Chạm vào quá khứ để khơi nguồn sáng tác

Ký ức một thời hoa lửa đại ngàn

“Tôi đứng lặng người giữa các phòng giam nhà lao Pleiku, nhà đày Buôn Ma Thuột, trước hơn 3.600 phần mộ có tên, cũng như chưa tìm được tên ở Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh Gia Lai... Mỗi tấc đất, mỗi gốc cây, ngọn cỏ nơi đây đều có linh hồn biết bao liệt sĩ. Ba má tôi mất trong chiến tranh, má tôi cũng đã từng chịu tù đày khổ ải. Niềm đau xót riêng đó trong câu chuyện chung của lịch sử đấu tranh gian lao mà kiên cường của các anh hùng lịch sử khiến tôi càng rưng rưng”, NSƯT Phi Yến - thành viên của Đoàn Văn công Giải phóng năm xưa, bồi hồi chia sẻ khi đứng giữa đại ngàn Tây Nguyên hôm nay.

“Có đi, có đến, có chạm vào ký ức mới có cái nhìn toàn cảnh về sự khắc nghiệt của chiến tranh và giá trị trường tồn của Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước”, NSƯT Phi Yến chia sẻ.

Từng thớ đất hát lời nguồn cội/ Ôm xác thân, ngấm máu, no hờn/ Lớp lớp người vì em ngã xuống/ Thành trường ca giữ đất quê hương… Đặt chân tới vùng đất từng là nơi mưa bom bão đạn, là vùng chết trong chiến tranh, nhà văn Nguyễn Thu Hà đã viết nên những vần thơ xúc cảm này.

Chị tâm sự, hôm nay đứng giữa những nhà tù do thực dân Pháp xây dựng, rồi sau này Mỹ nâng cấp, càng hình dung rõ sự bạo tàn của kẻ thù ngày đó và lại càng xót xa, khâm phục người chiến sĩ cộng sản.

“Những nghĩa trang bạt ngàn, những nhà tù trên cao nguyên Trung phần vẫn đang kể về những máu xương đổ xuống...”, nữ nhà văn rưng rưng.

Đoàn văn nghệ sĩ tham quan căn cứ Tà Thiết

Theo đồng chí Nguyễn Thị Ngọc Diễm, Phó Trưởng phòng Khoa giáo, Văn hóa, Văn nghệ - Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TPHCM, hành trình về nguồn là dịp để văn nghệ sĩ thành phố cảm nhận sâu sắc về những tấm gương anh hùng, bất khuất, sự hy sinh to lớn của ông cha.

“Chúng tôi tin rằng, cảm nhận được những bài học lịch sử trong từng thớ đất, con người, trong từng ngọn cỏ, cành cây giữa mảnh đất Tây Nguyên hùng vĩ sẽ giúp các văn nghệ sĩ hôm nay càng có thêm nhiều chất liệu, cảm xúc để tiếp tục sáng tác và biểu diễn những tác phẩm mang giá trị cao về lịch sử truyền thống cách mạng”, đồng chí Ngọc Diễm nhấn mạnh.

Thắp lên ngọn lửa cống hiến

Bước đi trên những con đường mòn giữa Khu Di tích Quốc gia đặc biệt Tà Thiết (căn cứ Tà Thiết), nhà điêu khắc Trần Đình Thắng, hội viên Hội Mỹ thuật TPHCM, xúc động bởi anh cảm nhận mỗi không gian, hiện vật như đang tái hiện một phần cuộc sống, chiến đấu gian khổ nhưng vô cùng anh dũng năm xưa.

Trước chuyến về nguồn, anh Trần Đình Thắng được trao giải nhì trong Cuộc vận động sáng tác và dàn dựng, quảng bá tác phẩm văn học, nghệ thuật hướng đến kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, cho tác phẩm điêu khắc thể loại tượng đài mang tên Hòa bình, lấy cảm hứng từ mạch nguồn tri ân, tự hào đó.

Đi giữa những nghệ sĩ, lắng nghe sự biết ơn ngân lên trong lòng mình, NSND Mỹ Uyên, Giám đốc Nhà hát kịch Sân khấu Nhỏ (Sân khấu 5B), chia sẻ, Tây Nguyên không chỉ ghi dấu chứng tích một thời, là cửa ngõ bảo vệ miền Nam, mà giờ đây trở thành điểm đến giáo dục lòng yêu nước, biết ơn cho lớp người đi sau.

Sau vở kịch Đồng chí do Nhà hát kịch Sân khấu Nhỏ chịu trách nhiệm sản xuất năm 2024, NSND Mỹ Uyên đang nỗ lực tìm tòi chất liệu mới, để tiếp tục có những tác phẩm gửi gắm thông điệp về lòng tự hào, yêu nước đến khán giả. Với chị, hành trình về Tây Nguyên lần này có ý nghĩa lớn khi góp phần thắp lửa sáng tạo cho chính chị và những nghệ sĩ trẻ.

Nắng và gió Tây Nguyên vẫn thổi mãi trên những cung đường, dấu tích xưa. Những câu chuyện từ các địa chỉ đỏ, các di tích lịch sử cách mạng… đã trở thành những mảnh ghép văn hóa truyền thống, gắn liền các địa phương từng là chiến trường xưa với TPHCM. Các văn nghệ sĩ đã có dịp chạm vào ký ức, kết nối chiều sâu tháng năm cũ với sức sáng tạo mãnh liệt để viết tiếp những bản anh hùng ca bằng âm nhạc, sân khấu, điện ảnh, hội họa, thi ca...

TIỂU TÂN