Châu Âu đề xuất giải pháp thay thế Starlink cho Ukraine

Hệ thống Starlink được quân đội Ukraine sử dụng tại Bakhmut. Ảnh: Getty Images

Theo trang Defence-ua, châu Âu đang chuẩn bị các phương án dự phòng trong trường hợp hệ thống liên lạc vệ tinh Starlink bị ngừng cung cấp tại Ukraine, trước mắt dựa vào giải pháp tạm thời Govsatcom và sau đó chuyển sang hệ thống IRIS².

Tuy nhiên, hệ thống Govsatcom có dung lượng thấp hơn đáng kể so với Starlink, trong khi hệ thống thay thế hoàn chỉnh, IRIS², sẽ chỉ đi vào hoạt động trong những năm 2030.

Iris² là dự án vệ tinh hàng đầu của EU với mục tiêu xây dựng một mạng lưới gần 300 vệ tinh đa quỹ đạo. Hệ thống này nhằm cạnh tranh với các dịch vụ internet vệ tinh của Mỹ như Starlink của Elon Musk và Project Kuiper của Amazon.

EU đã đẩy nhanh nỗ lực và đặt mục tiêu có một phương án dự phòng cho Starlink của Elon Musk trong năm nay, đề phòng trường hợp hệ thống này bị tắt. Để đạt được điều này, các quan chức châu Âu đang phát triển Govsatcom, một hệ thống liên lạc vệ tinh tạm thời dự kiến sẽ đạt năng lực hoạt động ban đầu vào năm 2024.

Tuy nhiên, Govsatcom có một hạn chế lớn: chương trình này không bao gồm việc phóng các vệ tinh chuyên dụng. Thay vào đó, nó dựa vào các vệ tinh quân sự và thương mại sẵn có của châu Âu.

Vấn đề là các vệ tinh này có thể không được thiết kế ban đầu để đóng vai trò nền tảng cho một hệ thống như vậy. Do đó, tốc độ và dung lượng của chúng có thể thấp hơn đáng kể so với vệ tinh Starlink, vốn được xây dựng dành riêng cho phạm vi phủ sóng toàn cầu hiệu suất cao. Dù vậy, ngay cả với những hạn chế này, Govsatcom vẫn có thể là một giải pháp tạm thời khả thi nếu Starlink không còn khả dụng.

Giải pháp thay thế toàn diện hơn cho Starlink là hệ thống liên lạc vệ tinh IRIS², với mục tiêu thiết lập một mạng lưới vệ tinh mạnh mẽ hơn nhiều. Tuy nhiên, dự án này cũng gặp không ít thách thức: hệ thống IRIS² dự kiến sẽ chỉ hoạt động vào những năm 2030. Với nguy cơ Starlink có thể bị ngắt kết nối trong tương lai gần, khoảng thời gian này có thể là quá dài. Tuy nhiên, một khi được triển khai, IRIS² có khả năng cung cấp hệ thống liên lạc vệ tinh linh hoạt và bảo mật hơn cho lực lượng quốc phòng trong các hoạt động quân sự.

Ngoài Govsatcom và IRIS², một số nhà cung cấp dịch vụ liên lạc vệ tinh toàn cầu khác cũng có thể đóng vai trò thay thế cho Starlink. Các công ty như Eutelsat, Hispasat, SES và OneWeb cung cấp dịch vụ internet vệ tinh có thể lấp đầy khoảng trống khi cần thiết.

Bên cạnh đó, chuyên gia về liên lạc và tác chiến điện tử Serhii Flash Beskrestnov của Kiev, gần đây đã phân tích khả năng lực lượng vũ trang Ukraine đối phó với kịch bản Starlink bị vô hiệu hóa cũng như đánh giá mức độ khả thi của việc tỷ phú Elon Musk thực sự thực hiện động thái này.

Trước đó, ngày 23/2, hãng thông tấn Reuters dẫn lời các nguồn tin am hiểu vấn đề cho biết, có khả năng Mỹ sẽ gây sức ép đối với Ukraine trong đàm phán xung đột với Nga bằng việc cắt hệ thống Starlink.

Từ khi xung đột nổ ra hồi tháng 2/2022, tỷ phú Elon Musk đã khẩn cấp gửi hàng nghìn thiết bị Starlink đến Ukraine để thay thế dịch vụ liên lạc bị phá hủy trong các cuộc giao tranh. Theo Reuters, Ukraine phụ thuộc vào Starlink, nếu mất hệ thống này sẽ là một đòn giáng mạnh với Kiev.

Việt Dũng/Báo Tin tức (Theo defence-ua)