Cháy - hệ lụy khôn lườngBài 1: Nguy cơ rình rập
Lửa vừa là nguồn năng lượng cần thiết trong đời sống, vừa là 'kẻ hủy diệt' thầm lặng. Chỉ một tia lửa nhỏ, do một khoảnh khắc bất cẩn, cũng có thể thiêu rụi mọi thứ, biến tài sản, kể cả tính mạng thành tro bụi. Những vụ cháy không chỉ gây thiệt hại về vật chất mà còn cướp đi những điều vô giá, một mái ấm bình yên, những ước mơ chưa kịp thực hiện; cùng nỗi ám ảnh tinh thần nặng nề cho người trong cuộc...
Bài 1: Nguy cơ rình rập
Ngày 21/2, chúng tôi quay trở lại chợ Chà Là, xã Trần Phán, huyện Ðầm Dơi. Nơi đây từng là điểm hẹn của những phiên chợ nhộn nhịp, nay vẫn còn in đậm dấu tích của ký ức đau thương từ một vụ cháy kinh hoàng cách đây 7 năm.
Lực lượng Công an xã Trần Phán (huyện Ðầm Dơi) phối hợp với Ban Quản lý chợ kiểm tra thiết bị PCCC tại khu vực chợ Chà Là.
Hệ lụy sau những vụ cháy
Biến cố vụ cháy chợ Chà Là không chỉ thiêu rụi tài sản mà còn để lại những vết thương sâu sắc trong lòng nhiều gia đình, khiến ký ức đau đớn mãi âm ỉ như những tàn tro chưa kịp nguội.
Trước cửa tiệm điện tử vừa được sửa sang, ông Dương Văn Tình, người cha đã mất đi 2 đứa con yêu quý trong vụ cháy năm ấy, không giấu nỗi xúc động khi nhớ lại: “Khoảng 2 giờ 30 sáng 6/2/2018, tôi đang ngủ trong nhà kho, cách chợ khoảng cây số, thì nghe tin nhà cháy. Khi chạy đến, cả khu chợ đã chìm trong biển lửa, mọi người hoảng loạn tháo chạy. Tôi cố khởi động máy chữa cháy, nhưng nó không hoạt động, bất lực nhìn căn nhà bị chìm trong biển lửa... Ðau đớn nhất là 2 đứa con tôi (con gái và con rể) vẫn còn mắc kẹt bên trong”.
“Chỉ từ một nén nhang cắm sâu, khi tàn dần, lửa bén vào những chân nhang cũ, rồi nhanh chóng bùng lên dữ dội, thiêu rụi 4 căn nhà của 3 hộ dân. Gia đình tôi chịu thiệt hại nặng nhất, không chỉ mất mát về tài sản trị giá hơn 6 tỷ đồng, mà còn là nỗi đau tột cùng khi 2 đứa con mãi mãi ra đi”, ông Tình nghẹn giọng kể lại.
Vợ chồng ông Tình lặng người khi hồi tưởng về ký ức buồn đã qua.
Câu chuyện của bà Danh Thị Hương, ấp Tấn Ngọc, xã Ngọc Chánh, huyện Ðầm Dơi, cũng đầy xót xa. Là hộ nghèo, không có đất sản xuất, gia đình bà được hỗ trợ xây căn nhà Ðại đoàn kết vào năm 2019 với một tia hy vọng nhỏ giúp bà có cơ hội vươn lên. Nhưng rồi giữa năm 2024, khi bà Hương phải điều trị bệnh ở ngoài tỉnh, một sự cố chập điện đã thiêu rụi toàn bộ căn nhà và cả căn cặp vách của người cháu.
“Ðã nghèo lại còn gặp cảnh cháy, mất hết nhà cửa, tài sản, tôi rơi vào cảnh màn trời chiếu đất”, bà Hương nghẹn ngào kể. May mắn thay, nhờ sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương và các mạnh thường quân, bà được xây dựng lại căn nhà mới. Dẫu vậy, những tổn thất tinh thần và nỗi ám ảnh từ đám cháy vẫn còn đó.
Nếu như những vụ cháy tại chợ Chà Là, hay căn nhà nhỏ của bà Hương, là hồi chuông cảnh tỉnh cho việc đảm bảo an toàn phòng cháy ở khu dân cư, thì sự cố tại Trường THPT Ðầm Dơi lại là bài học đắt giá về sự bất cẩn trong sinh hoạt học đường. Nạn nhân là em Nguyễn Mộng Tuyền, học sinh lớp 11A4, hiện vẫn đang điều trị bỏng nặng tại Bệnh viện Chợ Rẫy.
Bác sĩ Phan Văn Vũ, Khoa Ngoại Bệnh viện Ða khoa Ðầm Dơi, cho biết: “Em Tuyền bị bỏng cấp độ 2, với diện tích tổn thương 30-40% cơ thể. Lưng và đôi tay là những vị trí chịu tổn thương nặng nề nhất”.
Qua điện thoại, giọng em Tuyền run run kể lại: “Ðầu năm học 2025, em được chọn làm người mẫu trình diễn trang phục tái chế của lớp. Trong lúc thử đồ, em dùng nến để đốt phần chỉ thừa trên chiếc váy làm từ bông gòn và giấy. Chỉ một khoảnh khắc bất cẩn, ngọn lửa nhỏ bùng lên dữ dội, lan nhanh khắp người. Em kêu cứu và cố dập lửa, nhưng bông gòn cháy quá nhanh. Các bạn xung quanh hoảng loạn đi tìm nước, nhưng khi dập được lửa, em đã bỏng nặng và ngất đi”.
Những vụ cháy kể trên là một trong những minh chứng về hệ lụy khôn lường do cháy gây ra. Ðể ngăn chặn mối nguy hại ấy, biện pháp hiệu quả nhất vẫn là mỗi gia đình cần nâng cao ý thức cảnh giác và chủ động phòng ngừa từ sớm trước khi mọi thứ trở nên quá muộn.
Xác định nguyên nhân, loại bỏ nguy cơ từ đầu
Theo thống kê từ Phòng Cảnh sát PCCC và Cứu nạn, cứu hộ (CNCH) thuộc Công an tỉnh Cà Mau, trong năm 2024 cả nước xảy ra 4.114 vụ cháy, khiến 100 người thiệt mạng và 89 người bị thương. Riêng tại Cà Mau, địa phương đã ghi nhận 7 vụ cháy, bao gồm 4 vụ cháy tại nhà dân, 1 vụ tại cơ sở sản xuất kinh doanh kết hợp nhà ở, 1 vụ tại một cơ sở giáo dục và 1 vụ tại khu vực trồng cây tràm tái sinh. Mặc dù may mắn không có thiệt hại về người, nhưng tổng tổn thất về tài sản đã lên đến 2,2 tỷ đồng, cùng với 40 ha rừng tràm bị hủy hoại hoàn toàn. Ðáng chú ý, so với cùng kỳ năm 2023, số vụ cháy đã tăng thêm 3 vụ và thiệt hại về tài sản tăng thêm 1,5 tỷ đồng, một dấu hiệu cho thấy nguy cơ cháy nổ tại địa phương vẫn đang gia tăng.
Các vụ cháy nổ xuất phát từ những nguyên nhân phổ biến như chập điện, bất cẩn khi đốt nhang, đèn cầy hoặc sơ suất trong nấu, nướng, đốt đồng... Ðáng báo động, trong năm 2024, lực lượng chức năng đã phát hiện 426 trường hợp vi phạm quy định về PCCC qua 8.168 lượt kiểm tra, xử phạt tổng số tiền 332,9 triệu đồng. Các lỗi phổ biến là thiếu kiểm tra, bảo trì thiết bị PCCC; niêm yết nội quy chữa cháy bị mờ hoặc bị che khuất; lực lượng PCCC cơ sở chưa được tập huấn đầy đủ; thiếu cập nhật hồ sơ quản lý hoạt động PCCC... Một số trường hợp hy hữu nhưng nghiêm trọng cũng đã được phát hiện, là bình chữa cháy không sử dụng được vì dây bị chuột cắn đứt hoặc van bị gỉ sét do lâu ngày không kiểm tra.
Thượng tá Nguyễn Văn Khoa, Phó trưởng phòng Cảnh sát PCCC và CNCH Công an tỉnh Cà Mau, cho biết: “Qua kiểm tra thực tế tại các khu chợ tự phát và nhà ở kết hợp sản xuất, chúng tôi thường xuyên ghi nhận lỗi về đấu nối hệ thống điện không đúng kỹ thuật, sử dụng thiết bị điện kém chất lượng, không đảm bảo khoảng cách an toàn khi sắp xếp hàng hóa và vật tư... Ðây đều là những sai sót xuất phát từ ý thức chủ quan, tiềm ẩn nguy cơ gây cháy nghiêm trọng, đe dọa tính mạng và tài sản của người dân”.
Kiểm tra, vận hành máy chữa cháy tại cơ sở, đảm bảo ứng phó kịp thời khi xảy ra sự cố.
Cháy nổ không chỉ giới hạn trong sản xuất hay kinh doanh, mà chúng có thể xảy ra ở mọi nơi, nhiều lĩnh vực. Ở lĩnh vực giáo dục, các trường học đã trang bị đầy đủ thiết bị PCCC và tổ chức các buổi tập huấn kỹ năng cơ bản cho học sinh, nhưng ông Trần Thanh Văn, Trưởng phòng Giáo dục và Ðào tạo huyện Ðầm Dơi, vẫn thẳng thắn thừa nhận: “Trong tình huống khẩn cấp, học sinh thường hoảng loạn, không thể nhớ cách sử dụng thiết bị, dù đã được học lý thuyết. Việc thiếu các buổi diễn tập thực tế là nguyên nhân chính khiến các em lúng túng khi đối mặt với sự cố”.
Theo ông Văn, thực trạng này đặt ra yêu cầu cấp bách về việc đổi mới phương pháp đào tạo kỹ năng PCCC trong cộng đồng. Ðặc biệt, các buổi diễn tập thực hành cần được tổ chức thường xuyên và sát với tình huống thực tế nhằm nâng cao khả năng phản xạ và giúp người dân, đặc biệt là học sinh, ứng phó kịp thời trong các tình huống khẩn cấp.
Những con số và thực tế trên không chỉ là hồi chuông cảnh báo mà còn là lời nhắc nhở nghiêm khắc dành cho các cơ quan chức năng, trường học và từng hộ gia đình. Sự chủ quan và lơ là trong công tác phòng chống cháy, nổ hôm nay có thể là nguyên nhân dẫn đến một thảm họa không thể lường trước vào ngày mai.
“Chỉ khi xảy ra hỏa hoạn, người ta mới giật mình nhận ra tầm quan trọng của công tác phòng cháy, nhưng thế là đã muộn”, Thượng tá Nguyễn Văn Khoa nhấn mạnh.
Nguồn Cà Mau: https://baocamau.vn/chay-he-luy-khon-luong-a37452.html
