Chậm tiến độ 2 tháng, lãnh đạo TP.HCM siết tiến độ GPMB cao tốc TP.HCM - Mộc Bài

Ngày 1/10, Chủ tịch UBND TP Nguyễn Văn Được cùng đoàn công tác đã đi thực tế kiểm tra tiến độ dự án đường Vành đai 3, cao tốc TP.HCM - Mộc Bài; các dự án, quỹ đất bố trí tái định cư và làm việc với phường, xã có liên quan về công tác GPMB, tái định cư.

Chủ tịch UBND TP Nguyễn Văn Được (ngoài cùng bên phải) kiểm tra thực địa dự án cao tốc TP.HCM - Mộc Bài.

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.HCM, dự án thành phần 3 bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cao tốc TP.HCM - Mộc Bài đoạn qua TP.HCM có chiều dài khoảng 24,7km đi qua địa bàn 5 xã gồm xã Phú Hòa Đông, Nhuận Đức, Thái Mỹ, Củ Chi, Tân An Hội. Tổng diện tích bị ảnh hưởng khoảng 220,097 ha với 2.189 trường hợp bị thu hồi.

Cụ thể, xã Phú Hòa Đông ảnh hưởng khoảng 1.156 trường hợp; xã Nhuận Đức ảnh hưởng khoảng 669 trường hợp; xã Thái Mỹ ảnh hưởng khoảng 255 trường hợp; xã Củ Chi ảnh hưởng khoảng 77 trường hợp và xã Tân An Hội ảnh hưởng khoảng 32 trường hợp.

Tính đến ngày 23/9, có 3 xã đã hoàn thành việc xác nhận nguồn gốc, tình trạng pháp lý nhà, đất và tài sản gắn liền với đất (xã Tân An Hội và Củ Chi, xã Thái Mỹ). Hai xã Phú Hòa Đông, Nhuận Đức đang tiếp tục thực hiện công tác xác nhận nguồn gốc, tình trạng pháp lý nhà, đất và tài sản gắn liền với đất.

Phối cảnh dự án cao tốc TP.HCM - Mộc Bài.

Về dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư phục vụ cao tốc TP.HCM - Mộc Bài và các dự án công ích tại xã Phạm Văn Cội (huyện Củ Chi cũ), ngày 24/1/2025, UBND TP ban hành Quyết định 338/QĐ-UBND giao nhiệm vụ lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư. Đến ngày 10/6/2025, UBND TP tiếp tục ban hành Quyết định 2879/QĐ-UBND phê duyệt chủ trương đầu tư dự án.

Ngày 11/8/2025, Ban Quản lý dự án huyện Củ Chi đã có báo cáo 798/BC-BQL về tiến độ, dự kiến thời gian thực hiện toàn bộ dự án khoảng 525 ngày, hoàn thành và đưa vào sử dụng ngày 7/12/2026.

Ông Trần Quang Lâm, Giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM cho biết, sau khi lựa chọn nhà đầu tư vào cuối năm 2025, dự kiến quý I/2026 sẽ khởi công gói thầu xây dựng chính của tuyến cao tốc TP.HCM - Mộc Bài. Hiện dự án có hai khu vực bồi thường tại Củ Chi (TP.HCM) và Tây Ninh (đã bàn giao hơn 50% mặt bằng). Tuy nhiên, phương án bồi thường ở Tây Ninh gặp khó khăn, tăng thêm 2.100 tỷ đồng nên địa phương này đề nghị TP.HCM hỗ trợ.

Toàn cảnh buổi làm việc.

Tại TP.HCM, dự kiến tháng 10-11/2025 sẽ phê duyệt phương án bồi thường. Tiến độ hiện đang chậm hơn kế hoạch nhưng vẫn đảm bảo đủ mặt bằng để khởi công từ tháng 1/2026 theo hình thức cuốn chiếu.

Ông Lâm cho biết, Sở Xây dựng sẽ đôn đốc việc chuẩn bị nền tái định cư để thuận lợi đàm phán với nhà đầu tư. Dự án tái định cư dưới 500 tỷ đồng, địa phương có thể chủ động triển khai bằng hình thức chỉ định thầu.

Phó chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Xuân Cường nhấn mạnh, cao tốc TP.HCM – Mộc Bài là công trình trọng điểm quốc gia với khối lượng giải phóng mặt bằng rất lớn, riêng TP.HCM có hơn 2.000 hộ bị ảnh hưởng. Hiện tiến độ giải phóng mặt bằng chậm khoảng 2 tháng do vướng thủ tục thuê tư vấn thẩm định theo Luật Đấu thầu. Thành phố phấn đấu niêm yết giá đất trong tháng 10/2025 để đồng bộ triển khai.

Hiện nay, Sở Nông nghiệp & Môi trường đã biệt phái cán bộ về các xã hỗ trợ công tác bồi thường, nhưng các địa phương cần chủ động kiện toàn nhân sự lâu dài. Về xây dựng, thành phần chính sẽ khởi công quý I/2026, hiện đã có hai nhà thầu nước ngoài và một nhà thầu trong nước đăng ký. Thành phần 2 (rà phá bom mìn, đường song hành) đã khởi công từ tháng 8/2025; cầu tỉnh lộ 8 dự kiến khởi công tháng 11/2025.

Phó Chủ tịch UBND TP Bùi Xuân Cường phát biểu tại buổi làm việc.

Về tái định cư, UBND TP đã phê duyệt dự án với khoảng 805 nền, nhiều hơn so với nhu cầu của cao tốc Mộc Bài, phần còn lại dành cho dự án khác. Tuy nhiên, do tiến độ chậm, TP đề xuất vận dụng quy định để chỉ định thầu, sớm có nền bố trí. Trường hợp chưa kịp bố trí, thành phố xem xét hỗ trợ tạm cư cho người dân.

Kết luận buổi làm việc, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được nhận định, GPMB là một trong những nguyên nhân chính khiến giải ngân đầu tư công của TP bị chậm, ảnh hưởng tốc độ phát triển chung của TP. Do đó, cần có những giải pháp đẩy nhanh GPMB, nhất là các công trình trọng điểm.

Với dự án cao tốc TP.HCM - Mộc Bài, ông đề nghị cấp xã cần khẩn trương lập Ban chỉ đạo vận động bồi thường, giải phóng mặt bằng. Trong tuần này, các xã liên quan phải thành lập ngay ban chỉ đạo hoặc củng cố nếu đã có. Nhiệm vụ trọng tâm của ban chỉ đạo là trực tiếp tuyên truyền, vận động người dân.

Chủ tịch UBND TP Nguyễn Văn Được đề nghị chi trả tiền GPMB dự án trong năm 2025.

Cùng với đó, cần thành lập các tổ tuyên truyền - vận động, gồm những người có khả năng thuyết phục, am hiểu phong tục, văn hóa và tình hình địa phương, đồng thời có uy tín với bà con. Đây là lực lượng nòng cốt để giải thích, tạo sự đồng thuận, mang lại hiệu quả thực chất. Đây không chỉ là nhiệm vụ của riêng cấp xã, mà là trách nhiệm chung của cả hệ thống chính trị.

Về tiến độ, trong tháng 10 và 11, tất cả các xã phải xây dựng xong phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng. Đến tháng 12, phấn đấu 100% người dân đồng thuận phương án. Theo ông Được, tiến độ hiện nay đã chậm, tuyệt đối không thể để kéo dài thêm, vì càng chậm càng mất cơ hội phát triển.

Đặc biệt, phương châm hành động phải rõ ràng: người đứng đầu phải quyết tâm, coi đây là trách nhiệm phục vụ thành phố, là động lực để phát triển. Quán triệt tinh thần "làm đến khi xong việc, không phải chỉ xong giờ", không câu nệ hình thức 8 tiếng/ngày, mà quan trọng là kết quả cuối cùng.

Trong xử lý công việc, phải linh hoạt, đảm bảo đúng quy định nhưng tránh máy móc, không để xảy ra thất thoát hay tham nhũng. Các khâu cần được triển khai song song, đồng bộ, không theo kiểu tuần tự, chờ việc này xong mới làm việc kia, để đảm bảo tiến độ tổng thể.

Mỹ Quỳnh