ChatGPT xuất hiện, buộc ta học cách phân định thật - giả

ChatGPT. Động đất ở Syria và Thổ Nhĩ Kỳ. Dường như tháng 2 năm nay có phần ảm đạm hơn vì hai sự kiện trên xuất hiện.

1. Thời gian gần đây, sự bùng nổ của ChatGPT (Chat Generative Pre-training Transformer) trên toàn cầu dường là từ khóa làm nóng lên thêm bản chất thực tế của xã hội hiện đại đang diễn ra - một xã hội mà ở đó con người xem công nghệ là một vị cứu tinh.

Hơn lúc nào hết, với sự nhảy số tịnh tiến của cách mạng công nghệ 4.0, 5.0… chúng ta đã không thể phủ nhận và không tránh khỏi sự phát triển của một phần đỉnh cao của công nghệ, đó là trí tuệ nhân tạo. ChatGPT cũng là một bước ngoặc được ghi nhận trong hành trình trí tuệ nhân tạo đó.

Đến với ChatGPT, chúng ta chỉ cần gõ đơn giản một lệnh câu hỏi bất kỳ lĩnh vực nào, lập tức đã có một câu trả lời tương ứng. Thậm chí, nó còn tròn vai là một ‘chuyên gia’, một ‘nhà thơ’, một ‘nhạc sĩ’ khi phân tích vấn đề, sáng tác… Hiển nhiên, ChatGPT có đắm chìm trong vinh quang vì là nhà thông thái, thần đồng nhưng nó cũng sẽ chứa đựng những lời nói dối, sai trái. Nhất là khi ChatGPT chỉ có cho chúng ta một câu trả lời cho mỗi câu hỏi thay vì Google xuất hiện nhiều kết quả để chúng ta chọn.

ChatGPT lại căn bản là ‘đứa trẻ’ thụ động mới được sinh ra khi ai ‘dạy dỗ’ gì, nó sẽ ‘học’ như thế. Rồi, ChatGPT sẽ trả bài cho chúng ta những điều nó ‘học’ được mà nó một mực khẳng định đó là chân lý, là chính xác.

ChatGPT xuất hiện buộc những kẻ phàm nhân như chúng ta phải dần học cách phân định - đâu là thật, đâu là giả. Nhưng thực tế, nào phải ai cũng cho mình sự tinh ý, kinh nghiệm đủ để ‘ngó’ xem nó có đang đánh lừa chúng ta. Huống chi, trong một số tình huống, ChatGPT như vị cứu tinh duy nhất kịp thời để dẫn lối đưa đường, chúng ta nào còn tỉnh táo hay thời gian để xác định mình có bị hô biến thành những ‘chú cừu non’ ngơ ngác.

Đáng nói, cuộc cách mạng công nghệ đang bùng nổ mạnh mẽ mang theo vô vàn loại virus hại hơn mọt làm thủng, khoét những sự thật vốn có để tạo ra các lỗ hổng và trám lại trên nó là các thứ tin tức giả (Fake News). Sự ‘ngây thơ’ của ChatGPT là ‘miếng mồi’ béo bở để đóng vai trò truyền tải các thông tin sai sự thật vào tâm can chúng ta.

Càng sợ hơn, khi thông tin bảo mật cá nhân của chúng ta ngày nay vốn đang treo lung lay trên mạng lưới Internet, bất cứ đối tượng phạm pháp nào bỏ tiền ra đều có thể gặt hái xuống để bán buôn. ChatGPT một ngày nào đó, nếu nó trưởng thành theo chiều hướng tiêu cực, biết đâu khi chúng ta gõ tên chúng ta vào, ChatGPT như kẻ vô tội mà cung cấp đủ đầy thông tin cá nhân của chúng ta.

Tại sao, chúng ta không lật ngược lại cuộc diện? Chúng ta làm chủ công nghệ thông minh nói chung, ChatGPT nói riêng.

Thay vì, chúng ta để ChatGPT từ lúc thai nghén đến trưởng thành một cách thờ ơ không kiểm soát, bất cứ ai ‘dạy dỗ’ cũng được thì chúng ta cần nghiêm khắc, có phương pháp nuôi nấng chỉn chu ngay từ lúc này - khi ChatGPT chưa được ‘tiêm’ quá nhiều thông tin không xác minh đúng đắn. Chúng ta chủ động theo dõi từng hành trình của ChatGPT, chọn lọc cho ChatGPT có được những kháng thể tốt cho xã hội, cho công dân toàn cầu.

2. Động đất ở Syria và Thổ Nhĩ Kỳ khiến tôi nhớ đến có đoạn tháng ngắn ngủi tôi đến Aleppo (Syria). Không phải nội chiến thì là đói nghèo. Nay thêm động đất. Nỗi đau Aleppo chưa bao giờ dừng. Cũng như, Aleppo chưa bao giờ bình an thấy hoa nở.

Thổ Nhĩ Kỳ cũng thế, tôi nhớ những thơm lành của các hạt cà phê trong hộp nhỏ xíu mà các cô gái sisi hay khen hết lời. Giờ có lẽ, quay lại Thổ là có phần nỗi khổ không bao giờ nguôi.

Nhìn lại. Tháng 2 đáng lẽ là những tươi đẹp. Khi con người ta vừa tròn 30 ngày sau năm mới 2023 vừa bắt đầu.

Chưa bao giờ, Heal The World của Michael Jackson như lời ủi an chân thành nhất dành cho nhau. Và đã có rất nhiều người úp mặt vào Bước tường Than khóc ở Israel cầu cho nhiều phép màu hơn thế.

Đã có quá nhiều hoài nghi. Đã có quá nhiều mất mát đau thương.

Rồi chúng ta sẽ hiểu chân thành và bình an trong thời đại này. Đáng giá hơn bao giờ hết.

THIỆN HỢP