Chặng đường đổi mới của Giáo dục Sơn LaKỳ 3: Khẳng định vị trí trên bản đồ giáo dục

Thành phố Sơn La - Thành phố Học tập toàn cầu.

Chinh phục các giải thưởng quốc tế

Vận dụng linh hoạt và sáng tạo nguyên lý quản lý tiên tiến vào quản lý giáo dục, Sở GD&ĐT đã họp thống nhất cần phải đổi mới phương thức quản lý theo hướng tiên tiến, hội nhập quốc tế. Sau khi được UBND tỉnh nhất trí chủ trương triển khai nâng cấp và áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tích hợp IMS (QMS ISO 9001:2015 và EOMS ISO 21001:2018), Sở GD&ĐT đã ban hành các văn bản chỉ đạo các phòng chuyên môn, cán bộ, công chức trong cơ quan Sở triển khai các nhiệm vụ xây dựng, vận hành hệ thống quản lý chất lượng tích hợp IMS theo tiêu chuẩn quốc tế.

Ông Nguyễn Văn Chiến, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT, chia sẻ: Việc xây dựng và áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tích hợp IMS (QMS ISO 9001:2015 và EOMS ISO 21001:2018) là bước đột phá về quy trình quản lý chất lượng giáo dục. Hệ thống quản lý chất lượng tích hợp IMS giúp công tác định hướng phát triển chất lượng giáo dục toàn diện, bảo đảm sự tiếp cận bình đẳng và thúc đẩy cơ hội học tập suốt đời của người học. Các hoạt động quản lý chất lượng được định hình rõ nét bằng các thủ tục quy trình khoa học và hành động cụ thể được kiểm soát, đánh giá chặt chẽ.

Lãnh đạo Viện Kiểm định và Phát triển Chất lượng, Chủ tịch Hội Chất lượng thành phố Hồ Chí Minh trao Giấy chứng nhận Hệ thống quản lý chất lượng tích hợp IMS cho Sở GD&ĐT Sơn La.Ảnh PV

Với sự quyết tâm kiên trì, bền bỉ của tập thể đội ngũ cán bộ, công chức, nhà quản lý, giáo viên và học sinh trong toàn tỉnh; sau một thời gian vận hành thử nghiệm và triển khai đánh giá nội bộ, Hệ thống quản lý chất lượng tích hợp IMS của Sở GD&ĐT tỉnh Sơn La đã được tổ chức chứng nhận quốc tế FrenchCert (Vương Quốc Anh) đánh giá và cấp Giấy chứng nhận phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế ISO 9001:2015 và ISO 21001:2018.

Ngày 22/2/2022, Sở GD&ĐT đã tổ chức chương trình trao giấy chứng nhận và công bố hệ thống quản lý chất lượng tích hợp của Sở phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế. Sự kiện này, đánh dấu bước tiến quan trọng của Giáo dục và Đào tạo Sơn La trong việc khẳng định nỗ lực, quyết tâm cải tiến, nâng cao chất lượng giáo dục. Sở GD&ĐT tỉnh Sơn La trở thành đơn vị đầu tiên trong cả nước và Khu vực Đông Nam Á, thứ 7 khu vực Châu Á và thứ 32 trên thế giới áp dụng thành công hệ thống quản lý chất lượng tích hợp IMS.

Đồng chí Nguyễn Thành Công tặng hoa chúc mừng Sở GD&ĐT được công nhận Hệ thống quản lý chất lượng tích hợp IMS. Ảnh PV

Đồng chí Nguyễn Thành Công, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La, cho biết: Việc ứng dụng hệ thống quản lý chất lượng tích hợp IMS vào công tác quản lý giáo dục tại Sơn La đã bước đầu mang lại hiệu quả tốt. Chất lượng giáo dục và đào tạo chung trong toàn tỉnh đang từng bước phát triển, uy tín và hình ảnh của ngành trong nhân dân từng bước được củng cố.

Nhờ những nỗ lực, quyết tâm trong công tác triển khai, vận hành hệ thống quản lý chất lượng và các kết quả nổi bật trong cải tiến, nâng cao chất lượng, ngày 27/10/2022, Hội Chất lượng Châu Á (NQA) đã trao Giải thưởng "Thực hành chất lượng xuất sắc" cho Sở GD&ĐT tỉnh Sơn La tại Hội nghị Chất lượng Châu Á lần thứ 22 tổ chức tại Bắc Kinh, Trung Quốc.

Chương trình đánh giá giám sát lần 2 năm 2023 hệ thống quản lý chất lượng tích hợp IMS. Ảnh PV

Cũng trong năm 2022, Dự án "Sở GD&ĐT Sơn La - Xây dựng môi trường giáo dục bình đẳng, cơ hội học tập suốt đời cho mọi người" của nhóm tác giả PGS.TS. Nguyễn Huy Hoàng - Giám đốc Sở và ThS. Nguyễn Đăng Dưỡng - Chuyên viên Văn phòng Sở đã được Hiệp hội chất lượng thế giới Think Tank (QiPECTT) trao giải Khuyến khích thực hành chất lượng bền vững thế giới năm 2022 công bố trong Hội nghị chất lượng thế giới do Viện Hàn lâm chất lượng thế giới (IAQ) tổ chức tại Wisconsin, Hoa Kỳ vào tháng 12 năm 2022.

Kiến tạo “Thành phố học tập toàn cầu”

Gia nhập mạng lưới "Thành phố học tập toàn cầu" của UNESCO không đơn thuần là một cuộc đua về thành tích giáo dục hay phát triển kinh tế. So với Thành phố Hồ Chí Minh hay thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh – hai thành phố cùng nộp hồ sơ năm 2024 – thành phố Sơn La không thể cạnh tranh về các chỉ số như tăng trưởng GDP, đầu tư giáo dục, mức độ chuyển đổi số hay các thành tích trong thi học sinh giỏi cấp quốc gia, quốc tế…

Phòng học thông minh tại Trường THCS Nguyễn Trãi, Thành phố.

Thay vì tìm cách chạy đua với những địa phương có lợi thế vượt trội về phát triển kinh tế, Sơn La đã chọn một chiến lược khác biệt, chọn hướng đi và nội dung phát triển để hội nhập và sớm tiếp cận với trình độ phát triển khoa học - công nghệ của thế giới (quản lý chất lượng giáo dục theo tiêu chuẩn quốc tế hiện đại nhất). Tronng đó, tập trung vào những thế mạnh đặc trưng của thành phố ở miền núi có nhiều dân tộc cùng chung sống, phát triển giáo dục trong môi trường xã hội đa văn hóa với mục tiêu đảm bảo công bằng trong giáo dục, nâng cao mức độ phổ cập giáo dục, xây dựng xã hội học tập, thực hiện giáo dục cho mọi người phù hợp với các ưu tiên của UNESCO.

PGS.TS Nguyễn Huy Hoàng, Giám đốc Sở GD&ĐT, chia sẻ: Trên cơ sở làm việc với lãnh đạo Thành ủy, UBND Thành phố đã xác định việc làm nổi bật những nét độc đáo trong chiến lược phát triển giáo dục, văn hóa, xã hội của địa phương theo định hướng hiện đại, dân tộc và đại chúng sẽ là chìa khóa giúp thành phố Sơn La sớm hội nhập, tham gia mạng lưới "Thành phố học tập toàn cầu" của UNESCO.

Góc địa phương của Trường Mầm non Tô Hiệu, Thành phố.

Tháng 6/2023, với sự giúp đỡ đặc biệt của chuyên gia Tống Liên Anh là chuyên gia trong lĩnh vực giáo dục người lớn và học tập suốt đời; sở GD&ĐT phối hợp với UBND thành phố Sơn La triển khai khảo sát, đánh giá hiện trạng toàn bộ công tác giáo dục của thành phố Sơn La theo các tiêu chuẩn, tiêu chí của UNESCO về thành phố học tập toàn cầu. Kết quả thành phố Sơn La đảm bảo 36/42 tiêu chí.

Chuyên gia giáo dục Tống Liên Anh, chia sẻ: Sơn La đã lựa chọn bản sắc văn hóa làm trọng tâm trong chiến lược phát triển giáo dục, từ đó tạo nên dấu ấn riêng biệt và ghi điểm trong bộ hồ sơ đệ trình UNESCO. Thành phố Sơn La xác định sứ mệnh bảo tồn và phát huy di sản của 12 dân tộc anh em như một lợi thế đặc thù để xây dựng một đô thị học tập bền vững. Khẩu hiệu “Học suốt đời, văn hóa bền, tương lai sáng, hội nhập sâu rộng” không chỉ thể hiện cam kết mạnh mẽ mà còn truyền tải tầm nhìn và khát vọng phát triển hài hòa giữa giáo dục và bảo tồn bản sắc văn hóa của Thành phố Sơn La.

Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, công phu về hồ sơ; các minh chứng của Sở GD&ĐT và UBND thành phố Sơn La, ngày 14/2/2024, UNESCO đã chính thức công bố thành phố Sơn La được ghi danh vào mạng lưới các thành phố học tập toàn cầu. Sơn La trở thành thành phố thứ 5 trong toàn quốc (cùng với Thành phố Hồ Chí Minh, thành phố Sa Đéc, thành phố Cao Lãnh của tỉnh Đồng Tháp; thành phố Vinh tỉnh Nghệ An) gia nhập mạng lưới thành phố học tập toàn cầu.

Việc thành phố Sơn La được công nhận là thành viên mạng lưới thành phố học tập toàn cầu của UNESCO không phải là điều may mắn hay ngẫu nhiên, mà là kết quả của một hành trình kiên trì với tinh thần quyết tâm cao độ, sự chuẩn bị kỹ lưỡng và cam kết hành động thực chất.

Kết quả đó đã chứng minh rằng, dù còn nhiều thách thức về kinh tế và hạ tầng, nhưng với chủ trương đúng đắn của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, UBND tỉnh, tầm nhìn chiến lược của lãnh đạo ngành Giáo dục và Đào tạo và sự đồng lòng của chính quyền và nhân dân thành phố Sơn La, mọi khó khăn trong phát triển giáo dục đều có thể được vượt qua và giáo dục Sơn La có thể vươn tầm thế giới.

Bà Miki Nozawa, Trưởng Bộ phận Giáo dục, Văn phòng UNESCO tại Việt Nam đã trao Chứng nhận "Thành phố học tập toàn cầu" cho đồng chí Phạm Ngọc Thưởng, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT. Ảnh PV

Ngày 19/3/2024, tại Quảng trường Tây Bắc, tỉnh Sơn La đã long trọng tổ chức Lễ vinh danh thành phố Sơn La được ghi danh vào mạng lưới "Thành phố học tập toàn cầu" của UNESCO. Sự kiện này đã tạo tiếng vang lớn, có sức ảnh hưởng mạnh mẽ về giáo dục trong nước, bởi Sơn La là một tỉnh còn khó khăn về kinh tế, nhưng luôn quan tâm đầu tư cho giáo dục. Việc thành công gia nhập mạng lưới thành phố học tập toàn cầu mang ý nghĩa đặc biệt với tỉnh Sơn La.

Đồng chí Phạm Ngọc Thưởng, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT chuyển trao chứng nhận "Thành phố học tập toàn cầu" cho lãnh đạo tỉnh Sơn La. Ảnh PV

Đồng chí Hà Trung Chiến, Bí thư Thành ủy Sơn La, khẳng định: Thành phố Sơn La được ghi danh vào mạng lưới "Thành phố học tập toàn cầu" của UNESCO là kết quả của cả quá trình tích lũy lâu dài, bằng trí tuệ, tâm huyết của các thế hệ lãnh đạo tỉnh và Thành phố cùng ngành Giáo dục và Đào tạo. Sự kiện này không chỉ là vinh dự của Thành phố mà còn là niềm vui, niềm tự hào của tỉnh Sơn La. Thành phố xác định danh hiệu “Thành phố học tập toàn cầu” không phải là điểm đến, mà là “biển chỉ dẫn” cho những hành trình tiếp theo.

Với khẩu hiệu “Học suốt đời, văn hóa bền, tương lai sáng, hội nhập sâu rộng”, thành phố Sơn La sẽ tiếp tục bền bỉ với mục tiêu “Xây dựng xã hội học tập”, trọng tâm là mang lại lợi ích thiết thực cho người dân trên địa bàn; tạo mọi điều kiện để các tổ chức và nhân dân được học tập suốt đời, góp phần xây dựng thành phố Sơn La phát triển “bình yên và bản sắc”.

Chỉ trong thời gian ngắn, 12/12 xã, phường của Thành phố đã đồng loạt thành lập Ban chỉ đạo Thành phố học tập, triển khai từng kế hoạch cụ thể để biến mục tiêu chung thành những hành động thiết thực. Các cộng đồng học tập tại từng tổ, bản lần lượt được ra đời, trở thành những trung tâm học hỏi, chia sẻ tri thức của người dân.

Điều trân quý không chỉ là sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền mà còn là tinh thần hưởng ứng nhiệt thành từ nhân dân – những con người bình dị, chân chất nhưng mang trong mình khát vọng được học hỏi, đổi thay. Với tinh thần “góp một cuốn sách để cùng nhau đọc nhiều cuốn sách”, các tổ chức và cá nhân trên địa bàn thành phố đã chung tay đóng góp hàng trăm ngày công lao động, gần 2 triệu cuốn sách quý cùng số tiền lên đến hàng tỷ đồng để xây dựng nên 130 “Ngôi nhà Trí tuệ” và “Thư viện Nhân ái”.

Ông Nguyễn Tiến Dũng, Bí thư chi bộ, Tổ trưởng tổ 9, phường Tô Hiệu, chia sẻ: Mô hình “Ngôi nhà trí tuệ” được nhân dân trong tổ ủng hộ cao và huy động xã hội hóa được 60 triệu đồng. “Ngôi nhà trí tuệ” có “Thư viện cộng đồng”, với 3.000 đầu sách gắn với trưng bày hiện vật bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa đọc, văn hóa học, văn hóa các dân tộc.

Mô hình "Ngôi nhà trí tuệ" của tổ 4, phường Quyết Thắng, Thành phố.

Mỗi "Ngôi nhà Trí tuệ", mỗi "Thư viện Nhân ái" không chỉ đơn thuần là nơi để đọc sách, học tập mà còn trở thành điểm hẹn tri thức và văn hóa của cộng đồng. Tại đây, người dân có thể gặp gỡ, trao đổi kinh nghiệm sản xuất, học cách nuôi dạy con cái, gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc, và cùng nhau vun đắp những giá trị truyền thống quý báu. Từ lớp học tiếng Thái, đến những buổi sinh hoạt chuyên đề về phát triển kinh tế gia đình, chăn nuôi, trồng trọt… hay chỉ đơn giản là những khoảnh khắc lắng đọng bên trang sách, tất cả đều góp phần làm nên một bầu không khí học tập sôi động, gắn kết mọi thế hệ.

"Ngôi nhà trí tuệ" tại Trường THCS Nguyễn Trãi, Thành phố.

Thành phố Sơn La trở thành thành phố học tập toàn cầu đã truyền cảm hứng mạnh mẽ và mang tới bài học kinh nghiệm quý giá cho nhiều địa phương khác trên lộ trình gia nhập vào mạng lưới quốc tế uy tín này. Đây cũng thể hiện bước tiến quan trọng của ngành Giáo dục - Đào tạo Sơn La trong hành trình nỗ lực khắc phục khó khăn, vươn mình tỏa sáng, khẳng định vị thế trên bản đồ giáo dục trong nước và quốc tế.

Lời kết cho thành công

Một nhiệm kỳ khép lại, giáo dục Sơn La đã có những bước vươn mình mạnh mẽ với những thành công vượt mong đợi. Đây là thành quả xứng đáng từ sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền các cấp; sự nỗ lực của những nhà quản lý giáo dục, sự tâm huyết, yêu nghề vì học sinh thân yêu của các thầy cô giáo, tất cả đã tạo bước đột phá của giáo dục Sơn La.

Những thành quả đã đạt được là nền tảng vững chắc để ngành Giáo dục - Đào tạo Sơn La bước vào giai đoạn mới với những thành công mới; tiếp tục đóng góp nguồn nhân lực chất lượng cao, góp phần xây dựng Sơn La phát triển xanh, nhanh và bền vững.

Việt Anh - Duy Tùng - Hoàng Giang