Châu Âu tung Sách trắng quốc phòng: Kế hoạch bài bản đưa việc tái vũ trang 'lục địa già' vào quỹ đạo trước 'cú sốc lớn'

Đại diện cấp cao EU về chính sách đối ngoại và an ninh Kaja Kallas giới thiệu về Sách trắng quốc phòng châu Âu 2030 ngày 19/3. (Nguồn: UBN News)

Hãng thông tấn RIA cho hay, theo Sách trắng, chi tiêu quân sự của 27 nước thành viên EU đã tăng hơn 31% kể từ năm 2021, đạt 326 tỷ Euro (355 tỷ USD) vào năm 2024. Chủ tịch EC Ursula von der Leyen nhấn mạnh: “Đây là bước tiến, nhưng vẫn chưa đủ”.

Sách trắng đánh giá EU đang ở trong bối cảnh an ninh đáng lo ngại với nguy cơ xảy ra xung đột trước khi thập kỷ này kết thúc.

Việc Mỹ xem xét lại cam kết với châu Âu, đặc biệt là đối với Ukraine, sau sự trở lại nắm quyền của ông Donald Trump tại Nhà Trắng cũng tạo ra "cú sốc lớn".

Do đó, điều quan trọng là cần phải khởi động kế hoạch “tái vũ trang châu Âu” vào năm 2030.

Với việc công bố Sách trắng, EC đã chính thức đưa ra các phác thảo cho kế hoạch được bà von der Leyen công bố ngày 4/3 vừa qua, với mục tiêu huy động 800 tỷ Euro để “đưa quốc phòng châu Âu vào quỹ đạo”.

Theo đó, EC muốn các quốc gia thành viên EU có thể dành tới 1,5% GDP cho chi tiêu quân sự trong 4 năm tới mà không lo vi phạm các quy tắc ngân sách về thâm hụt công. Điều này có thể giúp huy động tới 650 tỷ Euro trong giai đoạn này.

Điểm lưu ý duy nhất là mỗi quốc gia thành viên phải xin miễn trừ các quy tắc ngân sách này trước cuối tháng 4 tới. EC muốn quyết định nhanh chóng và sẽ đưa ra phán quyết về việc có chấp nhận miễn trừ hay không trước cuối tháng 7 tới, dựa trên các khoản chi tiêu được đề xuất.

Ngoài ra, EC cũng muốn 27 quốc gia thành viên nhanh chóng phê duyệt kế hoạch cho khoản vay 150 tỷ Euro nhằm tài trợ chung cho việc mua sắm và đầu tư trong lĩnh vực quốc phòng tại EU.

Theo Chủ tịch EC, EU cần tăng cường mua sắm thiết bị quốc phòng từ các nhà cung cấp trong khu vực, trong bối cảnh phần lớn các khoản đầu tư quốc phòng hiện nay đang được chi tiêu bên ngoài EU. Bà von der Leyen nói rằng, ít nhất 65% linh kiện trong mỗi loại vũ khí phải có xuất xứ từ châu Âu.

Bên cạnh đó, Sách trắng cũng xác định các lĩnh vực chiến lược cần được đầu tư ưu tiên, bao gồm sản xuất đạn dược, hệ thống phòng không, máy bay không người lái và tên lửa tầm xa. Ngoài ra, cần tích hợp chặt chẽ hơn ngành công nghiệp quốc phòng của Ukraine với các nước EU.

Trước đó, các nhà lãnh đạo EU đã chấp thuận kế hoạch này tại Hội nghị thượng đỉnh đặc biệt của tổ chức này vào tuần trước. Ở thời điểm đó, nhiều nhà ngoại giao vẫn cho rằng, việc thực hiện kế hoạch này phụ thuộc vào thiện chí của các quốc gia thành viên EU.

Trong khi đó, một số quan chức của EU khuyến cáo việc nới lỏng quy tắc ngân sách “không nên bị lạm dụng” để tài trợ cho các khoản chi tiêu không liên quan đến quân sự.

Bảo Minh