Châu Âu chạy đua tìm mua UAV đánh chặn của Ukraine sau vụ 'UAV Nga' vi phạm không phận Ba Lan

Một hàng thiết bị bay không người lái (UAV) đánh chặn FPV ODIN Win_Hit sẵn sàng phóng theo phương thẳng đứng trong các cuộc thử nghiệm chống UAV với điều kiện thực chiến. Ảnh: Militarnyi.

Báo The Kyiv Independent của Ukraine tối 11/9, theo giờ địa phương, cho biết đây là thông tin mà họ có được từ quan chức và các nhà sản xuất vũ khí.

Một nhà ngoại giao quân sự châu Âu nói với tờ The Kyiv Independent với điều kiện giấu tên rằng: “Trước đây, chúng tôi đã thảo luận với phía Ukraine về việc đầu tư vào thiết bị bay không người lái đánh chặn, nhưng bây giờ chúng tôi còn quan tâm nhiều hơn nữa”.

Theo nhà ngoại giao quân sự này, “chúng ta phải sẵn sàng cho chiến tranh, vì vậy đây là lúc cần học hỏi từ Ukraine”.

Chỉ vài giờ sau vụ hàng loạt thiết bị bay không người lái được cho là của Liên bang Nga vi phạm không phận Ba Lan, ông Bohdan Popov, trưởng bộ phận phân tích của công ty tư vấn quốc phòng Ukraine Triada Trade Partners cho biết công ty ông đã ghi nhận sự gia tăng các yêu cầu từ châu Âu đối với cả thiết bị bay không người lái đánh chặn và hệ thống tác chiến điện tử (EW).

Ông Popov cho biết thêm rằng không chỉ Ba Lan mà cả các công ty từ Đức, Đan Mạch cũng như các nước vùng Baltic cũng đã liên hệ với Triada Trade Partners và “thứ được yêu cầu nhiều nhất chính là dòng thiết bị bay không người lái đánh chặn mới mà Ukraine sản xuất khoảng ba tháng trước và lần đầu tiên được Tổng thống Volodymyr Zelensky giới thiệu”.

Nguyên nhân, theo ông Popov, là do “Liên bang Nga đã cho thấy họ không ngần ngại tấn công trực tiếp các quốc gia NATO. Vì vậy, các nước NATO đang tìm kiếm một giải pháp”.

Theo báo The Kyiv Independent, các quốc gia châu Âu phần lớn chưa chuẩn bị cho chiến tranh bằng thiết bị bay không người lái, nên họ đang tìm đến Ukraine – quốc gia có kinh nghiệm thực chiến – để tìm giải pháp.

Các nước phương Tây thiếu công nghệ giá rẻ để hạ thiết bị bay không người lái, bởi họ chủ yếu dự trữ vũ khí hiện đại, đắt đỏ, vốn được thiết kế để đối phó các mục tiêu lớn như tên lửa hành trình hoặc tên lửa đạn đạo.

Trong vụ tấn công đêm 9/9, vốn là lần đầu tiên NATO trực tiếp đối đầu quân sự với Liên bang Nga kể từ khi xung đột Ukraine toàn diện bùng phát, theo Tổng Thư ký NATO Mark Rutte, một lực lượng khá hùng hậu gồm “tiêm kích F-16 của Ba Lan, F-35 của Hà Lan, máy bay cảnh báo sớm AWACS của Italy, máy bay tiếp dầu đa nhiệm của NATO và hệ thống phòng thủ Patriot của Đức” đã được triển khai.

Các tên lửa Sidewinder trị giá khoảng 400.000 USD mỗi quả đã được sử dụng để bắn hạ những chiếc thiết bị bay không người lái Liên bang Nga rẻ tiền – được cho là loại Gerberas, thiết bị bay không người lái mồi làm từ gỗ dán và xốp, chỉ có giá khoảng 10.000 USD.

Hiện tại, thiết bị bay không người lái đánh chặn của Ukraine là những loại 4 cánh quạt (quadcopter) được tăng cường sức mạnh, có thể đạt tốc độ và độ cao vượt xa dòng thiết bị bay không người lái góc nhìn thứ nhất (FPV) truyền thống, và theo nhà sản xuất, có giá khoảng 5.000 USD mỗi chiếc. Mỗi thiết bị bay không người lái được gắn một khối thuốc nổ, được kích hoạt gần mục tiêu nhằm phá hủy nó.

Xem video đăng tải trên kênh Telegram của Yokai UAV Operators Group cho thấy UAV đánh chặn Win_Hit lao vào một UAV cảm tử ZALA khi đang bay giữa không trung

Tuy nhiên, song song với làn sóng quan tâm từ các công ty và quân đội nước ngoài, các nhà sản xuất Ukraine cũng bày tỏ sự nghi ngờ.

“Chúng tôi nhận được yêu cầu từ khắp nơi trên thế giới”, một nhà sáng lập quỹ từ thiện Wild Hornets, đơn vị cũng chế tạo thiết bị bay không người lái đánh chặn Sting, nói với báo The Kyiv Independent.

Nhưng theo nhà sáng lập quỹ từ thiện Wild Hornets, đơn vị của ông biết rằng “phần lớn đây có thể là gián điệp công nghiệp trá hình nhằm chiếm đoạt giải pháp sẵn có”.

Về lý thuyết, Ukraine có thể xuất khẩu thiết bị bay không người lái, nhưng chỉ khi được Cơ quan Kiểm soát Xuất khẩu của Chính phủ cho phép, và cơ quan này giữ bí mật về các tiêu chuẩn cho phép vũ khí được đưa ra nước ngoài.

Nếu nhu cầu quốc tế về thiết bị bay không người lái đánh chặn gia tăng trong bối cảnh mối đe dọa từ Liên bang Nga đối với NATO ngày càng lớn, Kiev có thể cho phép các nhà sản xuất quốc phòng Ukraine xuất khẩu nhiều sản phẩm hơn, đặc biệt là cho các nước láng giềng, ông Popov cho biết.

“Không ai biết hôm nay, ngày mai hay trong vài tuần, vài tháng tới sẽ ra sao. Ukraine chính là giải pháp tốt nhất cho tất cả những câu hỏi liên quan đến cách chống lại Liên bang Nga và bảo vệ trước các cuộc không kích của Liên bang Nga”, ông Popov khẳng định.

Đêm 9/9, theo Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk, có 19 thiết bị bay không người lái của Liên bang Nga đã xâm nhập không phận Ba Lan, trong đó nhiều chiếc xuất phát từ Belarus.

Vụ xâm nhập khiến bốn sân bay của Ba Lan, trong đó có Rzeszów và Warsaw, phải tạm thời đóng cửa, nhiều khu vực bị đặt trong tình trạng rủi ro.

Sau vụ xâm nhập, Ba Lan thông báo đã hạn chế hoạt động hàng không dọc biên giới phía Đông, cấm bay tại khu vực giáp Belarus và Ukraine, ngoại trừ một số trường hợp, từ nay đến ngày 9/12.

Theo đề nghị của Ba Lan, chiều 11/9, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc tiến hành họp khẩn. Ngoại trưởng Ba Lan Radoslaw Sikorski khẳng định nước này muốn thu hút sự chú ý của toàn thế giới vào “cuộc tấn công bằng UAV chưa có tiền lệ” nhằm vào một quốc gia không chỉ là thành viên Liên hợp quốc mà còn thuộc EU và NATO – một cáo buộc mà Moskva đã bác bỏ.

Hiện trường vụ thiết bị bay không người lái (UAV) bị bắn rơi tại Wohyn, Ba Lan, ngày 10/9/2025. Ảnh: PAP/TTXVN

Về phía Mỹ, Đại tá Martin L. O’Donnell, phát ngôn viên của Bộ Tư lệnh Tối cao các Lực lượng đồng minh châu Âu thuộc NATO cho biết đây là lần đầu tiên máy bay NATO đối đầu với các mối đe dọa tiềm tàng trong không phận của khối.

Sau vụ xâm nhập, nhiều nghị sĩ Quốc hội Mỹ đã phản ứng gay gắt. Thậm chí, Hạ nghị sĩ Cộng hòa Joe Wilson của bang Nam Carolina, một thành viên cấp cao trong Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, đã gọi vụ xâm nhập là “hành động chiến tranh”.

Về phần mình, vào ngày 10/9, Bộ Ngoại giao Liên bang Nga đã ra tuyên bố bác bỏ những cáo buộc của Ba Lan cho rằng Moskva đã vi phạm không phận Ba Lan đêm 9/9 trong bối cảnh Liên bang Nga đang mở rộng các cuộc tấn công ở miền Tây Ukraine.

Tuyên bố nhấn mạnh Bộ Quốc phòng Liên bang Nga đã xác nhận rõ ràng rằng không có mục tiêu nào được lên kế hoạch trên lãnh thổ Ba Lan và các UAV của Liên bang Nga tấn công Ukraine đêm 9/9 chỉ có phạm vi hoạt động không quá 700 km.

Theo Bộ Ngoại giao Liên bang Nga, những cáo buộc của Ba Lan chỉ làm leo thang thêm cuộc khủng hoảng Ukraine.

Thành Nam/Báo Tin tức và Dân tộc