Chế biến và xuất khẩu gỗ tiềm ẩn nhiều rủi ro

Đại diện Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ NN&PTNT) cho biết, thời gian qua, ngành công nghiệp chế biến gỗ và lâm sản đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Năm 2019, Việt Nam xuất khẩu gỗ đạt trên 11 tỷ USD. Đến nay, sản phẩm gỗ của Việt Nam đã có mặt tại hơn 120 quốc gia và vùng lãnh thổ, vươn lên đứng đầu khối ASEAN, đứng thứ 2 châu Á và đứng thứ 5 thế giới về xuất khẩu gỗ và lâm sản.

Mặc dù bị ảnh hưởng lớn bởi dịch Covid-19 song trị giá xuất khẩu lâm sản 6 tháng đầu năm 2020 ước đạt trên 5,3 tỷ USD, tăng 2,7% so với cùng kỳ năm 2019. Ước cả năm nay, trị giá xuất khẩu sẽ đạt 11,75 - 12 tỷ USD.

Tổng cục Lâm nghiệp nhận định, việc hội nhập sâu rộng vào thị trường quốc tế đã đem lại cho ngành chế biến gỗ và lâm sản những điều kiện thuận lợi nhất định, nhưng cũng chịu ảnh hưởng, tác động nhiều mặt của thị trường thế giới với nhiều khó khăn, thách thức. Đặc biệt là nguồn nguyên liệu sạch phục vụ cho ngành chế biến gỗ trong nước và xuất khẩu, bao gồm nguồn nguyên liệu trong nước và nguyên liêu nhập khẩu hợp pháp.

Trị giá xuất khẩu lâm sản 6 tháng đầu năm 2020 ước đạt trên 5,3 tỷ USD.

Theo Mạng lưới giám sát buôn bán động, thực vật hoang dã (TRAFFIC), chính sách đóng cửa rừng tự nhiên của Chính phủ Việt Nam, cùng một số nước xuất khẩu gỗ tự nhiên truyền thống cho Việt Nam trong những năm qua, đã làm giảm lượng gỗ tự nhiên trong nước một cách nhanh chóng.

Theo ông Nguyễn Thế Cường, đại diện tổ chức TRAFFIC, Việt Nam hiện nay đang là thị trường hàng đầu về tiêu thụ gỗ nguyên liệu. Tuy nhiên khi khai báo hải quan thì tên một loại gỗ lại được khai báo với nhiều tên khoa học khác nhau gây khó khăn cho lực lượng hải quan.

Mặt khác, thông tin về các quy định pháp lý có liên quan đến quản lý, khai thác, chế biến và thương mại gỗ tại một số quốc gia còn hạn chế. Chính sách quản lý tài nguyên của nhiều quốc gia cũng có nhiều bất cập, không đồng nhất, thậm chí xung đột lẫn nhau. Quản trị rừng tại nhiều quốc gia vẫn còn ở mức thấp, tiềm ẩn nhiều rủi ro với nước nhập khẩu, trong đó có Việt Nam.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, ngành chế biến gỗ và lâm sản xuất khẩu đang phấn đấu trở thành một ngành mũi nhọn trong sản xuất, xuất khẩu của Việt Nam, có thương hiệu, uy tín trên thị trường quốc tế.

Cùng với đó, Việt Nam cũng đã ký kết Hiệp định Đối tác tự nguyện về Thực thi luật lâm nghiệp, quản trị rừng và thương mại lâm sản giữa Việt Nam và EU (VPA/FLEGT) và xây dựng Hệ thống bảo đảm gỗ hợp pháp Việt Nam (VNTLAS), do vậy việc kiểm soát nguồn gốc gỗ là một yêu cầu rất quan trọng.

Ông Ngô Minh Hải, nguyên Phó Cục trưởng Cục Giám sát quản lý (Tổng cục Hải Quan) chia sẻ, hiện nay có nhiều rủi ro trong quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu, trong đó có mặt hàng gỗ và đồ gỗ.

Trong đó, rủi ro điển hình là trong khai hải quan, khai thuế, thời hạn làm thủ tục hải quan, thời hạn nộp thuế,… chiếm tỷ lệ cao trong tổng số vi phạm phân loại theo hành vi. Bên cạnh đó còn có các rủi ro trong tuân thủ chính sách quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu, về phân loại hàng hóa, về giá trị hải quan, xuất xứ và số lượng hàng hóa,…

“Lực lượng hải quan không được đào tạo bài bản về lâm nghiệp cũng như nhận dạng gỗ, đây là một trong những khó khăn lớn đối với lực lượng này”, ông Hải cho hay./.

Nguyễn Quỳnh/VOV.VN