Đình làng Văn Nội (phường Phú Lương, quận Hà Đông, TP Hà Nội) thờ Đức Thành hoàng làng “Cừ Súy Dực Bảo Tướng Quân Chu Bá”, là một vị tướng tài giỏi, văn võ song toàn thời Hai Bà Trưng dấy binh khởi nghĩa (năm 40 – 43 sau Công nguyên).
Vào các ngày 11, 12 tháng Giêng Âm lịch, nơi đây tổ chức Lễ hội cổ truyền làng Văn Nội, diễn ra các nghi thức truyền thống có giá trị như: Lễ phụng nghênh nhà thánh, lễ rước kiệu, lễ giã đám và hóa mã tại lăng mộ tướng quân Chu Bá…
Lễ hội thu hút hàng vạn lượt người trong và ngoài xã, các nơi xa gần về hành lễ, dự hội.
Đêm ngày 12 tháng Giêng Âm lịch có tục lệ Rước mã thờ và Lửa thiêng từ đình xuống Lăng mộ “Cừ Súy Dực Bảo Tướng Quân Chu Bá” để hành lễ, hóa vàng.
Đây là một thủ tục truyền thống đặc thù, một nét văn hóa tín ngưỡng, tâm linh được lưu truyền từ xa xưa của lễ hội làng Văn Nội. Nét văn hóa này có lẽ là độc nhất vô nhị trong tất cả các lễ hội trên đất nước Việt Nam.
Hàng ngàn người dân và du khách đứng chờ ở khu lăng mộ Chu Bá dùng sào tre buộc hương để lấy chuẩn bị lấy lửa thiêng.
Mã thờ được rước đến làm lễ tại khu lăng mộ Chu Bá.
Cả "tấn" vàng mã được chất thành đống, bao quanh được xếp thành khối trụ như hình cái giếng.
Sau khi các cụ cao niên hành lễ xong, đúng 23h30, cụ chủ tế lấy ngọn lửa thiêng ra hóa vàng.
Ngọn lửa mới bùng lên, hàng trăm người lao vào, chen nhau để lấy lửa thiêng.
Dân làng và du khách thập phương tìm mọi cách để đem ngọn lửa thiêng về thắp lên ban thờ tổ tiên, với tinh thần hộ quốc vì dân của Thành Hoàng làng sẽ muôn đời quang sáng về với nhà mình. Với hy vọng có được sự phù hộ, độ trì, sự che chở của Đức Thánh, để có được sức khỏe, may mắn, có được cuộc sống an lành, thịnh vượng hơn.
Ngọn lửa lớn, nóng với nhiệt độ cao, mặc dù đã dùng sào tre nhưng vẫn cảm thấy bỏng rát khi lấy lửa thiêng.
Hàng trăm người cùng dùng sào tre để lấy lửa cùng một lúc.
Thời gian ngọn lửa cháy hết đống vàng mã khoảng 40 phút.
Do đám lửa nóng, nhiều người tìm cách chia lửa thành đám nhỏ để có thể dễ dàng châm hương.
Sau khi lấy được lửa thiêng, người dân mang về nhà thắp lên ban thờ. Chủ yếu người dân dùng hương to vì vậy mọi người đều chậm rãi, không vội vã. "Vàng hương dâng cúng là lộc của nhà thánh, truyền lại cho người dân trong làng qua ngọn lửa thiêng khi hóa. Sau khi lấy lửa về mình sẽ về thắp hương trên bàn thờ để cầu sức khỏe, may mắn cho gia đình", một người dân chia sẻ.
Duy Phạm