Chỉ giảm lượng khí thải CO2 không ngăn được hiện tượng nóng lên
Nghiên cứu mới cho thấy, để kiểm soát biến đổi khí hậu, thế giới không chỉ phải cắt giảm lượng khí thải carbon dioxide mà việc hạn chế các chất ô nhiễm ít được biết đến cũng đóng vai trò quan trọng trong việc làm ấm hành tinh.
Khói bốc lên từ các tháp làm mát của nhà máy điện hạt nhân Cruas, Pháp. Ảnh: Reuters.
Các cuộc thảo luận về khí hậu toàn cầu trong nhiều thập kỷ đã tập trung vào phát thải CO2, loại khí có nhiều nhất trong khí quyển. Mục tiêu chung của việc đạt được mức phát thải "net-zero" thường chỉ đề cập đến lượng khí thải CO2.
Năm ngoái, hơn 100 quốc gia đã cam kết cắt giảm 30% lượng khí thải từ methane vào năm 2030, một loại khí nhà kính khác dựa trên carbon có khả năng giữ nhiệt mạnh hơn nhiều so với CO2. Hầu hết các quốc gia này vẫn chưa cho biết họ sẽ đáp ứng thời hạn đó như thế nào.
Trong khi đó, người ta ít chú ý đến các chất ô nhiễm nóng lên khác, bao gồm carbon đen, còn gọi là bồ hóng, hấp thụ nhiệt bức xạ, cũng như hydrofluorocarbon có trong chất làm lạnh và oxit nitơ.
Nhưng theo nghiên cứu được công bố hôm 23/5 trên Kỷ yếu của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Hoa Kỳ (PNAS), cùng với khí methane, những chất ô nhiễm này là nguyên nhân gây ra khoảng một nửa hiện tượng ấm lên ngày nay.
Giáo sư Durwood Zaelke, Chủ tịch Viện Quản trị và Phát triển Bền vững ở Washington DC, đồng tác giả nghiên cứu cho biết: “Khi chúng ta lo lắng về thời hạn gần, chúng ta cần xem xét các yếu tố khí hậu khác ngoài CO2".
Điều này đặc biệt quan trọng khi các quốc gia theo đuổi việc cắt giảm CO2 thông qua việc cắt giảm việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch, vẫn được coi là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng ấm lên toàn cầu. Sử dụng ít nhiên liệu hóa thạch hơn sẽ dẫn đến ít ô nhiễm không khí hơn, trong đó, các hạt sunfat trong không khí một phần nào chống lại biến đổi khí hậu bằng cách phản xạ bức xạ mặt trời ra khỏi Trái đất.
Các nhà khoa học cho biết, nếu không có những hạt sulphat này Trái đất sẽ nóng lên khoảng 0,5 độ C, có nghĩa là hành động khí hậu có thể khiến nhiệt độ tạm thời tăng cao hơn - trừ khi các chất ô nhiễm ít hơn cũng được giải quyết.
Theo nghiên cứu, chỉ riêng việc khử carbon sẽ khiến hành tinh này vượt qua 2 độ C so với nhiệt độ thời kỳ tiền công nghiệp.
Ngược lại, phát hiện này cho thấy, việc phối hợp kiểm soát tất cả các chất gây ô nhiễm khí hậu có thể giúp thế giới tránh được một số hiện tượng nóng lên sớm nhất là vào năm 2030 và giảm một nửa tỷ lệ nóng lên từ năm 2030 đến 2050.
Giáo sư Euan Nisbet, một nhà khoa học khí hậu tại Royal Holloway, Đại học London, người không tham gia vào nghiên cứu, cho biết: “Bài báo mang tính bước ngoặt này sẽ giúp chúng ta tư duy lại về các mục tiêu toàn cầu".
