Trong Thế chiến 2 (diễn ra từ năm 1939 - 1945), trùm phát xít Hitler đã phát động chiến dịch tấn công xâm lược một số nước châu Âu. Với chiến thuật đánh nhanh, thắng nhanh, quân đội của Đức quốc xã đã chiếm đóng được các nước như Ba Lan, Hà Lan...
Tuy nhiên, kể từ giữa năm 1944, đội quân xâm lược của Hitler liên tiếp thất bại trước các cuộc phản công của quân Đồng minh. Theo đó, Đức quốc xã mất nhiều vùng lãnh thổ chiếm đóng như Tripoli, Rome, Kiev, Warszawa... Những vùng đất này lần lượt được quân Đồng minh giải phóng và nắm quyền kiểm soát. Thế nhưng, trước khi Đức quốc xã rút quân, nhà độc tài Hitler hạ lệnh cho tướng sĩ phá hủy các thành phố.
Đây là chiến thuật "tiêu thổ" mà nhà độc tài Hitler thường xuyên xử dụng. Mỗi khi không giữ được thành phố, làng mạc nào, Hitler sẽ cho quân hủy diệt nơi đó để đối phương không thể sử dụng mọi nguồn lực tại nơi đó. Tướng Đức quốc xã Dietrich von Choltitz khét tiếng với việc phá hủy các thành phố của đối phương. Theo đó, vị tướng này còn được đặt biệt danh "kẻ phá hủy các thành phố".
Trong số này, tướng Choltitz từng chỉ huy binh sĩ phá hủy nhiều thành phố, làng mạc của Liên Xô trước khi toàn quân rút lui. Thế nhưng, vị tướng này nhiều lần kháng lệnh hủy diệt thành phố Paris của Hitler.
Tướng Choltitz được Hitler bổ nhiệm làm thống đốc Paris với mục đích duy nhất là giám sát quá trình phá hủy thủ đô nước Pháp. Sau khi vị tướng này đến Paris vào ngày 9/8/1944, Hitler nhắc lại mệnh lệnh rằng "không được để thành phố này rơi vào tay quân địch nếu chưa biến nó thành bình địa".
Theo đó, Đại đội công binh 813 của Đức quốc xã tiến hành cài chất nổ ở nhiều vị trí quan trọng tại Paris như cầu đường, nhà ga xe lửa, nhà chứa máy bay, nhà máy điện, nước... Cây cầu bắc qua sông Seine cũng được cài bom mìn nhằm cản đà tiến công của quân Đồng minh.
Đến ngày 16/8, Hitler hạ lệnh cho lực lượng mật vụ Gestapo và quan chức dân sự Đức quốc xã sơ tán khỏi thành phố Paris. Sau đó, tướng Choltitz ngăn không cho kích nổ bom tại thành phố này.
Thậm chí, những ngày sau, tướng Choltitz còn cả gan nói dối tướng Hans Speidel, tổng tham mưu trưởng Quân đoàn B, rằng việc phá hủy Paris đã bắt đầu được thực hiện. Thêm nữa, tướng Choltitz còn thuyết phục viên tướng phụ trách chiến dịch hủy diệt Paris hủy bỏ kế hoạch hủy diệt Paris. Người này mệnh lệnh trực tiếp từ Hitler.
Tướng Choltitz thuyết phục viên tướng trên từ bỏ kế hoạch với lý do chiến dịch biến Paris thành bình địa sẽ có thể khiến nhiều lính Đức và dân thường Pháp thiệt mạng. Với việc trì hoãn không cho phá hủy Paris, tướng Choltitz đã giúp quân đội Pháp và các nước Đồng minh đẩy lui quân địch ra khỏi Paris, giảm thiểu thiệt hại cho thành phố này vì chiến thuật "tiêu thổ" của Hitler.
Đến cuối tháng 8/1944, tướng Choltitz và khoảng 20.000 quân Đức ra đầu hàng. Nhờ vậy, thủ đô Paris không bị phá hủy nặng nề bởi số bom mìn đã được lắp đặt ở nhiều nơi. Binh sĩ quân Đồng minh đã kịp thời tháo dỡ số chất nổ này. Sau khi bị quân Đồng minh bắt, Choltitz bị giam ở nhà tù Trent Park, London, Anh trước khi được chuyển đến trại Clinton, bang Mississippi, Mỹ. Ông được thả tự do năm 1947 và qua đời năm 1966 ở thành phố Baden, Đức.
Mời độc giả xem video: Đổ xô “truy tìm” kho báu Đức quốc xã sau khi bản đồ được công bố.
Tâm Anh (theo ATI)