Chỉ đạo mới của Chính phủ về vận hành chính quyền địa phương hai cấp

Không để chậm trễ việc giải quyết thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp. Ảnh: VGP

Mô hình này không chỉ là một cuộc cách mạng trong tổ chức bộ máy hành chính mà còn là một bước đi cần thiết để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh mới.

Việc sắp xếp và vận hành chính quyền địa phương hai cấp đã được đánh giá là một cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy, nhằm tạo ra một hành trang mới cho đất nước. Chính phủ, Bộ Chính trị, Tổng Bí thư và Thủ tướng Chính phủ đã lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, và các bộ, ngành, địa phương đã nghiêm túc thực hiện, đạt được nhiều kết quả quan trọng. Mô hình này đã nhận được sự đồng thuận của toàn xã hội, sự ủng hộ của nhân dân và sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị.

ĐÃ CÓ NHỮNG KẾT QUẢ NHƯNG CÒN NHIỀU HẠN CHẾ, KHÓ KHĂN CẦN KHẮC PHỤC

Về mặt thể chế, từ ngày 1/6/2025 đến 23/8/2025, Chính phủ đã ban hành 112 Nghị định và Nghị quyết quy phạm pháp luật, cùng nhiều văn bản hướng dẫn. Những văn bản này tập trung vào các lĩnh vực then chốt như quốc phòng, thanh tra, môi trường, tài chính, giáo dục, khoa học, công nghệ, tổ chức bộ máy và chế độ công vụ. Điều này tạo ra một hành lang pháp lý đầy đủ, đồng bộ cho mô hình mới, giúp các địa phương thống nhất triển khai và bảo đảm tính hợp pháp, hợp hiến.

Về tổ chức bộ máy, các địa phương đã cơ bản hoàn thành việc sắp xếp, kiện toàn với 465 cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và 9.916 phòng chuyên môn cấp xã được thành lập, đi vào hoạt động ổn định. Cơ sở vật chất và phương tiện phục vụ nhiệm vụ cũng đã được rà soát và bổ sung, nhiều xã, phường được trang bị thêm trụ sở và phương tiện làm việc, đáp ứng yêu cầu quản lý tại cơ sở.

Công tác cán bộ cũng được chú trọng, với việc giải quyết chế độ, chính sách cho đội ngũ sau sắp xếp được triển khai kịp thời và minh bạch. Đến ngày 19/8/2025, cả nước có 94.402 người đã có quyết định nghỉ việc, trong đó 75.710 người đã được giải quyết kinh phí theo quy định. Điều này thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với quyền lợi của cán bộ, công chức, viên chức, đồng thời tạo sự đồng thuận và ổn định trong đội ngũ.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn nhiều hạn chế và khó khăn cần khắc phục. Việc sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy và bố trí nhân sự trong thời gian ngắn đã dẫn đến tình trạng nơi thừa, nơi thiếu cán bộ. Chất lượng và kỹ năng của đội ngũ công chức ở cấp xã, đặc biệt trong các lĩnh vực như đất đai, tài chính, pháp lý, công nghệ thông tin, quy hoạch, xây dựng, vẫn chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu nhiệm vụ. Cơ sở vật chất và hạ tầng kỹ thuật ở nhiều địa phương chưa đồng bộ, nhiều trụ sở làm việc xuống cấp, thiếu trang thiết bị và phương tiện công vụ.

Ngoài ra, một số văn bản hướng dẫn thực hiện ban hành chưa kịp thời và chưa đầy đủ, việc phân cấp, phân quyền còn hình thức, làm giảm tính chủ động của chính quyền cơ sở. Nguồn lực tài chính chưa bảo đảm, tiến độ cấp bổ sung ngân sách và xử lý tài sản dôi dư còn chậm. Thời gian triển khai gấp rút, trong khi điều kiện khách quan tại nhiều địa phương, đặc biệt là miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, còn nhiều khó khăn, cũng là nguyên nhân cản trở việc thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ theo quy định.

RÀ SOÁT CÁC VĂN BẢN, KHÔNG ĐỂ CHẬM TRỄ GIẢI QUYẾT THỦ TỤC HÀNH CHÍNH CHO NGƯỜI DÂN VÀ DOANH NGHIỆP

Để tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ bảo đảm tổ chức bộ máy của đơn vị hành chính hai cấp hoạt động ổn định, thông suốt, phục vụ người dân và doanh nghiệp ngày càng tốt hơn, Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương cần tập trung thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm.

Về thể chế, cần tiếp tục rà soát tổng thể các văn bản quy phạm pháp luật, nhất là các quy định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền. Khẩn trương hoàn thiện hệ thống văn bản quy định, hướng dẫn triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, tạo cơ sở chính trị, pháp lý đầy đủ, bảo đảm thuận lợi cho các địa phương.

Không để chậm trễ việc giải quyết thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp. Các bộ, ngành, địa phương cần tập trung ưu tiên giải quyết thủ tục hành chính, không để tồn đọng, chậm trễ. Việc thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại Trung tâm phục vụ hành chính công các cấp cũng cần được duy trì và thực hiện đúng quy định.

Chính phủ cũng giao Bộ Xây dựng đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện Nghị quyết số 66.1/2025/NQ-CP về xử lý khó khăn, vướng mắc trong việc lập mới, điều chỉnh và phê duyệt quy hoạch phân khu đối với khu vực hình thành đô thị.

Bộ Tài chính cần nghiên cứu, xem xét quy trình, thủ tục rút gọn về phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch tỉnh, thành phố mới để đáp ứng kịp thời nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương.

Cuối cùng, việc cử cán bộ của các bộ, ngành xuống địa phương cũng cần được thực hiện một cách hợp lý, căn cứ vào nhu cầu và đề xuất cụ thể của địa phương. Các địa phương cần chủ động trong việc bố trí, sắp xếp, luân chuyển cán bộ để phù hợp với tình hình thực tiễn, không để xảy ra tình trạng nơi thừa, nơi thiếu, không đáp ứng được yêu cầu công việc.

Những chỉ đạo mới của Chính phủ về vận hành chính quyền địa phương hai cấp không chỉ là một bước tiến quan trọng trong cải cách hành chính mà còn là nền tảng vững chắc để phát triển kinh tế - xã hội bền vững trong tương lai.

Việc thực hiện hiệu quả mô hình này sẽ góp phần nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp, tạo ra một môi trường đầu tư thuận lợi, thúc đẩy sự phát triển của đất nước.