Chatbot AI: Trợ thủ đắc lực của đội ngũ trí thức

Nền tảng cách mạng hóa hoạt động tư vấn phản biện

Nhận thức rõ vai trò ngày càng quan trọng của AI, đặc biệt trong lĩnh vực tư vấn phản biện, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh đã tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề: “Mô hình ngôn ngữ lớn (Chatbot AI) phục vụ tư vấn phản biện, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo”. Hội thảo không chỉ là diễn đàn học thuật, mà còn là bước đi chiến lược nhằm thúc đẩy nhận thức, trang bị tri thức và định hướng ứng dụng AI cho đội ngũ trí thức của tỉnh.

Tại hội thảo, TS Trần Văn Hưng - Giảng viên Khoa Toán - Tin, Trường Đại học Sư phạm (Đại học Đà Nẵng) nhấn mạnh, Chatbot AI là công cụ hỗ trợ mạnh mẽ cho đội ngũ trí thức trong việc tổng hợp thông tin, phân tích dữ liệu và đưa ra các đánh giá đa chiều. Trong khi đó, thạc sĩ Đỗ Quang Nghĩa - Phó Chánh Văn phòng Tỉnh ủy cho rằng, AI đóng vai trò như một “trợ lý ảo”, có thể giúp công chức nhà nước giải phóng khỏi các công việc hành chính lặp đi lặp lại, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tập trung giải quyết những nhiệm vụ mang tính chiến lược và sáng tạo hơn.

Trí tuệ nhân tạo đang và sẽ tiếp tục tác động sâu sắc đến mọi mặt trong đời sống, từ kinh tế, giáo dục, y tế cho đến khoa học, công nghệ, mở ra những cơ hội đột phá. Đồng thời, cũng đặt ra hàng loạt thách thức mới về nhận thức, năng lực và quản trị. Mặc dù AI có tiềm năng lớn, nhưng các chuyên gia tại hội thảo đều nhấn mạnh rằng, yếu tố con người vẫn là trung tâm trong quá trình ứng dụng và phát triển công nghệ này.

Các đại biểu dự Hội thảo khoa học “Mô hình ngôn ngữ lớn (Chatbot AI) phục vụ tư vấn phản biện, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo”.

Tiến sĩ Trần Văn Hưng khẳng định, mặc dù AI đang phát triển rất nhanh, nhưng không thể thay thế được vai trò của con người. Để sử dụng AI một cách hiệu quả, an toàn và có trách nhiệm, chúng ta phải hiểu biết rõ về cơ chế hoạt động của nó. “Trong thực tế, các mô hình AI vẫn tồn tại sai sót, đưa ra những thông tin không chính xác nếu không được kiểm soát và hiệu chỉnh đúng cách. Khi đó, trách nhiệm của con người là vô cùng quan trọng trong việc huấn luyện lại mô hình, đảm bảo đầu ra là những thông tin chính xác và có giá trị”, TS Trần Văn Hưng nhấn mạnh.

Thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội

Theo thạc sĩ Đỗ Quang Nghĩa, ứng dụng AI là xu hướng tất yếu trong tiến trình hiện đại hóa nền hành chính. Trí tuệ nhân tạo có thể hỗ trợ từ việc phân tích dữ liệu lớn, tóm tắt thông tin đến chuyển đổi văn bản thành slide báo cáo hay giọng nói, góp phần tối ưu hóa quy trình làm việc trong khu vực công và tư.

Một trong những lĩnh vực được kỳ vọng ứng dụng AI hiệu quả là tư vấn phản biện và giám định khoa học. Lĩnh vực đòi hỏi tư duy logic, phân tích dữ liệu và sự khách quan cao độ. Mô hình ngôn ngữ lớn đang chứng minh vai trò ngày càng rõ nét trong các khía cạnh: Tổng hợp thông tin đa chiều; phân tích chuyên sâu và nhận diện rủi ro; gợi mở giải pháp và sáng tạo ý tưởng; đánh giá độ khả thi và tin cậy; tăng cường minh bạch và niềm tin.

Phó Chánh Văn phòng Tỉnh ủy Đỗ Quang Nghĩa trình bày chuyên đề tại hội thảo.

Thay vì phải tìm kiếm và đọc hàng trăm tài liệu, Chatbot AI có thể truy cập và phân tích hàng triệu nguồn thông tin trong thời gian ngắn, giúp các chuyên gia có được cái nhìn tổng quan, toàn diện trước khi đưa ra đánh giá. Thông qua khai thác dữ liệu lịch sử và mô phỏng khả năng xảy ra, Chatbot AI có thể đề xuất các phương án thay thế hiệu quả, thậm chí gợi mở những giải pháp chưa từng được cân nhắc. Đồng thời, giúp chuẩn hóa quy trình, giảm thiểu sai sót và nâng cao tính minh bạch.

Theo GS.TS Võ Xuân Vinh - Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh doanh (Đại học Kinh tế TP.Hồ Chí Minh), Quảng Ngãi tuy đạt mức thu ngân sách cao nhờ thu hút nhiều doanh nghiệp lớn vào các KKT, KCN, nhưng mức sống và thu nhập của người dân vẫn còn thấp. Thách thức đặt ra là làm sao vừa duy trì nguồn thu ngân sách, vừa nâng cao đời sống người dân.

Để giải bài toán này, tỉnh cần khuyến khích các doanh nghiệp tư nhân nâng cao năng lực đầu tư, phát triển khoa học công nghệ và chất lượng nguồn nhân lực để có thể tham gia vào chuỗi giá trị của các doanh nghiệp lớn. Đồng thời, cần có chính sách hỗ trợ phù hợp, tạo điều kiện để doanh nghiệp nhỏ và vừa cải thiện năng lực, chất lượng dịch vụ và công nghệ, từ đó từng bước tham gia sâu vào chuỗi sản xuất - cung ứng. Các doanh nghiệp đầu ngành cũng cần thể hiện vai trò dẫn dắt, hỗ trợ doanh nghiệp vệ tinh phát triển.

Bên cạnh đó, AI đang mở ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp địa phương. Nó có thể giúp nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ với chi phí thấp, hỗ trợ các công việc như tìm kiếm thông tin, soạn thảo văn bản, đưa ra giải pháp nhanh chóng. Ngoài ra, AI còn có thể ứng dụng rộng rãi trong nông nghiệp, giao thông, an ninh, hành chính công… Doanh nghiệp hoàn toàn có thể bắt đầu từ các ứng dụng đơn giản đến các giải pháp công nghệ quy mô lớn nhằm tối ưu quy trình, tiết kiệm chi phí và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Kết hợp hài hòa giữa AI và trí tuệ con người

Để AI thực sự trở thành “trợ thủ đắc lực”, điều quan trọng nhất là phải xây dựng được sự kết hợp hài hòa giữa AI và trí tuệ con người. Các chuyên gia lưu ý, AI không thể thay thế con người, nhưng lại có thể hỗ trợ con người mở rộng năng lực tư duy, nâng cao hiệu quả làm việc và giảm tải các nhiệm vụ lặp lại. Khi được huấn luyện với dữ liệu chất lượng, gắn với từng lĩnh vực chuyên môn cụ thể, các Chatbot AI có thể trở thành chuyên gia hỗ trợ thực sự, đồng hành cùng đội ngũ trí thức trong tư duy phản biện, đổi mới sáng tạo và đưa ra quyết định chiến lược.

Để đạt được mục tiêu trên, điều quan trọng nhất là đầu tư nghiêm túc vào đào tạo năng lực số, phát triển văn hóa sử dụng AI có trách nhiệm. Đồng thời, xây dựng cơ sở dữ liệu chuyên biệt cho từng ngành nghề. Chỉ khi đó, AI mới phát huy tối đa tiềm năng trong việc đồng hành cùng con người tạo ra những giá trị mới, thúc đẩy sự phát triển toàn diện và bền vững.

Chatbot AI đang chuyển mình từ vai trò công cụ hỗ trợ thông tin trở thành “đối tác tư duy” của đội ngũ trí thức, nhà hoạch định chính sách và các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Trong kỷ nguyên số, sự thành công không còn phụ thuộc hoàn toàn vào sức lao động hay tài nguyên thiên nhiên, mà phụ thuộc vào khả năng ứng dụng tri thức, đặc biệt là tri thức được nâng cao thông qua công nghệ. Do đó, đội ngũ trí thức Quảng Ngãi cần chủ động đón đầu xu hướng, làm chủ công nghệ và biến AI thành trợ thủ đắc lực, hỗ trợ đội ngũ trí thức nâng cao năng lực tư vấn, tư duy phản biện, nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo và tích cực tham gia xây dựng và phát triển tỉnh bền vững trong kỷ nguyên mới.

Bài, ảnh: TRỊNH PHƯƠNG