gar đã ban hành các quyết định cho phép chín hộ dân với 11 thửa đất chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở đô thị. Tuy nhiên, ngày 6-7-2018, UBND thị trấn Ea Pốk đã có Văn bản số 168/UBND-VP báo cáo UBND huyện Cư M’Gar việc UBND huyện cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở đô thị trong khu đất quy hoạch 60 ha phía tây đồi Cư H’lâm là không phù hợp với quy hoạch chung xây dựng của thị trấn Ea Pốk tại Quyết định số 3775/QĐ-UBND ngày 23-12-2009 của UBND tỉnh Đắk Lắk. Đồng thời theo Quyết định số 839/QĐ-UBND ngày 25-4-2014 của UBND tỉnh Đắk Lắk về việc xét duyệt quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm đầu từ 2010 đến 2015 thì vị trí khu vực phía tây đồi Cư H’lâm, thị trấn Ea Pốk được quy hoạch là đất văn hóa. Bên cạnh đó, theo quy định tại khoản 2, Điều 35 Luật Đất đai năm 2013, việc lập kế hoạch sử dụng đất phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt. Do đó, việc cho chuyển mục đích sử dụng đất tại khu vực phía tây đồi Cư H’lâm của UBND huyện Cư M’Gar là không đúng theo quy định của Luật Đất đai năm 2013, do việc quy hoạch sử dụng đất điều chỉnh đến năm 2020, giai đoạn 2016-2020 chưa được UBND tỉnh Đắk Lắk phê duyệt và không phù hợp với quy hoạch xây dựng của thị trấn Ea Pốk đã được UBND tỉnh Đắk Lắk phê duyệt tại Quyết định số 3775/QĐ-UBND ngày 23-12-2009. Sau khi phát hiện sai sót này, UBND huyện Cư M’Gar đã ra quyết định thu hồi và hủy bỏ các quyết định cho chuyển đổi mục đích từ đất nông nghiệp sang đất ở đô thị của các hộ dân ở khu vực này. Việc làm sai quy định đó dẫn đến những hệ lụy mà tới nay vẫn chưa giải quyết được.

Cần sớm giải quyết để bảo đảm quyền lợi chính đáng cho người dân

Việc UBND huyện Cư M’Gar ra quyết định thu hồi và hủy bỏ các quyết định cho chuyển đổi mục đích từ đất nông nghiệp sang đất ở đô thị và yêu cầu Chi cục Thuế huyện hoàn trả lại số tiền người dân đã đóng, khiến quyền lợi của người dân bị ảnh hưởng lớn. Ông Trịnh Xuân Nha bức xúc: “Gia đình tôi đã bán hết đất nơi khác để đóng tiền chuyển mục đích sử dụng ở đây, nay số tiền trả lại quá nhỏ so với giá trị các lô đất mà tôi đã bán nên tôi không nhận lại tiền mà yêu cầu UBND huyện giải quyết thỏa đáng quyền lợi cho gia đình tôi, bởi UBND huyện làm sai chứ người dân chúng tôi không sai. Không những vậy, gia đình tôi làm nhà tạm ở đây từ năm 1993 đến nay, nay căn nhà đã xuống cấp, hư hỏng, mùa này thì nóng bức, mùa mưa nước dột nhưng chính quyền địa phương không cho sửa chữa, cơi nới khiến cuộc sống thêm cực khổ. Thêm vào đó, GCNQSDĐ hiện đang nằm ở Văn phòng Đăng ký đất đai của huyện, chúng tôi không thể dùng thế chấp vay vốn ngân hàng để làm ăn, gây thiệt hại đủ bề. Mặc dù trong thời gian qua, chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị lên UBND huyện sớm giải quyết bảo đảm quyền lợi cho người dân chúng tôi nhưng UBND huyện cứ hẹn đi hẹn lại mà không giải quyết”. Bà Nguyễn Thị Huệ ở tổ dân phố Quyết Tiến, thị trấn Ea Pốk, chủ thửa đất số 336, tờ bản đồ số 10 tại khu vực phía tây đồi Cư H’lâm bức xúc: “Tháng 6-2018, sau khi UBND huyện Cư M’Gar cho phép gia đình tôi chuyển đổi 100 m2 từ đất nông nghiệp sang đất ở đô thị, đến tháng 10-2018, tôi có xây dựng hai quán nhỏ, mỗi quán có diện tích 50 m2 trên diện tích 100 m2 đất ở để buôn bán kiếm sống qua ngày, nhưng UBND huyện lại xử phạt gia đình tôi 25 triệu đồng với lý do chưa có giấy phép xây dựng. Trong khi đó, ở cạnh nhà tôi có nhiều nhà xây dựng kiên cố với giá trị lớn trên đất nông nghiệp nhưng không bị xử phạt? Không biết trong sự việc này có khuất tất gì hoặc có sự bao che của chính quyền và các ngành chức năng ở địa phương hay không?”. Bức xúc của ông Nha, bà Huệ cũng là bức xúc chung của những hộ dân đang gánh chịu hệ lụy do việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất sai quy định của UBND huyện Cư M’Gar gây ra.

Làm việc với chúng tôi, Phó Chủ tịch UBND huyện Cư M’Gar Nguyễn Văn Minh, người trực tiếp ký các quyết định cho chuyển đổi mục đích sử dụng đất và các quyết định thu hồi, hủy bỏ, cho rằng: “Sau khi phát hiện ra những sai sót, lãnh đạo UBND huyện cùng các ngành chức năng của huyện đã nhiều lần về trụ sở UBND thị trấn Ea Pốk tổ chức đối thoại với tất cả những hộ dân được chuyển đổi mục đích sử dụng đất này để thống nhất phương án giải quyết là chờ đến kỳ lập quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021-2030, UBND huyện sẽ đề nghị UBND thị trấn Ea Pốk điều chỉnh vị trí nêu trên sang quy hoạch đất ở để bảo đảm quyền lợi cho người dân, vì thực tế tại khu vực này đã có rất nhiều hộ dân làm nhà và ở ổn định từ năm 1989 và đưa vào quy hoạch sử dụng đất năm 2021-2030”. Tuy nhiên, theo những hộ dân ở đây thì phương án giải quyết của UBND huyện Cư M’Gar là chung chung, lập lờ, không có thời gian cụ thể nên họ đã nhiều lần gửi đơn khiếu nại nhưng UBND huyện cứ hứa đi hứa lại nhiều lần mà chưa giải quyết, khiến cuộc sống của họ ngày càng khó khăn. Trước những bức xúc của người dân nêu trên, đề nghị Tỉnh ủy, UBND tỉnh Đắk Lắk chỉ đạo UBND huyện Cư M’Gar sớm có phương án giải quyết phù hợp, bảo đảm quyền lợi cho người dân để họ ổn định cuộc sống, không gây mất an ninh trật tự ở địa phương, đồng thời xử lý nghiêm những cá nhân để xảy ra việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất sai quy định này.

Bài và ảnh: Nguyễn Công Lý