Chân dung 'bà trùm AI' khởi nghiệp từ tiệm giặt là

Fei-Fei Li (sinh năm 1976) được mệnh danh là “bà trùm AI”, thành công với startup World Labs trị giá hơn 1 tỷ USD. Chuyên gia máy tính này cũng là người đứng sau bộ dữ liệu ImageNet. Tuy nhiên, hành trình sự nghiệp của bà bắt đầu từ một tiệm giặt là của gia đình.

Fei-Fei Li sang Mỹ từ năm 15 tuổi, làm nhiều việc để phụ giúp gia đình ở New Jersey (Mỹ). Bố mẹ bà làm công việc thu ngân để duy trì nguồn thu nhập, trang trải sinh hoạt phí. Trong khi đó, Li vừa làm ở nhà hàng Trung Quốc, vừa vận hành tiệm giặt là nhỏ của gia đình tại Parsippany.

Trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg, Li nói vui rằng mình là “CEO” của tiệm giặt là. Suốt 7 năm, từ lúc 18 tuổi tới giữa những năm cao học, bà xử lý mọi đầu việc tại cơ sở kinh doanh này, bao gồm nghe điện thoại, thanh toán, kiểm tra máy móc và trò chuyện với khách hàng.

Khi theo học Princeton rồi làm tiến sĩ tại Caltech, bà vẫn tiếp tục quản lý cửa hàng từ xa vì là người duy nhất trong gia đình nói tiếng Anh thành thạo.

Fei-Fei Li được biết đến với những dự án, mô hình kinh doanh nổi bật trong lĩnh vực AI, bắt đầu sự nghiệp từ tiệm giặt là của gia đình. Ảnh: Business Insider.

Theo Li, trải nghiệm đó dạy cho bà về sự kiên cường. Đó là điều mà chuyên gia máy tính này luôn mang theo trong suốt quá trình làm khoa học. “Khoa học không có đường thẳng. Không ai có tất cả lời giải. Bạn phải kiên trì để tìm câu trả lời”, bà nói.

Ngoài ra, Li cũng khẳng định xuất thân của một người nhập cư buộc cô phải kiên cường để tồn tại. Cuộc sống của người gốc Á tại Mỹ không dễ dàng.

Li nói rằng sự tò mò từ thời thơ ấu đem đến cho bà điểm tựa vững chắc để bước vào và theo đuổi hành trình khoa học đến nay. “Tôi không tò mò về hộp đêm hay những thứ khác. Tôi yêu khoa học”, bà chia sẻ.

Hiện nay, Li là nhà đồng sáng lập World Labs, được biết đến với vai trò người dẫn dắt startup này. Dù mới một năm tuổi, startup AI trên đã được định giá hơn 1 tỷ USD. Con số này thu hút sự chú ý của giới công nghệ Mỹ.

Bà cho biết mục tiêu của mình là xây dựng các world models. Đây là những mô hình AI có năng lực không gian, hiểu biết, suy luận, tương tác với thế giới và tiếp nối nền tảng của trí tuệ thị giác.

Theo Li, ImageNet, bộ dữ liệu thị giác đồ sộ mà bà dẫn dắt để xây dựng, chính là tiền đề cho hướng đi mới này. Trong bối cảnh nhiều chuyên gia cho rằng mô hình ngôn ngữ lớn dần chạm đến giới hạn, world models được xem là bước tiến tiếp theo của AI.

Không chỉ Li, Yann LeCun, nhà khoa học trưởng mảng AI của Meta, cũng tuyên bố nghỉ việc để theo đuổi startup world models riêng, cho thấy niềm tin vào tương lai phát triển của mô hình này.

Ở trung tâm nghiên cứu của Li, niềm tin về thông tin thị giác - cách hiểu thụ động về thế giới - được củng cố mạnh mẽ. Bà và các nhân sự tin tưởng rằng đây là nền tảng cho hành động trong môi trường thực tế, trở thành mục tiêu tối hậu của nhiều nhà phát triển AI.

Từ tiệm giặt là của một gia đình nhập cư đến phòng thí nghiệm AI hàng đầu thế giới, hành trình của Fei-Fei Li luôn được nối liền bởi một sợi chỉ đỏ duy nhất. Đó là sự tò mò và bền bỉ.

Ở tuổi 49, bà vẫn kiên trì theo đuổi những niềm tin khoa học của mình, mong muốn tiếp tục phát triển, không dừng lại khi World Labs được định giá 1 tỷ USD.

Linh Vũ