Chánh án Nguyễn Hòa Bình: Bảo mật thông tin đời tư khi hòa giải ly hôn, tranh chấp tài sản
Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình cho rằng bảo mật thông tin trong hoạt động hòa giải là rất quan trọng.
Sáng 25-5, tiếp tục kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, Quốc hội thảo luận, cho ý kiến về dự thảo Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án.
Cho ý kiến về dự thảo luật này, các đại biểu Quốc hội đã tập trung vào các nhóm vấn đề về phạm vi hòa giải, đối thoại tại tòa, chi phí hòa giải, tiêu chuẩn của hòa giải viên...
Phát biểu ý kiến tiếp thu và giải trình thêm một số vấn đề còn có ý kiến khác nhau về dự án luật, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết một số vấn đề như về mặt địa điểm, đại biểu Quốc hội đồng tình là ngoài việc hòa giải ở trong cơ quan Tòa án thì có thể ở ngoài Tòa án nhưng phải có sự thỏa thuận của 2 bên.
"Chúng tôi cho rằng hòa giải về mặt bản chất là tác động vào tâm lý của các bên tranh chấp, làm sao khơi dậy lòng vị tha, sự cao thượng và hướng thiện, sẵn sàng chia sẻ khó khăn và không có cố chấp. Cho nên việc tác động này thông thường là lần lượt các bên và chủ yếu là tác động vào bên đi kiện, tức là bên nguyên" - ông Nguyễn Hòa Bình nói.
Lấy dẫn chứng về vụ việc nợ nần nhau, Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho rằng bên khó khăn không trả được, bên đi đòi đâm đơn kiện thì chủ yếu tác động vào bên đi đòi, bên kiện để làm sao người ta chia sẻ khó khăn và chấp nhận bỏ phần lãi suất hoặc giảm bớt một phần, thu lại một phần, từ đó 2 bên thỏa thuận với nhau.
"Hay 2 vợ chồng trục trặc, ly hôn vì cô vợ phát hiện được anh chồng có vi phạm gì đó về mặt đạo đức thì chủ yếu tác động chia sẻ, vị tha vì các con. Người ta có thể rủ nhau lên chùa nhờ hòa thượng nói thêm, những việc này chỉ cần một bên thôi chứ không nhất thiết phải 2 bên dẫn nhau lên chùa. Việc như vậy đặt ra câu chuyện phải có sự thống nhất của cả hai bên thì hết sức khó khăn. Đây là một giải pháp cần sự linh hoạt"- Chánh án Nguyễn Hòa Bình nói thêm.
Về quyết định công nhận của Tòa án khi hòa giải thành, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết có những trường hợp hòa giải người ta không cần quyết định, 2 bên thống nhất với nhau. "Nợ nhau 100 triệu, sau đó lấy 70 triệu cũng được và rút tiền đưa nhau ngay, tranh chấp được giải quyết, không cần quyết định. Nhưng có những quyết định thì dứt khoát phải có sự công nhận của Tòa án"- ông Nguyễn Hòa Bình cho hay.
Chánh án Nguyễn Hòa Bình lấy ví dụ về trường hợp 2 bên tranh chấp với nhau về đất đai khi cha mẹ để lại di chúc là người anh có trách nhiệm thờ cúng nên được 60% miếng đất, còn người em được 40%.
Sau khi hòa giải thành, hai bên có thể chia đôi mỗi người một nửa và trên cơ sở quyết định công nhận của Tòa án thì cơ quan cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất phải căn cứ vào quyết định này thì mới quyết định rằng mỗi bên một nửa. "Quyết định này liên quan đến nghĩa vụ, trách nhiệm của bên thứ ba cho nên rất cần phải có quyết định. Còn quá trình ra quyết định như thế nào thì các đại biểu yêu cầu phải làm rõ hơn"- ông Nguyễn Hòa Bình nói.
Chánh án Tòa án nhân dân tối cao cũng đã làm rõ nội dung bảo đảm bí mật trong quá trình hòa giải. Theo ông, nguyên tắc bảo mật thông tin trong hòa giải là nguyên tắc bao trùm của chế định này, bởi có trường hợp thổ lộ tâm tình với hòa giải viên những điều thầm kín trong lòng, tại sao người ta ly hôn, tại vì ông này có cái này, bà này thế này, những việc như thế không thể mang ra để thành câu chuyện đàm tiếu.
Hoặc trường hợp khi chia tài sản người ta cũng không muốn là gia đình người ta có bao nhiêu tiền, ra tòa thì tất cả phải phải được công khai, đất bao nhiêu, nhà bao nhiêu, tiền bao nhiêu, cổ phần cổ phiếu bao nhiêu, cho nên khi người ta đã chia sẻ thông tin với hòa giải viên tất cả những thông tin về mặt đời tư thì bổn phận của hòa giải viên phải giữ bí mật cho họ.
"Đây là những yêu cầu về bí mật, là nguyên tắc rất lớn. Bản thân thẩm phán cũng không được phép biết về nội dung của việc chia sẻ này. Chính vì vậy, trong luật không được ghi biên bản, không được ghi âm, không được ghi hình để bảo đảm rằng tất cả những điều mà người ta đã chia sẻ với hòa giải viên được giữ kín"- Chánh án Nguyễn Hòa Bình nói.