Chánh án Lê Minh Trí: Tỷ lệ giải quyết các loại vụ việc vượt chỉ tiêu Nghị quyết của Quốc hội

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Lê Minh Trí cho biết, các Tòa án triển khai thực hiện nhiệm vụ trong bối cảnh tình hình quốc tế có nhiều biến động, khó đoán định. Ở trong nước, mặc dù an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ổn định, song vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức.

Nhất là trong những năm đầu của nhiệm kỳ, đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp đã tác động mạnh mẽ đến đời sống, sức khỏe, tính mạng của người dân và hoạt động sản xuất kinh doanh, đồng thời đã ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ giải quyết các vụ án, vụ việc thuộc thẩm quyền của Tòa án.

Cùng với đó, tình hình tội phạm diễn biến phức tạp, hoạt động với phương thức, thủ đoạn tinh vi, manh động, có tính chất xuyên quốc gia; các tranh chấp dân sự, khiếu kiện hành chính gia tăng về số lượng và tính chất ngày càng phức tạp. Các Tòa án phải làm tốt công tác giải quyết, xét xử các loại vụ án, vụ việc, đáp ứng các chỉ tiêu, yêu cầu theo Nghị quyết của Quốc hội; đồng thời phải tập trung thực hiện tốt Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án; tổ chức thi hành Nghị quyết của Quốc hội về phiên tòa xét xử trực tuyến; triển khai các nhiệm vụ cải cách tư pháp.

Trong năm 2025, thực hiện chủ trương của Trung ương Đảng về sắp xếp, tinh gọn bộ máy và tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp; theo đó, mô hình tổ chức bộ máy của Tòa án nhân dân thực hiện theo mô hình 03 cấp gồm: Tòa án nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân cấp tỉnh và Tòa án nhân dân khu vực, chính thức đi vào hoạt động từ ngày 01/7/2025.

Chất lượng giải quyết, xét xử tiếp tục được bảo đảm và có nhiều tiến bộ

Chánh án Lê Minh Trí nhấn mạnh, với phương châm công tác “Đoàn kết, Trách nhiệm, Kỷ cương, Liêm chính, Đổi mới, Vượt khó, Hiệu quả”, các Tòa án tiếp tục phát huy tinh thần chủ động, đổi mới, sáng tạo trong tư duy, suy nghĩ và cách làm, đã đề ra nhiều giải pháp nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo các khâu, lĩnh vực công tác, góp phần hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ được giao, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Lê Minh Trình bày báo cáo trước Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10

Trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, các Tòa án đã thụ lý 2.751.104 vụ việc, đã giải quyết được 2.686.104 vụ việc, đạt tỷ lệ 97,64% (so với nhiệm kỳ trước, thụ lý tăng 317.473 vụ việc, đã giải quyết tăng 310.121 vụ việc). Chỉ tính riêng năm 2025, các Tòa án đã thụ lý 683.341 vụ việc, đã giải quyết, xét xử được 618.341 vụ việc, đạt tỷ lệ 90,49%, cao hơn năm trước 0,77% (so với năm 2024, số vụ việc thụ lý tăng 30.259 vụ việc, đã giải quyết, xét xử tăng 32.409 vụ việc).

Việc xét xử các vụ án hình sự bảo đảm nghiêm minh, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật; chưa phát hiện trường hợp kết án oan người vô tội. Đã xử lý nghiêm nhiều vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo như vụ án Nhật Cường, Tân Hiệp Phát, Việt Á, Tân Hoàng Minh… được dư luận đánh giá cao, tin tưởng vào đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng.

Chất lượng tranh tụng tại phiên tòa được bảo đảm theo hướng thực chất, hiệu quả. Hình phạt áp dụng đối với các bị cáo bảo đảm nghiêm minh, tương xứng với tính chất, mức độ của hành vi phạm tội. Công tác thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án tham nhũng, kinh tế được chú trọng, đạt hiệu quả. Việc ra quyết định thi hành án hình sự đảm bảo đúng thời hạn theo quy định của pháp luật, đạt tỷ lệ 99,95%.

Tỷ lệ giải quyết các loại vụ việc năm sau đạt cao hơn năm trước và đều vượt chỉ tiêu theo Nghị quyết của Quốc hội. Chất lượng giải quyết, xét xử tiếp tục được bảo đảm và có nhiều tiến bộ. Tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan hàng năm đều thấp hơn chỉ tiêu mà Nghị quyết của Quốc hội đề ra.

Đồng thời, ngành Tòa án nhân dân đã làm tốt công tác xây dựng thể chế, tăng cường xây dựng và đảm bảo áp dụng thống nhất pháp luật; tăng cường mở rộng hợp tác quốc tế với nhiều nước trên thế giới.

Công tác cải cách thủ tục hành chính tư pháp, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số và công tác quản lý và sử dụng ngân sách nhà nước, tài sản công được quan tâm và thực hiện đúng quy định của pháp luật, đảm bảo hiệu quả, tiết kiệm.

Theo Chánh án Lê Minh Trí, Tòa án nhân dân tối cao đã chủ trì nghiên cứu, xây dựng và được Quốc hội thông qua 05 dự án luật; 02 Nghị quyết; trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua 05 Pháp lệnh, 11 Nghị quyết; phối hợp nghiên cứu, xây dựng và đóng góp ý kiến đối với nhiều dự thảo văn bản quy phạm pháp luật... Chỉ tính riêng trong năm 2025, đã chủ trì xây dựng, trình Quốc hội, thông qua 03 dự án Luật, 01 Nghị quyết; trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua 02 Pháp lệnh, 11 Nghị quyết. Hiện đã hoàn thiện Hồ sơ Dự án Luật Phá sản (sửa đổi) và đang tích cực xây dựng hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế để trình Quốc hội khóa XV xem xét thông qua tại kỳ họp thứ 10.

Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã ban hành 14 Nghị quyết hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật (trong đó, có 05 Nghị quyết được ban hành trong năm 2025). Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đã ban hành 18 Thông tư (trong đó, có 8 Thông tư được ban hành trong năm 2025) và công bố 40 án lệ, nâng tổng số án lệ lên là 72 án lệ; cho đến nay có 1.061 bản án, quyết định của các Tòa án đã viện dẫn, áp dụng án lệ.

Công tác cán bộ tiếp tục được coi trọng. Công tác quy hoạch, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại chức vụ lãnh đạo, quản lý và công tác đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn chuyên môn nghiệp vụ tiếp tục được quan tâm nhằm củng cố, kiện toàn đội ngũ cán bộ lãnh đạo quản lý. Chất lượng đội ngũ cán bộ tiếp tục được nâng lên. Việc tuyển dụng, điều động, luân chuyển, biệt phái được thực hiện theo đúng quy định.

"Đặc biệt, sau sắp xếp, tổ chức bộ máy, các Tòa án nhân dân đã nhanh chóng ổn định, chủ động triển khai thực hiện nhiệm vụ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đã chỉ đạo tăng cường phân công, phân cấp, giao quyền cho cấp dưới, nhất là Tòa án khu vực và tăng cường nguồn lực để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ mới, đảm bảo việc giải quyết các loại vụ án, vụ việc theo thẩm quyền được thực hiện thông suốt và bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp", Chánh án Lê Minh Trí cho biết.

Quang cảnh Kỳ họp thứ mười, Quốc hội khóa XV.

Cùng với đó, ngành Tòa án hoàn thành một số mặt công tác quan trọng với chất lượng cao như: Công tác quản lý và sử dụng ngân sách nhà nước, tài sản công được thực hiện đúng quy định của pháp luật, đảm bảo hiệu quả, tiết kiệm. Tòa án nhân dân tối cao đã tăng cường mở rộng hợp tác quốc tế với nhiều nước trên thế giới; đăng cai tổ chức thành công nhiều hội nghị quốc tế quan trọng và tích cực tham dự các hội nghị quốc tế nhằm tham khảo kinh nghiệm nước ngoài.

Triển khai thực hiện các dự án hỗ trợ kỹ thuật quốc tế hiệu quả, kịp thời đúng tiến độ. Công tác cải cách thủ tục hành chính tư pháp và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số được chú trọng.

Tòa án nhân dân tối cao đã ban hành nhiều văn bản để cụ thể hóa và triển khai hiệu quả Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Các Tòa án đã sử dụng và khai thác có hiệu quả hệ thống truyền hình trực tuyến; đẩy mạnh triển khai đồng bộ các phần mềm nội bộ dùng chung, các dịch vụ tư pháp công trực tuyến; huấn luyện và bổ sung tri thức cho phần mềm Trợ lý ảo.

Đã công bố được gần 1,8 triệu bản án, quyết định với hơn 222 triệu lượt truy cập. Đã tổ chức xét xử trực tuyến đối với 53.773 vụ việc, giúp người dân dễ dàng tiếp cận công lý.

Tiếp tục tập trung thực hiện nghiêm các Nghị quyết của Quốc hội về công tác tư pháp

Chánh án Lê Minh Trí chỉ rõ, để hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp và các chỉ tiêu, yêu cầu mà các Nghị quyết của Quốc hội đề ra, các nhiệm vụ trọng tâm công tác Tòa án trong thời gian tới được xác định là:

Tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo của Đảng, quyết tâm xây dựng Tòa án nghiêm minh, liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Trong lãnh đạo, điều hành phải bám sát và phục vụ có hiệu quả nhiệm vụ chính trị của đất nước trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Giữ vững sự đoàn kết, quyết tâm xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là người đứng đầu các cấp Tòa án phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, chuyên môn sâu, đạo đức trong sáng, kỷ luật nghiêm minh, có dũng khí bảo vệ cái đúng, kiên quyết đấu tranh với cái sai.

Gắn công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng với xây dựng Ngành, tiếp tục làm tốt công tác đánh giá cán bộ, quy hoạch và đào tạo bồi dưỡng; tăng cường kỷ luật, kỷ cương, đổi mới công tác thanh tra, kiểm tra; phát huy vai trò, trách nhiệm người đứng đầu các cấp Tòa án.

Tiếp tục tập trung thực hiện nghiêm các Nghị quyết của Quốc hội về công tác tư pháp, đảm bảo các phán quyết của Tòa án phải đúng pháp luật, thực sự mang lại công lý cho xã hội; tăng cường xây dựng thể chế, phát triển án lệ, bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật trong xét xử.

Thực hiện tốt công tác giải quyết, xét xử các loại vụ án, vụ việc, đảm bảo việc tranh tụng tại phiên tòa phải chặt chẽ, thuyết phục, đúng quy định pháp luật; nâng cao chất lượng bản án, quyết định ngay từ giai đoạn sơ thẩm; khắc phục ngay tình trạng bản án, quyết định bị sửa, hủy nhiều lần, tuyên không rõ, khó thi hành, kéo dài thời gian giải quyết vụ án để củng cố, xây dựng được lòng tin của nhân dân, của xã hội đối với ngành Tòa án.

Tăng cường hòa giải, đối thoại tại Tòa án nhằm giải quyết nhanh và hiệu quả các tranh chấp, giảm thiểu xung đột xã hội và góp phần giảm áp lực công việc của các Tòa án. Phấn đấu đạt và vượt các chỉ tiêu công tác của Quốc hội giao, kết quả công tác năm sau phải cao hơn năm trước.

Tiếp tục tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, đẩy mạnh chuyển đổi số; xây dựng Tòa án điện tử và các phần mềm quản lý điều hành, quản lý án, trợ lý ảo; tập trung hoàn thành các dự án công nghệ thông tin theo đúng tiến độ, kế hoạch đề ra. Tăng cường công khai, minh bạch các hoạt động của Tòa án, tạo điều kiện thuận lợi để người dân tiếp cận công lý và tham gia giám sát hoạt động của Tòa án theo yêu cầu của Đảng, Nhà nước và pháp luật.

Tăng cường công tác hợp tác quốc tế, tích cực tham gia vào các hoạt động, thực hiện các thỏa thuận, cam kết của Việt Nam đối với hệ thống Tòa án trong khu vực và trên thế giới; qua đó góp phần nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ Tòa án đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế.

Coi trọng và tăng cường công tác phối hợp với các cơ quan tố tụng, các Ban, Bộ, ngành Trung ương và các địa phương trong thực thi nhiệm vụ; tăng cường cơ sở vật chất, trang bị phương tiện, trụ sở làm việc cho Tòa án các cấp, phấn đấu trong nhiệm kỳ 2026 - 2031 hoàn thành việc đầu tư xây dựng các Trụ sở Tòa án nhân dân cấp tỉnh và Tòa án nhân dân khu vực đảm bảo khang trang, hiện đại đáp ứng yêu cầu thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của ngành trong kỷ nguyên mới.

Mai Đỉnh