Châu Âu sẽ 'dùng lửa để dập lửa' đáp trả chính sách thuế quan của ông Trump?
Theo Ngoại trưởng Bỉ Maxime Prevot, 'dùng lửa để dập lửa' chính là chiến lược đáp trả mà Liên minh châu Âu theo đuổi trong bối cảnh căng thẳng thương thương mại giữa Mỹ và phương Tây đang gia tăng.
Ngoại trưởng Prevot cho rằng Liên minh châu Âu (EU) cần có một chiến lược mạnh mẽ để đối phó với cuộc chiến thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Nhà ngoại giao hàng đầu của Bỉ nhấn mạnh, EU phải đáp trả với sức mạnh tương xứng, nhằm khẳng định rằng thị trường 450 triệu dân này "xứng đáng được đối xử khác biệt" so với cách ông Trump đã làm từ trước đến nay.
Tháng 2/2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump ký một bản ghi nhớ yêu cầu các cố vấn cấp cao xây dựng kế hoạch toàn diện nhằm giải quyết thâm hụt thương mại của Mỹ. Trọng tâm của kế hoạch là tăng cường hàng rào thuế quan để đáp trả các mức thuế, phí, quy định giám sát và khoản trợ cấp mà Washington đánh giá là thiếu công bằng. Tuần qua, ông Trump khẳng định kế hoạch áp thuế đối ứng vẫn sẽ được công bố vào ngày 2/4/2025, không có bất kỳ điều chỉnh nào so với lộ trình ban đầu.
Một quan chức cấp cao của Mỹ hồi tháng 2/2025 tiết lộ với The Finacial Times rằng Nhật Bản, Ấn Độ và EU là những mục tiêu lớn nhất của thuế quan "có đi có lại" của Nhà Trắng.
Ngoại trưởng Bỉ Maxime Prevot. Ảnh: Getty
Trong cuộc phỏng vấn mới đây với Politico, ông Prevot cho biết EU không nên loại trừ bất kỳ biện pháp nào khi đáp trả ông Trump, kể cả việc nhắm vào điểm yếu của Washington. Ông Prevot đề xuất sử dụng lợi thế công nghệ làm đòn bẩy, nhấn mạnh rằng các quy định của EU đối với những nền tảng kỹ thuật số – một trong những vấn đề nhạy cảm nhất với Mỹ – có thể trở thành công cụ phản công hiệu quả.
"Chúng tôi hiểu rằng lĩnh vực công nghệ số là một trong những điểm nhạy cảm nhất đối với Mỹ và có thể gây ra phản ứng mạnh mẽ. Vì vậy, tôi ủng hộ việc tận dụng yếu tố này như một phần trong chiến lược đáp trả", ông Prevot nói.
Các quy định về công nghệ của EU đã trở thành một phần trong cuộc chiến thuế quan xuyên Đại Tây Dương. Trước đó, nền tảng truyền thông xã hội X, thuộc sở hữu của tỷ phú Elon Musk - Cố vấn cấp cao của ông Trump, đang đối mặt với các hình phạt từ EU vì vi phạm các quy định về truyền thông xã hội. Ông Trump cũng từng đe dọa trả đũa nếu EU tiếp tục siết chặt kiểm soát các công ty công nghệ Mỹ.
Đề xuất ông Prevot được đưa ra trong bối cảnh EU đang đối mặt với chia rẽ nội bộ về cách phản ứng trước chính sách thuế quan của ông Trump. Trong khi Ủy ban châu Âu nỗ lực đẩy mạnh áp thuế với hàng xuất khẩu Mỹ, một số nước như Pháp, Đức, Ireland và Italy tỏ ra dè dặt, khiến tiến trình này trở nên phức tạp hơn.
Ông Trump, vốn có xu hướng ưu tiên các cuộc đối thoại song phương, đã chủ động gặp gỡ các nhà lãnh đạo quốc gia như Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Anh Keir Starmer và Taoiseach Ireland Micheál Martin, trong khi những nhân vật đứng đầu EU như Chủ tịch Ủy ban Ursula von der Leyen hay Đại diện cấp cao về Chính sách Đối ngoại Kaja Kallas dường như lại bị Washington lạnh nhạt. Ông Prevot nhận định, ông Trump muốn "tấn công" từng quốc gia riêng lẻ, thay vì làm việc với EU như một thực thể thống nhất.
Chính sách thuế quan của Nhà Trắng cũng tác động sâu rộng tới lĩnh vực quốc phòng. Chính phủ Bỉ gần đây đã cam kết đạt mức chi tiêu quốc phòng 2% GDP vào năm 2029 theo yêu cầu của NATO nhưng nay đang xem xét đẩy nhanh tiến độ. Trước đó, quốc gia này đã ký hợp đồng mua hơn 30 máy bay F-35 do Mỹ sản xuất. Tuy nhiên, những thỏa thuận này gần đây trở thành tâm điểm tranh luận do lo ngại rằng Washington có thể áp đặt giới hạn về hiệu suất, cùng với mối quan ngại sâu rộng hơn về sự phụ thuộc quá mức của châu Âu vào vũ khí của Mỹ.
Ông Prevot thừa nhận rằng Bỉ có thể không đủ sức để vận hành một phi đội gồm nhiều loại chiến đấu cơ khác nhau nhưng nhấn mạnh rằng sự tự chủ quốc phòng của châu Âu là điều cần được cân nhắc nghiêm túc.
Ngoài ra, Ngoại trưởng Bỉ Prevot cũng ủng hộ việc kích hoạt công cụ chống cưỡng ép của EU – một cơ chế cho phép khối này áp đặt các biện pháp trả đũa thương mại để chống lại sự phân biệt đối xử từ Mỹ. Ông cảnh báo: “Cuộc chiến thuế quan, giống như một chiếc boomerang bị ném đi vậy. Chúng ta phải làm cho những người sử dụng thuế quan làm vũ khí nhớ rằng chúng sớm muộn sẽ quay trở lại".
